به گزارش دیدبان،چکیده
یکی از راهکارهای شناخت ارزشها و ضدّارزشهای اجتماعی، بررسی آثار ادبی تأثیرگذار در اندیشهها و باورهای نسلهای گوناگون در دورههای مختلف تاریخی است. «مثنوی معنوی» مولانا حاوی گرایشهای ارزشی و آیینه ارزشهای فرهنگی و اجتماعی روزگار خود است که هنوز هم تأثیرگذاری ژرف آن بر چشمانداز فکری قشرهای مختلف جامعه آشکار است. «گناه» از دیدگاه مولوی عبارت است از خضوع اراده انسانی در برابر شهوات پست نفسانی در جایی که راه برای کار نیک گشوده است. این پژوهش عمدتاً بهمنظور شناخت ضدّارزشهای اجتماعی برخاسته از قرآن کریم و «مثنوی معنوی» و بررسی کارکرد آنها در جهان اجتماعی امروز است. روش اجرای این پژوهش، تحلیل محتوایی کیفی در آموزههای انسانی و اجتماعی مولوی بوده است. در منظومه فکری مولوی گناه «حرص و طمع» بیشتر مورد نقد و نکوهش قرار دارد و آن را مایه رنج و آزار و شقاوت دنیوی و اخروی انسان معرفی نموده است. همانگونه که «نفس امّاره» در جای جای قرآن کریم به عنوان عامل بازدارنده تعالی روحانی انسان معرفی شده است.
کلیدواژه ها: مثنوی معنوی؛ نفس اماره؛ ضدّارزشها؛ گناه؛ جلوههای گناه
نویسنده:
محمدتقی بیگلر: عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران(استادیار).
فصلنامه مطالعات قرآنی - دوره 7، شماره 26، تابستان 1395.