به گزارش دیدبان به نقل از خبرآنلاین ، متاسفانه در جوامع مختلف عوامل اجتماعی خاص سبب می شوند تا تقریبا نیمی از کودکان جهان از بهره مندی از این نعمت خدادای محروم شده و با شیر خشک رشد کنند.

در جوامع مدرن اشتغال،رواج فرهنگ های غلط و بالاخره لاغری وتناسب اندام که در اکثر جوامع ارزش بیش از حد پیدا کرده است باعث می شود بسیاری از مادران از دادن شیر به کودکان خود امتناع کنند در جوامع دیگر فقر و سو تغذیه از این مهم جلوگیری می کند.
طبق تحقیقاتی که در سایت یونیسف منتشر شده است علیرغم وجود مزایای مستند تغذیه با شیر مادر در جهان، در سال 2012، تنها 39 درصد کودکان زیر شش ماه بطور انحصاری از شیر مادر تغذیه کرده اند. آمار جهانی در این رابطه در طول دهه های اخیر پیشرفت بسیار کمی داشته، که بخشی از آن مربوط به میزان پایین تغذیه با شیر مادر در کشورهای بزرگ و بطور کلی فقدان محیط های حمایتی برای مادران شیرده است.
با اینحال کشورهایی که قوانین حمایتی و برنامه های جامعی را در این زمینه برای جامعه مخاطب وضع کرده اند، توانسته اند میزان تغذیه با شیر مادر را بطور چشمگیری افزایش دهند.
در کشور چین، که اخیرا توجه رسانه ها را بدلیل تقاضای زیاد شیر خشک در این کشور به خود جلب کرده است، میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تنها 28 درصد است. تقاضای زیاد در این کشور باعث کمبود شیر خشک در کشورهای دیگر شده است.
کشور کامبوج موفقیت قابل توجهی در افزایش میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر داشته است. این کشور توانست میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر را از 7/11 درصد کودکان زیر شش ماه در سال 2000 به 74 درصد در سال 2010 برساند. کشورهای توگو و زامبیا نیز این میزان را به ترتیب از 10 و 20 درصد در اواخر سال 1990 به بالاتر از 60 درصد در سال 2000 رساندند.
اما در کشور تانزانیا، میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر بطور چشمگیری کاهش داشته و از 5 /46 درصد در سال 2000 به 2/6 درصد در انتهای دهه اخیر رسیده است.
میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در اندونزی در حال کاهش است، کشور نیجریه سالهاست هیچ پیشرفتی در این زمینه نداشته است. بعضی کشورهای دیگر که کمترین میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر به آنها اختصاص دارد عبارتند از سومالی، چاد و آفریقای جنوبی.
چنین نمونهایی در واقع نشانگر مدیریت ضعیف جهانی در زمینه تغذیه با شیر مادر است که باعث می شود روز به روز ارزش و اهمیت تغذیه با شیر مادر در زندگی کودک کمرنگ تر شود.

وضعیت ایران
بر اساس استانداردهای موجود جهانی، همه کودکان باید تا 6 ماهگی منحصرا با شیر مادر تغذیه شوند. بر این اساس در کشور ما تا دو سه سال پیش حدود 50 درصد مادران؛ نوزادان خود را تا 6 ماهگی منحصرا با شیر مادر تغذیه می‌کردند اما این میزان طی سال‌های اخیر بشدت کاهش یافته که نگران‌کننده است.

بنابر آمار وزارت بهداشت، میزان تداوم تغذیه با شیر مادر به مدت یک سال از 65 درصد در سال 76 به 90 درصد در سال 79 رسید و اما این شاخص نتوانست روند صعودی خود را طی کند.

در سال ۸۵ مسوولان وزارت بهداشت اعلام کردند که میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در ایران به 29 درصد کاهش یافته است؛ اما بر اساس آمار جدید امسال حدود 20 تا 25 درصد نوزادان از تغذیه انحصاری با شیر مادر برخوردارند یعنی هم‌اکنون حدود 20 درصد مادران نوزادان خود را تا 6 ماهگی فقط با شیر خود تغذیه می‌کنند.

درباره ادامه تغذیه با شیر مادر تا 2 سالگی نیز اطلاعات موجود نشان می‌دهد که حدود 80 درصد نوزادان ایرانی تا 15 ماهگی از نعمت تغذیه با شیر مادر برخوردارند؛ اما این شاخص برای 20 تا 23 ماهگی بین 50 تا 60 درصد است.

بر اساس اصول اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، حدود 98 درصد مادران باید بتوانند نوزادان خود را تا 6 ماهگی منحصرا با شیر مادر تغذیه کنند و در موارد بسیار محدودی این امکان وجود ندارد؛ اما آمار نشان می‌دهد که از میان 6 منطقه سازمان بهداشت جهانی منطقه ما که منطقه شرق مدیترانه است، کمترین میزان تغذیه با شیر مادر در دنیا انجام می‌شود؛ در حالی که اکثریت کشورهای این منطقه مسلمان هستند.

شیر مادر معجون شگفت آور

در طول هفته جهانی تغذیه با شیر مادر که از امروز آغاز می شود، تمرکز و تاکید یونیسف بر تغذیه با شیر مادر بعنوان موثرترین و کم هزینه ترین راه نجات زندگی کودکان خواهد بود. با اینکه کمتر از نیمی از کودکان زیر شش ماه بصورت انحصاری از شیر مادر تغذیه می کنند ولی همچنان برای ترویج این عمل وجود راهبردی قوی ضروری است.

احتمال مرگ کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی کنند در شش ماه اول زندگی خود چهارده برابر کودکانی است که منحصرا از شیر مادر تغذیه می کنند .آغاز تغذیه کودک با شیر مادر در روز بعد از تولد، خطر مرگ کودک را تا 45 درصد کاهش میدهد.

تغذیه با شیر مادر همچنین به توانایی کودک برای یادگیری کمک کرده و از ابتلای کودک به چاقی و بیماری های مزمن در زندگی جلوگیری می کند. مطالعاتی که اخیرا" در کشورهای آمریکا و کانادا انجام گرفته به این نکته اشاره می کند که تغذیه با شیر مادر به پس انداز های مالی زیادی در نظام مراقبت های بهداشتی منجر می شود چراکه کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر از کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی کنند به بیماری های مختلف مبتلا می شوند.
استفاده از مزایای تغذیه با شیر مادر تنها مختص کودکان نیست، مادرانی هم که به کودکانشان بطور انحصاری شیر خود را میدهند از این مزایا سود می برند. احتمال باردار شدن این مادران در شش ماه بعد از زایمان بسیار کم است، بهبودی آنها بعد از زایمان بسیار سریعتر است و زودتر به وزن قبل از بارداری خود باز می گردند. شواهد نشان میدهد که این مادران کمتر افسردگی بعد از زایمان را تجربه می کنند و احتمال ابتلای آنها به سرطان سینه و تخمدان کمتر است.
گفته می‌شود که شیر مادر همانند lمعجونی شگفت‌انگیز است. در هفته‌های اول پس از تولد نوزاد، شیر مادر از عفونت‌های روده نوزاد جلوگیری می‌کند، به هضم غذا کمک می‌کند و مانع نفخ کودک می‌شود. علاوه بر این، شیر مادر سیستم دفاعی بدن کودک را قوی می‌کند. همچنین مکیدن از پستان مادر به تقویت فک نوزاد کمک می‌کند.

لیست موادی که داخل شیر مادر هستند طولانی است. اما مواد اصلی آن مواد معدنی، ویتامین، چربی‌های مختلف و اسیدهای آمینه هستند. افزون بر این، در شیر مادر نیکلئوتیدهایی نیز وجود دارند که ماده اصلی برای تولید دی. ان. ای. هستند و همچنین هیدرات‌های کربن که انرژی بدن را تامین می‌کنند.

در اولین روز شیر دادن، غدد پستانی مادر شیری تولید می‌کنند که مواد غذایی متعددی دارد. از روز چهارم به بعد، شیر دیگری تولید می‌شود. اما از روز دهم به بعد غدد پستانی شیر "رسیده" را تولید می‌کنند. اما این یک طبقه‌بندی کلی است. در بیشتر مواقع ترکیبات شیر مادر بر طبق رشد کودک تغییر می‌کنند.
زمان شیر دادن به یک نوزاد، در فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است. برای مثال مادران در کشورهای آفریقای مرکزی تا 4 سال و نیم به فرزندانشان شیر می‌دهند. در کل، مادران در فرهنگ‌های مختلف به طور متوسط 30 ماه به نوزادشان شیر می‌دهند. در ایران معمولا مادران طبق رسم قدیمی دو سال به کودکان خود شیر می دهند هر چند که بسیاری از مادران هم مقدار ماههای شیر دهی را با مرخصی زایمان و تایم شیردهی ادارات محل کار خود هماهنگ می کنند

شیر مادر شانس ارتقای اجتماعی را بالا می‌برد

به نوشته دویچه وله پژوهشی جدید در بریتانیا نشان می‌دهد که نوزادانی که شیر مادر مصرف می‌کنند، در بزرگسالی بیشتر شانس صعود اجتماعی دارند. شیر مادر بر سلول‌های مغز تاثیر مثبت می‌گذارد و هوش را افزایش می‌دهد.

بنابر نتایج پژوهشی در بریتانیا، پیشرفت اجتماعی نوزادانی که شیر مادر مصرف می‌کنند، به میزان ۲۵ درصد افزایش می‌یابد. به گفته دانشمندان، این تحقیق فواید سالم شیر مادر را از این لحاظ گسترش می‌دهد که نشان می‌دهد، شیر مادر مزایای مثبت اجتماعی درازمدت نیز دارد.

کمک به رشد سلول‌های مغز

پژوهشگران بریتانیایی حدود 17هزار نفر را که متولد سال 1958 و 16 هزار نفر متولد سال 1970 مورد بررسی قرار دادند. آنها برای بررسی میزان پیشرفت این افراد، وضعیت اجتماعی آنها را در سنین 10 تا 11 سالگی و 33 تا 34سالگی را تحلیل کردند.

مصرف شیر مادر و نشانه‌های استرس کمتر

بر اساس این تحقیق، مصرف شیر مادر به رشد سلول‌های مغزی کمک می‌کند و هوش را افزایش می‌دهد. افزون بر این، این پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که کودکانی که شیر مادر خورده‌اند، دارای نشانه‌های بیشتری از استرس هستند. به گفته دانشمندان، یکی از دلایل این امر، چربی‌های اشباع نشده هستند که برای ساخت سلول‌های مغز به ‌کار می‌روند. یکی دیگر از نکات مثبت مصرف شیر مادر، تماس مستقیم با پوست مادر است.

نتایج این تحقیق در نشریه علمی "Archives of Disease in Childhood" منتشر شده است.

رابطه‌ی شیر مادر با هوش نوزاد
دانشمندان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که شیر مادر بر ضریب هوشی کودک تاثیر دارد. بنا به پژوهش‌های علمی نوزادانی که شیر مادر مصرف کرده‌اند، ضریب هوشی بالاتری دارند از نوزادانی که شیر مادر نخورده‌اند.

افزون ‌براین، دانشمندان  به این نتیجه رسیده‌اند که شیر مادر می‌تواند بر شخصیت نوزاد تاثیر بگذارد. اگر مادری ناراحتی عصبی یا استرس داشته باشد، هورمون استرسی کورتیزول وارد شیرش می‌شود. این هورمون باعث می‌شود که فرزندان پسر در آینده ستیزه‌جو بار بیایند.