به گزارش دیدبان،جمعیت در همه ابعاد کمی و کیفی از تعیین‌کننده‌ترین و استراتژیک‌ترین مولفه‌های راهبردی اقتدار و استمرار تمدنی است و لذا امروزه در بیش از 55 درصد کشورهای جهان سیاست‌های جامع و کاملی برای افزایش جمعیت و تکثیر موالید در حال اجراست و در حدود 75 درصد کشورهای جهان برنامه‌های هدفمندی برای حفظ اقتدار درونی جمعیت و تداوم جمعیت پایدار وجود دارد.

رهبرمعظم‌انقلاب‌اسلامی(مدظله) پس از چند سال هشدار و انذار نسبت به تحولات نگران‌کننده جمعیت در ایران اسلامی، در سی ام اردیبهشت ماه سال 1393 سیاست‌های کلی جمعیت را به روسای سه قوه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ نمودند. معظم‌له در متن نامه ابلاغ این سیاست‌ها تاکید فرمودند که: «لازم است برنامه‌ریزی‌های جامعی برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیّتی انجام گیرد.» و همچنین مرقوم کردند: «ضروری است با هماهنگی و تقسیم کار بین ارکان نظام و دستگاه‌های ذیربط در این زمینه، اقدامات لازم با دقّت، سرعت و قوّت صورت گیرد و نتایج رصد مستمر اجرای این سیاست‌ها گزارش شود.»

 واقعیت ناگوار تحولات جمعیت در ایران اسلامی این است که پیرو اجرای غیرکارشناسانه برنامه جامع کنترل جمعیت که از میانه دهه شصت در کشور دنبال شد، نرخ رشد جمعیت کشور(YGR) از 3/9 درصد در سال 1365 به 1/24 درصد در سال 1395 تنزل پیدا کرد و نرخ باروری(TFR) از 6/5 فرزند به ازای هر زن در سال 1365 به 1/8 فرزند در سال 1395 سقوط کرده است و ایران اسلامی با سرعتی خیره کننده بسوی پدیده سالمندی جمعیت در حال حرکت است.

هم اینک و در آستانه سی ام اردیبهشت و روز ملی جمعیت، که چهارمین سالگرد ابلاغ سیاست های کلی جمعیت و هفتمین سال اعلان تغییر سیاست جمعیتی نظام توسط مقام معظم رهبری(مدظله) نیز خواهد بود، نگارنده در کسوت یک جمعیت پژوه و نویسنده، پرسش های بی تعارف و بی پاسخی دارد که طرح صریح آنها ضروری و مفید به نظر می رسد.

- با وجود اینکه جملگی داده های آماری ملی و بین المللی گویای آینده تاریک جمعیت ایران هستند و اذعان دارند که بحران سالمندی ایران قریب الوقوع است، چرا کارشناسان جمعیت شناس و جمعیت پژوه مردم و مسئولان کشور را از عمق بحرانی که در حال وقوع است مطلع نمی کنند و چرا فریاد بلند روشنگری سر نمی دهند و به نگارش چند مقاله و برگزاری چند نشست و جلسه محدود اکتفا می کنند؟

- چرا رئیس جمهور و دولت محترم نسبت به سیاست های کلی جمعیت و آینده جمعیت ایران اسلامی  هیچ تعهد و مسئولیتی احساس نمی کنند و علیرغم گذشت چهار سال از ابلاغ قانونی این سیاست ها، نه تنها حتی یک لایحه مستقل جمعیتی برای وضع قوانین لازم به مجلس ارائه نکرده است، بلکه در مقابل به انحاء مختلف با طرح های پیشنهادی مجلس شورای اسلامی نیز مخالفت نموده است.

- چرا وزارت بهداشت به عنوان اصلی ترین متولی تحقق اهداف سیاست های کلی جمعیت برخلاف این سیاست های نظام اسلامی و علیرغم شعارهای خود همچنان در مسیر کنترل جمعیت و تحدید نسل ایرانی حرکت نموده و تاکید بر کاهش موالید در مراکز و خانه های بهداشت سراسر کشور همچنان در دستور کار است.

- پرسش روشن این که چرا مجلس شورای اسلامی که می بایست خانه و عصاره فضائل باشد، هنوز قانون جامع تنظیم خانواده که زیربنای اجرای پروژه کنترل جمعیت ایران بود را بطور کامل لغو نکرده است و به چه دلیل قانونی و عقلی، طرح حداقلی «تعالی خانواده و جمعیت» پس از پنج سال همچنان در راهروی کمیسیون های مجلس سرگردان مانده است؟ با وجود شواهد و مستندات بیشماری که حاکی از نگران کننده بودن تحولات جمعیت کشور هستند، چگونه است که هنوز عده ای از نمایندگان محترم مجلس در صحن و کمیسیون ها نطق ضدجمعیتی سر می دهند؟

- رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله) در باب اجرای بی رویه و غیرکارشناسانه پروژه کنترل جمعیت کشور فرمودند: یکی از خطاهائی که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسئله‌ی تحدید نسل از اواسط دهه‌ی ۷۰ به این طرف باید متوقف میشد.... این اشتباه بود. عرض کردم؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیمند، خود بنده‌ حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد.( 19/07/1391) حال در حالیکه شخصیت نخست سیاسی و مذهبی کشور به واسطه این اشتباه راهبردی خود را مقصر دانسته و طلب عفو و مغفرت می کند، پرسش روشنگر اینکه؛ چرا عاملان و مجریان اصلی اجرای پروژه خسارت بار کنترل جمعیت کشور حتی یک بار در رسانه ها حاضر نشده و اعلام ندامت و تقصیر نکرده اند و طلب مغفرت نمی کنند؟

- آیا روحانیون، علماء و مراجع تقلید بزرگواری که با تجویز و همراهی با پروژه تحدید نسل ایران اسلامی باعث تثبیت و موفقیت این سیاست شدند، نمی بایست از این خطا و غفلت ایدئولوژیک و استراتژیک اظهار پشیمانی نموده و با اقدامات عینی و عملی، پیشگام اصلاح سیاست کنترل جمعیت در حوزه عمل و نظر باشند؟

- چرا هنوز هم سوگیری کلی تولیدات رسانه ملی و سایر رسانه ها، موید کنترل موالید و حاوی پیام های صریح ضدجمعیتی است و اگر هم برنامه محدودی درصدد اصلاح الگوی فرزندآوری باشد در میان سیل پیام های ضدجمعیتی و رفتارهای زیگزالی رسانه ملی کاملا بی تاثیر می گردد؟ آیا رسانه ملی همانگونه که در خدمت پروژه کنترل جمعیت قرار گرفت هم اینک درصدد ترویج فرزندآوری بوده است و آیا اصرار بر این رویه اتفاقی است؟

- در حالی که بسیاری از نهادهای مرجع پزشکی جهان همچون؛ سازمان بهداشت جهانی(who) و بریتیش مدیکال جورنال(bmj) بازه سنین باروری بانوان را حدود 18 تا 44 سال اعلام می کنند، چرا پزشکان متخصص و مراکز پزشکی زنان در کشور ما این بازه را 25 تا 35 سال عنوان می نمایند؟ عجیب تر اینکه با وجود اینکه مراکز رفرنس پزشکی زنان در دنیا، نوزاد مادران زیر 18 و بالای 44 را کودکان طلایی(golden baby) می نامد، در کشور ما بارداری مادران خارج از بازه سنی 25 تا 35 را با عنوان پرخطر(high risk) معرفی می کنند.

- پس از چهار سال فرصت سوزی دولت و مجلس در تحقق اهداف و اجرای مفاد سیاست های کلی جمعیت، آیا وقت آن نرسیده است که مجمع تشخیص مصلحت نظام که مرجع تدوین سیاست های کلی جمعیت بوده است، برای پیگیری میزان تحقق این اهداف و نحوه التزام و یا عدم پایبندی نهادها و سازمان های ذیربط بصورت قانونی ورود نموده و از طریق رصد دقیق و با استفاده از اختیارات و وظایف نظارتی خود از همه نهادهای حاکمیتی نظام، گزارش عملکرد جمعیتی را مطالبه نماید.

- با توجه و تامل در پیامدهای امنیتی و نظامی سقوط نرخ فرزندآوری کشور، آیا شورای عالی امنیت ملی، نیروهای مسلح، ارتش، سپاه و بسیج با عنایت به گستره نفوذ فراگیر خویش هیچ سند راهبردی و بالادستی درباره تاثیرات متقابل تحولات جمعیت و امنیت ملی تدوین نموده اند و آیا رسالت شرعی و ملی خود را برای تحقق سیاست های نوین جمعیتی و حفظ اقتدار تمدنی نظام اسلامی بجا آورده اند؟

در کنار این پرسش های بی پاسخ سوالات متعدد دیگری نیز باقیمانده است که به مجال دیگری واگذار می شود و زیر سایه به ظاهر غفلت مسئولین، امیدوارم بحران قریب الوقوع و نگران کننده جمعیت کشور نیز همچون بسیاری از گردنه های خطرناک با درایت و وظیفه شناسی شرعی و ملی نخبگان و عموم مردم فهیم ایران اسلامی، مدیریت و برطرف شود.

نویسنده:

صالح قاسمی: پژوهشگر و نویسنده مجموعه «جنگ جهانی جمعیت»/ دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت(cfssp)