ديدبان: با توجه به نزديک شدن و شروع نسبي فعاليتهاي نامزدهاي يازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري و با توجه به تکثر نامزدهاي احتمالي در طيف اصولگرا، عملا موضوع رسيدن به وحدت و اجماع به عنوان اصليترين موضوع در اين طيف تبديل شده است و در کنار اين مسئله، ورود بعضي از اشخاص سبب بهم خوردن مناسبات و رفتارهاي طيفهاي مختلف اصولگرايي ميشود. اين نوشتار بنا دارد به آرايش گروه هاي سياسي داخلي نسبت به حضور سه چهره اصولگرا - که هنوز ورود يا کناره گيري آنها در انتخابات رياست جمهوري آتي مبهم است - نگاهي تحليلي بياندازد.
پيشينه بحث
از سال ??، شوراي هماهنگي نيروهاي انقلاب اسلامي - متشكل از دو بخش اصلي احزاب و اقشار اجتماعي- همچون انتخابات شوراهاي دوم و مجلس هفتم، متولي تدارك انتخابات رياست جمهوري نهم بود تا از ميان ? چهره مطرح آن روزهاي اصولگرايان (ولايتي، لاريجاني، حدادعادل، احمدي نژاد، توكلي و رضايي) يكي را برگزيند. حدادعادل به جهت مسووليت رياست مجلس هفتم و ولايتي به جهت قطعيت يافتن كانديداتوري هاشمي رفسنجاني عذرخواهي كرده و كنار كشيدند. در زمستان ????، بخشي از فعالين در شوراي هماهنگي که اکثريت نمايندگان احزاب اين شورا - عمدتا گروههاي حاضر در جبهه پيروان خط امام و رهبري- بر نامزدي نهايي لاريجاني تاكيد و آن را در بهمن ماه اعلام نمودند.
از طرف ديگر بخش اقشار شوراي هماهنگي نيروهاي انقلاب كه نماينده بدنه اجتماعي جديد اصولگرايان يا همان آبادگران (اصولگرايان تحولخواه) بودند، اعلام زود هنگام نامزد نهايي را منتهي به شكست قطعي ميدانستند و در نتيجه اين دو بخش در اسفند ماه از هم جدا شدند و چهار نامزد ديگر ( احمدي نژاد، قاليباف، رضايي و توكلي) مورد توجه بخش اقشار شوراي هماهنگي قرار گرفتند که در نتيجه قرار شد چهار نامزد بعد از اقدامات و فعاليتهاي خود و بر اساس تعهد به ميثاقنامه، سه نامزد ديگر به نفع نامزدي که از مقبوليت بيشتري برخوردار است کنار بروند که بعد از مشخص شدن نامزد مورد تأييد بخش اقشار، دو نامزد ديگر به غير از توکلي خلاف تعهد عمل کردند و در نتيجه بعد از تمام همه حواشي رياست جمهوري نهم، احمدينژاد به عنوان رئيس دولت نهم برگزيده شد.
انتخابات دهم رياست جمهوري و کانديداي واحد
در دور دهم رياست جمهوري، با توجه به شرايط اصولگرايان و همچنين سازماندهي همه جانبه طيف اطلاحطلب مقابل اصولگرايان، نامزد اصولگرايان بنابر مصلحت، احمدينژاد معرفي شد و تمامي گروههاي اصولگرا از ايشان حمايت کردند.
حال بعد از نزديک شدن به اتمام دور دوم رياست جمهوري احمدينژاد و شروع تقريبي فعاليتهاي انتخاباتي و تلاش تمامي طيفهاي سياسي براي برنامهريزي درباره انتخابات دور يازدهم رياست جمهوري، طيف اصولگرا نيز با ابهاماتي روبرو شده است که اگر حساب شده عمل نکند، به نظر ميرسد تهديدي جدي براي آنها محسوب ميشود.
انتخابات 92؛ ظرفيت بالاي اصولگرايان و تکثر بحران آفرين
تکثر فعلي نامزدها و چهرههاي انتخاباتي از درون طيف اصولگرا بر اساس شواهد و قرائن و همچنين بر اساس نقل قولهاي درست و حتي غلط، نشان از تکثر قابل توجهي در گفتمان اصولگرايي است که بنابر رفتار منطقي و همچنين مصلحت، ميبايست از اين تکثر به وحدت و اجماع برسند.
آنچه در اين نوشتار مد نظر است، بررسي رفتارهاي احتمالي و حمايت طيفهاي مهم اصولگرا بر اساس شرکت يا عدم شرکت سه نفر از چهرههاي اصولگرايي است در حال حاضر و بر اساس شواهد ورود و يا عدم ورود آنها با ابهام و ترديد روبرو است.
لاريجاني: برنامهاي براي حضور ندارم
يكي از چهرههايي که با ورود خود به عرصه انتخابات سبب برهم زدن احتمالات در اجماع اصولگريان ميشود، علي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي است، البته بنابر اخبار منتشر شده، ايشان در مصاحبه خود با خبرنگاران اعلام کرده است که برنامهاي براي حضور در انتخابات رياست جمهوري ندارد و حال آنکه عبارت فوق در ادبيات سياسي دليل کافي مبني بر عدم ورود در عرصه انتخابات محسوب نميشود، حال با فرض احتمال مثبت ورود ايشان به عرصه انتخابات، بنابر شواهدي که از انتخابات دوره فعلي و گذشته مجلس شوراي اسلامي وجود دارد، طيف سنتي اصولگرايان همچون جامعتين و مؤتلفه و جامعه اسلامي مهندسين از ايشان حمايت خواهند کرد و ديگر اصولگرايان همچون تحولخواهان و پايداري به ديگر نامزدها همچون غلامعلي حدادعادل ميانديشند.
البته با توجه به تلاش ايشان در بدست آوردن رياست مجلس، به نظر ميرسد احتمال ورود لاريجاني به عرصه انتخابات يازدهمين دوره رياست جمهوري نسبت به ديگر نامزدهاي احتمالي كمتر باشد.
ولايتي؛ نامزد دولت وحدت ملي
از ديگر چهرههاي مؤثر در بهم زدن احتمالات اجماع در طيف اصولگرايي، علياکبر ولايتي است که ميتواند سبب تغييرات قابل توجهي در رفتار اصولگرايان شود.
دکتر ولايتي از منظر رفتارها و علايق سياسي به گونهاي است که با حضور خود در عرصه انتخابات آتي رياست جمهوري، نه تنها سبب بهم زدن احتمالات در جبهه اصولگرايي ميشود بلکه در رفتارهاي جبهه اصلاحات نيز تغييراتي را ايجاد ميکند و حتي بر اساس نقل قولهاي مختلف، ورود ولايتي تنها براي ايجاد وحدت ميان اصولگرايان و عناصر قابل توجه و درون نظام اصلاحطلبان است و از وي به عنوان نامزد وحدت ملي نام ميبرند.
فارغ از هرگونه اظهارنظري، با ورود ايشان به عرصه انتخابات، احتمال آن ميرود که قسمتي از بدنه طيف سنتي همچون جامعه روحانيت مبارز و - شايد - حزب مؤتلفه از وي حمايت کنند، لکن طيف تحولخواه و جبهه پايداري (آنهم با ترديد بسيار روبرو است) با وجود غلامعلي حدادعادل، از ورود ولايتي به عرصه انتخابات حمايت نکنند و عملا انتساب واژه کانديداي وحدت ملي به ولايتي دچار خدشه ميشود.
جليلي؛ نامزد تحولخواهان
يکي از گزينههاي احتمالي که با ورود به عرصه انتخابات سبب بهم خوردن قاعده بازي در گفتمان اصولگرايي ميشود، سعيد جليلي است که ورود يا عدم ورودش تا به حال به صورت رسمي تکذيب يا تأييد نشده است.
به نظر ميرسد با ورود وي به عرصه انتخابات رياست جمهوري، عملا طيفي از اصولگرايان اعم از تحولخواه همچون جمعيت رهپويان، ايثارگران و طيف پايداري را با خود همراه سازد و بخشي از بدنه مردمي گفتمان اصولگرايي نيز به وي رغبت داشته باشند.
به نظر ميرسد اگر دبير شوراي عالي امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران از ورود به عرصه انتخابات صرفه نظر کند، غلامعلي حدادعادل از حمايت اصولگرايان تحولخواه و جبهه پايداري برخوردار است و حمايت ديگر طيفها همچون جامعتين و سنتيها بستگي به ديگر نامزدها دارد.
در اين بين، حمايت جبهه پايداري نيز منوط به اين مسئله است كه آيا جبهه پايداري به دنبال اجماع با اصولگرايان است يادر پي آن است که راه انتخابات نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي را جدا از ساير اصولگرايان ادامه دهد!
***
از سوي ديگر، نيم نگاهي به رفتار جبهه پايداري در نهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي و نقل قولهاي مختلف مبني بر نامزد مورد حمايت جبهه پايداري، شايد اين جبهه نيز نامزدي به غير از گزينههاي فوق را براي شركت در انتخابات معرفي كند لكن با توجه به گزينههاي احتمالي و ذكر شده، به نظر ميرسد تغييرات چنداني در معادلات انتخاباتي بوجود نيايد.
در كنار اين سه چهره، ورود اشخاصي همچون مصطفي پورمحمدي؛ رئيس سازمان بازرسي كل كشور و منوچهر متكي نيز ممكن است معادله هاي گفتمان اصولگرايي را تغيير دهد، به عنوان مثال با توجه به شواهد، ممكن است با ورود پورمحمدي قسمتي از جامعتين از وي حمايت كنند و همچنين در صورت ورود منوچهر متكي نيز قسمتي از اصولگرايان سنتي يا جبهه فصلي رهروان ولايت از ايشان حمايت كنند.