به گزارش دیدبان،چکیده

موضوع نقش ‏آفرینان در تاریخ، از گذشته ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. کدام اراده ‏ها در به‎وجودآوردن حوادث و وقایع مأثرند؟ آیا جهان بر اساس برنامه‌ای ازپیش‏ تعیین‌شده از سوی خدا، به جلو می‌رود و انسان در تحولات آن تأثیری ندارد یا جز انسان کسی در تاریخ نقش‏ آفرینی نمی ‏کند یا... طیفی از دیدگاه‏ ها از قبول مطلق تا انکار مطلق «نقش خدا در تاریخ» قابل ردیابی است. این نوشتار در پی آن است که نقش خداوند در تاریخ از منظر قرآن را حتی‏ الامکان در چارچوب حوادث و وقایع تاریخی بدر و اُحد تبیین نماید. قرآن برای خداوند در تاریخ نقش‌های مختلفی قایل است؛ ولی نقش او به‌گونه‏ ای انحصاری نیست. او- تبارک و تعالی- نقش‏ های مختلفی مانند اطلاعی، مستقل و در پس افعال و اراده بشری (منفعل) را عهده‌دار است. این پژوهش حسب مورد از روش های توصیفی- تحلیلی و تفسیری استفاده می‌کند.

کلیدواژه ها: نقش خدا؛ خدا در تاریخ؛ نقش اطلاعی؛ نقش مستقل؛ نقش منفعل؛ قرآن

نویسنده:

محمد حسین دانش کیا: استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی

فصلنامه قبسات - دوره 22، شماره 85، پاییز 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.