به گزارش دیدبان،چکیده
موضوع نقش آفرینان در تاریخ، از گذشته ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. کدام اراده ها در بهوجودآوردن حوادث و وقایع مأثرند؟ آیا جهان بر اساس برنامهای ازپیش تعیینشده از سوی خدا، به جلو میرود و انسان در تحولات آن تأثیری ندارد یا جز انسان کسی در تاریخ نقش آفرینی نمی کند یا... طیفی از دیدگاه ها از قبول مطلق تا انکار مطلق «نقش خدا در تاریخ» قابل ردیابی است. این نوشتار در پی آن است که نقش خداوند در تاریخ از منظر قرآن را حتی الامکان در چارچوب حوادث و وقایع تاریخی بدر و اُحد تبیین نماید. قرآن برای خداوند در تاریخ نقشهای مختلفی قایل است؛ ولی نقش او بهگونه ای انحصاری نیست. او- تبارک و تعالی- نقش های مختلفی مانند اطلاعی، مستقل و در پس افعال و اراده بشری (منفعل) را عهدهدار است. این پژوهش حسب مورد از روش های توصیفی- تحلیلی و تفسیری استفاده میکند.
کلیدواژه ها: نقش خدا؛ خدا در تاریخ؛ نقش اطلاعی؛ نقش مستقل؛ نقش منفعل؛ قرآن
نویسنده:
محمد حسین دانش کیا: استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی
فصلنامه قبسات - دوره 22، شماره 85، پاییز 1396.