دیدبان

تفاوت سبک تدریس در حوزه و دانشگاه

تفاوت سبک تدریس در حوزه و دانشگاه

به گزارش دیدبان به نقل از خبرآنلاین، صرف نظر از دانش و تجربه گرانقدر استاد شهیدی، روحیات و منش و روش رفتاری او جذاب و آرامش بخش بود. دکتر شهیدی از جمله شخصیت های کم نظیر است که در حوزه و دانشگاه، هم درس خوانده و هم تدریس کرده است و تا آخرین درجات عالی نیز ارتقاء یافته:کسب درجه اجتهاد در حوزه و استاد ممتاز در دانشگاه.
با این وصف دیدن او از نزدیک و حشر و نشر روزانه، هفتگی و ماهانه و حتی گاه گداری، توفیق و فرصتی مطلوب برای مخاطب بود. تواضع، پشتکار، توجه دقیق، ایمان سرشار و احترام به انسان ها -در هر قشر و گروه- از او انسانی وارسته ساخته بود. در میان صدها استادی که دیده ام آشنایی مختصر با روحیات این مرد بزرگ، به یاد ماندنی ترین تجربه ام بوده است. در سال 1373 -که سردبیر کیهان فرهنگی بودم- و گفتگو و مراوداتی با نویسندگان و پژوهشگران داشتم بر آن شدم تا ضمن انجام این مصاحبه ها دوربینی نیز به زبان تصویر گفت و شنودوها را ضبط کند. با اینکه ارادتی دو طرفه پیش آمده بود قبول نمی کرد مقابل دوربین از خود بگوید. بالاخره با اصرار و ابرام من پذیرفت و نخستین برنامه "چهره های ماندگار" که به زندگی، آثار و احوال استاد پرداخت، پدید آمد و چندی بعد در تلویزیون-شبکه2- پخش شد و کاش اینگونه برنامه ها که آنزمان با نوارهای یوماتیک تهیه می شد در سالگرد این مردان بزرگ پخش شود تا برای جوانان و علاقمندان الگو شود.
نکاتی که در این مختصر می گویم ناظر به این گفتگوست. بی تردید دکتر سیدجعفرشهیدی از چهره های درخشان تاریخ و ادبیات ماست که باید آثار او بیش از پیش مورد عنایت قرار گیرد. به گفته خودش: به چهار سالگی نرسیده مرا به مکتب فرستادند. بعد نزد آخوند ملا محمدعلی در بروجرد فقه و اصول و ادبیات عرب خواندم. بعد از شهریور1320 به نجف رفتم. اولین کتابم در سال 1324 به نام "مهدویت و اسلام" نوشتم. آنوقت که بازار "کسروی" گرم بود و من ناراحت می شدم. بعد "جنایات و تاریخ" را نوشتم که خیلی جا باز کرد و بسیاری مرا به اسم مولفِ جنایات و تاریخ می شناسند. در سال 1330 به ایران آمدم و در دبیرستان "ابومسلم" درس دادم بعد امتحان "مدرسی" را با مرحوم مطهری "رضوان الله علیه دادیم، طبعاً قبول شدیم و سال بعد خودمان ممتحن شدیم...
سال 1340 دکتری ادبیات گرفتم چون آن زمان رشته تاریخ دکتری نداشت. سفرهای زیادی به جهان عرب داشتم و می توانم بگویم در هر کشور عربی حداقل 3 سخنرانی داشتم و بعدها نیز در اروپا، چین، هند، پاکستان ، الجزایر، آفریقا و.. بلکه بشود خدمتی انجام دهیم... .
پرسیدم: شما استادان بزرگی در حوزه و دانشگاه داشته اید حضرت آیات عظام خویی، بروجردی، کاشف الغطاء، شاهرودی؛ و از دانشگاه مرحوم استاد ملک الشعرای بهار، مرحوم استاد احمد بهمنیار، مرحوم استاد فروزانفر و دیگران. با توجه به اینکه در هر دو دستگاه هم "درس" خواندید و هم "درس" دادید، تفاوت کار در کجاست؟
مرحوم دکتر شهیدی اشاره کرد: فرق این سبک با آن سبک این است که در حوزه، مدرس سعی می کند اقلیت نخبه کلاس را ارتقاء دهد مثلاً آقای خویی 200 طلبه داشت. خب همه که مجتهد نمی شوند. روی استعداد تعداد اندکی متمرکز می شد حالا دیگران بفهمند یا نفهمند! اما در دانشگاه شما باید روی اکثریت فکر کنید. ضمن اینکه در حوزه گاه یک درس را 10 نفر ارائه می کردند و شما می توانستید انتخاب کنید استاد خود را. و کسی که برای درس خواندن می آمد و قصد داشت "عالم"بشود، چون امتحانی نبود. مرحوم مینوی می گفت لطمه به علم از وقتی شروع شد که در مدرک نوشتند دارنده علم آن از مزایای قانونی علم استفاده کند و این باعث شد هر کسی دنبال مدرک برود. وقتی پرسیدم چرا اکنون استادانی مثل فروزانفر و همایی تربیت نمی شوند؟ ایشان ضمن اشاره به جلسه ای در همین زمینه در پیش از انقلاب اسلامی گفت: فروزانفر را "محیط" تربیت کرد. او وقتی جوان بود در مجلسی دید شخص ضعیف جثه ای مثل ادیب پیشاوری را که وزراء در مقابل او تعظیم می کردند، دید علم ارج و قرب دارد؛ خب استعداد هم داشت و تلاش کرد، چون ادبیات هیچوقت بقول معروف "نان" نداشته اما همواره رونق معنوی داشته است.
بعد هنگام ظهر شد و ندای اذان ناگاه برخاست و وضو گرفت گوشه ای به نماز ایستاد.بچه ها گویا تصویرش را گرفتند. سلام داد و گفت: اسعدی نوار را دربیار! پذیرفتم. گفت معنویت هیچوقت از بین نمی رود. درست است که ما در دوران مادی زندگی می کنیم اما همیشه معنویت ارزش خودش را حفظ می کند. در پایان نکته و پندی از او خواستم. با فروتنی گفت: برادران و خواهران! در هر رشته ای که هستید سعی کنید بهترین باشید. بقول مولانا اگر پینه دوز هم می شوید تلاش کنید به درجه عالی برسید تا همه به شما مراجعه کنند.
آنقدر جلو بروید تا به تخصص برسید...
خاطرات با ایشان پر دامنه است. در فرصتی دیگر به تلاش دکتر شهیدی و استاد حکیمی در زمینه سازی سفر مرحوم زرین کوب به مکه اشاره خواهم کرد.
دکتر سیدجعفر شهیدی همکار و جانشین دکتر محمد معین در موسسه دهخدا و مولف بیش از چهل اثر ماندگار در حوزه ادبیات و تاریخ اسلام، شایسته توجه بیشتر است. اجازه ندهیم حضور معنوی مفاخر ایران کمرنگ شود. اگر چه تمبر دکتر شهیدی در سال 1382 منتشر شد و مراسمی در نکوداشت ایشان برگزار گردید اما گستره شخصیت دکتر شهیدی فراتر از این را می طلبد. خدایش بیامرزاد.

مرتبط‌ها

حضور 3 میلیون افغان در ایران

همسر دلخواه خود را دانلود کنید

دوئل مرگبار دو اراذل محله فلاح برای قدرت نمایی

تصاویر/ شاسی‌ بلند جدید آمریکایی

تصاویر/کاپیتان پرسپولیس باید اخراج می شد

آغاز برخورد با بدپوششی و کشف حجاب در تهران