دیدبان؛ استفن والت، استاد و نظریه پرداز روابط بین الملل، در گزارشی طعنهآمیز به سیستم سیاسی آمریکا، انتقادات زیادی را به نفوذ دولتهای خارجی و تاثیرگذاری آن در تدوین سیاست خارجی وارد کرد. او در این گزارش- که در اندیشکده فارن پالسی منتشر شد- سیستم سیاسی ایالات متحده را به باد انتقاد میگیرد و بر خلاف تصور عموم، این کشور را یکی از غیرمستقلترین کشورها در جهان میداند که به راحتی توسط دولتها و گروههای قومی- مذهبی خارجی مورد نفوذ قرار می گیرد و این کشورها از طرق کاملاً قانونی و رسمی به اعمال اراده خود در دستگاه سیاسی آمریکا می پردازند.
در این گزارش آمده است با اینکه از زمان قرارداد وستفالیا مرزهای ملی به عنوان اصلیترین قلمرو اعمال اقتدار کشورها شناخته شد، اما از همان زمان دولتها همواره با تهدیداتی مواجه بودهاند که در صدد تاثیرگذاری بر سیاست داخلی و خارجی بوده اند. او معتقد است که ایالات متحده نیز از این امر مستثنی نبوده و همواره در معرض خطراتی چون تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، قاچاق مواد مخدر و خطر حملات سایبری بوده است. اما آنچه که بیش از همه مورد اعتراض او قرار میگیرد، امکان تاثیرگذاری دولتهای خارجی در روند سیاست گذاری ایالات متحده است که نه به صورت غیرقانونی، بلکه کاملا از طرق فرمالیته حقوقی صورت میگیرد. این در حالی است که دولتمردان آمریکایی برداشت سطحی و کمی نسبت به دخالت کشورهای دیگر در امور داخلی و خارجی آمریکا دارند و ساخت دیوار حائل مرزی و سرمایه گذاری چند تریلیون دلاری در بخش بازدارندگی هستهای و سیستم موشکی را کافی میدانند.
استفن والت در این گزارش مینویسد: با اینکه ایالات متحده چنین هزینههای هنگفتی را برای تامین امنیت خود در مقابل بیگانگان پرداخت کرده است، اما نکته جالبی که وجود دارد این است که همین کشور مستعدترین کشور در دنیا در مقابل نفوذ و دخالتهای خارجی است. در میان قدرتهای بزرگی که امروزه در نظام جهانی وجود دارند، آمریکا تنها قدرتی است که رویهها و سازوکارهایی بسیار مشروع و قانونی دارد که دولتها و گروههای خارجی به راحتی میتوانند با به کارگرفتن آنها در تصمیمات اتخاذی دولت و کنگره اعمال اراده کرده و منافع خود را تامین کنند. اولین راهی که به ذهن بسیاری از افراد میرسد، استفاده از طُرُق دیپلماتیک است تا از طریق همکاری در حوزه سیاست خارجی منافع مشترکی حاصل گردد. اما قضیه به اینجا ختم نمیشود. دولتها و گروههای خارجی میتوانند توجه سیاستمداران حاضر در دستگاه اجرایی و قانون گذاری را به خود جلب کنند و آنها را در راستای منافع خود به کار بگیرند. یکی از بارزترین نمونه این امر حمایت جان بولتون از گروهک مجاهدین خلق بود. این گروهک که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲ توسط کنگره آمریکا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته میشد، در سال ۲۰۱۷ توانست حمایت سیاسی دولت ترامپ را به دست آورد.
از این گذشته دولتهای خارجی و حتی شرکتها و جنبشهای مخالف ایالات متحده میتوانند از انجمنهای لابی قوی و حرفه ای استفاده کنند و به طور خیلی جدی در روند سیاستگذاری و قانونگذاری ایالات متحده دخالت کنند. استفن والت برای توصیف لابیگران از لفظ «کارگزاران اجیرشده» (Paid Agents) استفاده میکند. گزارشها نشان میدهند که حتی اندیشکدههای ایالت متحده نیز از این قضیه مستثنی نبودهاند و گروهها و دولتهای بیگانه با پرداخت میلیونها دلار هزینه، این اندیشکدهها را قانع ساختهاند که تحلیلهایی را برای متمایل ساختن سیاست واشنگتن نسبت به منافع آنان مورد نگارش قرار بدهند.
نویسنده همچنین معتقد است که کشورهای خارجی سرمایههای ارزشمند دیگری نیز در داخل دستگاه سیاسی ایالات متحده دارند و این گروهّها همان دسته از گروههای قومیتی هستند که اصالتی خارجی داشته و در داخل سیاست آمریکا نقش ایفا میکنند. استفن والت اصلیترین گروههای قومی تاثیر گذار در سیاست آمریکا را بدین گونه نام میبرد: گروههای قومی یهودی، هندی، لهستانی و ایرلندی.
استفن والت در ادامه میافزاید: این در حالی است که هنوز حرف از جاسوسی، رشوه و سایر شیوههای معمول فساد به میان نیامده است و موارد مذکور، همگی رویههای رسمی و قانونی در ایالات متحده محسوب میشوند. فلذا این نویسنده در پایان نوشته خود نتیجه میگیرد که برداشت دولتمردان آمریکایی از دخالت و نفوذ کشورهای خارجی بسیار سطحی بوده و کشور ایالات متحده یکی از تاثیرپذیرترین سیستمهای سیاسی در بین قدرتهای بزرگ محسوب می شود. از این رو او در پایان تجدید نظر در شیوه نگرش به این نوع مسائل را ضروری میداند.
ترجمه و تلخیص: مصطفی غفاری