دیدبان: در شماره ی قبل به برخی از ویژه نامه های نوروزی منتشر شده از سوی روزنامه های کشور پرداخته شد. در این شماره نیز به برخی دیگر از ویزه نامه ها ی نوروزی می پردازیم. نکته ی جالب توجه آن است که بیشتر روزنامه های اصلاح طلبان علی رغم شک و تردید داشتن برخی از فعالین اصلاح طلب در شرکت یا عدم شرکت در عرصه ی انتخابات یازدهم؛ اقدام به انتشار ویژه نامه ی نوروزی کرده و از فرصت عید برای تحلیل های اصلاح طلبانه ی خود و همچنین نقد دولت و جریان اصول گرایی استفاده می کنند. این در حالیست که جای تحلیل ها و ویژه نامه های روزنامه های اصول گرا خالی خالی است!

5. روزنامه ی بهار؛ عجب که رنگ گلی ماند و بوی یاسمینی

روزنامه ی بهار در ویژه نامه ی خود و در بخش سیاست؛ مطلب خود را با عنوان منتظران شروع کرد. این مطلب با تصویری شروع شد که در این تصویر عکس شخصیت هایی که احتمالا کاندیدای ریاست جمهوری از طیف اصول گرایان هستند،گنجانده شده بود. همچنین تصویرهای خالی نیز وجود داشت که از آن برداشت می شد که جای کاندیدهای اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری خالی است.

اما از جمله مطالب مهم و خواندنی ویژه نامه ی نوروزی روزنامه ی بهار؛ مطلبی با عنوان «حکایت یک زندان و میهمانان سرشناسش» بود که به بررسی حضور سرشناسان عرصه ی سیاست از جریان های مختلف سیاسی در زندان اوین بود. از جمله این میهمانان: جوانفکر، مرتضوی، مهدی هاشمی و فائزه هاشمی و همچنین حضور نمانیدگان مجلس برای بازدید از این زندان بود. نویسنده با زیرکی تمام قوه ی قضائیه را در یک طرف معادلات قرار می دهد.

مطلب برجسته ی دوم این ویژه نامه؛ مطلبی با عنوان «اصلاح طلبان و آینده ی اصلاحات» بود که نویسنده در این مطلب با بازگشتی به گذشته ی اصلاحات و پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1376 ؛ آن را نوعی پیروزی زودرس تلقی کرده و معتقد است با آن وضعیت و ضعف انسجام در خرداد 1376 اصلاحات توانست به قدرت برسد، پس مطمئنا در خرداد 1392 هم می تواند به دوباره به قدرت باز گردد. این تلقی نویسنده این خط فکری را در درون اصلاح طلبان نشان می دهد که آنان به دنبال فضاسازی سال 1375 و به دنبال خاتمی دوم هستند.

اما مطلب «دولت انتخاباتی، انتخابات دولتی» نشان داد که اصلاح طلبان و رسانه های اصلاح طلبی هنوز احمدی نژاد را در نظر داشته و فعالیت وی و جریانش را رصد می کنند. نقد و بررسی دولت بهار که تبدیل به شعار انتخاباتی جریان دولت شده نیز از جمله پرونده های مورد بررسی ویژه نامه ی نوروزی روزنامه ی بهار بود. این مطلب با بررسی روند و مطالب روزنامه ی دولتی ایران معقد است که جریان دولت بی شک؛ حضوری فعال در انتخباات آینده خواهد داشت.

دو مطلب عباس عبدی و احمد پورنجاتی نیز به ترتیب با عناوین «اپوزیسیون درون ساختاری و ادبیات نقد قدرت» و «اپوزیسیون، واقعیت گریز ناپذیر»؛ تلاشیست برای نشان و دادن و تعریف اضلاع رابطه ی اصلاح طلبان با نظام، و همچنین نویسندگان تلاش دارند به این سرال پاسخ دهندکه اصلاح طلبان درون نظام تعریف می شوند یا خارج نظام؟ و اینکه اصلاح طلبان همان اپوزیسیون هستند یا خیر؟ به دنبال بررسی این دو سؤال مهم، مطالب بعدی به صورت زنجیروار و مرتبط به دنبال هم می آیند. ویژه نامه از این رهگذر وارد حوزه ی نقد درون ساختاری قدرت در درون نظام می شود و معتقد است می توان قدرت را در درون ساختارهای نظام نقد کرد و همچنین می توان برای آن راهکارهایی را ارائه نمود.

البته این ویژه نامه تلاش می کند در مصاحبه با لطف الله میثمی؛ این تفکر را القا کند که منتقدان در نظام همواره مورد سرکوب قرار گرفته و همواره تحت فشار بوده اند. به طور کلی بخش صفحه ی اندیشه ی سیاسی ویژه نامه نوروزی روزنامه ی بهار بر دو محور «قدرت و نقد قدرت» استوار است. گفت و گویی از مقصود فراستخواه با عنوان «اصلاح درون زا در برابر صدای اتوریته» در انتهای این زنجیره ی مطالب؛ این فرضیه را تأیید می کند. همچننی مطلب «دوم خرداد برای دموکراسی چه کرد؟» تلاش این روزنامه ی برای اثبات این نکته بود که فضای نقد ساختارهای قدرت در درون نظام از زمان دوم خرداد نهادینه شد.

حسین محدثی از جمله نویسندگان این ویژه نامه بود که در مطلبی تلاش کرد تا دوگانه و همراهی اصلاح دینی را با اصلاح سیاسی را اثبات کند. از این رو این ویژه نامه ترجیح داد تا بیشتر در فضای اندیشه ی سیاسی با رویکرد روشنفکری قدم بزند.

اما مطلبی با عنوان «برکشندگان و دست پروردگان» به نزاع درون گفتمانی اصول گرایان پرداخته و به جریان سیاسی دولت توجه می کند. نویسنده در این مطلب به طرح این موضوع می پردازد که مهمترین چالش این جریان نوظهور اصول گرایی با اردوگاه اصول گرایان در کنار زدن روحانیت از عرصه های مختلف کشور رقم خورده است. نویسنده معتقد است: «نواصول گریاان(جریان دولت) با تبلیغ «ظهور نزدیک است» عملا مأموریت نهاد روحانیت را در شرف اتمام معرفی می کنند و ایده حساسیت برانگیز اسلام منهای روحانیت را در پوششش موجهی مطرح می کنند که جای انتقاد برای روحانیون باقی نگذارد»

6. روزنامه ی شرق؛ پازل سیاسی 92

روزنامه ی شرق نیز از جمله رسانه های اصلاح طلبی بود که با انتشار ویژه نامه ی نورزی تلاش کرد تا از ظرفیت عید استفاده کند. بخش سیاست این ویژه نامه با تیتر «پایان دولت یا دولت بی پایان» مانند سایر رسانه های اصلاح طلب به حضور جریان دولت را در انتخابات یازدهم پرداخته و آن را مورد رصد و بررسی قرار داد.

مطلب «نامزدها در برزخ» در حقیقت تلاشی است از سوی این ویژه نامه؛ برای دسته بندی نامزدهای احتمالی جریان ها و جرگه های سیاسی در انتخابات یازدهمین دوره ی ریاست جمهوری در سال 1392. این مطلب سه جریان فعال فعلی در عرصه ی سیاست کشور را با سه معیار: جریان سیاسی، سیاست ورزان و بدنه ی اجتماعی مورد نقد و بررسی قرار داده است.

پایان عصر احمدی نژاد مطلب مهم دیگری بود که در ویژه نامه ی نوروزی روزنامه ی شرق به نگارش مازیار خسروی انتشار یافت. نویسنده در این مطلب معتقد است با تمام بهانه هایی که احمدی نژاد برای این هشت سال مبنی بر نمی شود و نمی گذارند سر داده؛ فرصت به شدت در حال اتمام است و جالب اینکه تنها همین هشت سال برازنده ی احمد ی نژاد است، هشت سالی که نه اصول گرایان مسئولیت آن را می پذیرند و نه می توان به اصلاح طلبان منتسبش کرد.

سه پرسشی که هاشمی رفسنجانی در پاسخ روزنامه ی شرق داد نیز توانست سر تیتر و عنوان اصلی این ویژه نامه باشد. پازل سیاسی 92 جمله ای بود که در پاسخ هاشمی وجود داشت و همان نیز پررنگ شد. هاشمی در پاسخش به صراحت بیان کرد که تحلیل سیاسی ترکیبی از معادلات گذشته و حال برای مواجه با آینده است و این رویارویی؛ مؤلفه های و متغیرهای فراوان دارد. از این رو باید منتظر متغیرهای پازل سیاسی 92 بود. سیاستمدار هفتاد و چند ساله عرصه ی سیاست ایران معتقد است که سال 91 در مجموع از نظر سیاسی از معیارها بسیار پایین تر بودیم و اگر روندها به طریق کنونی باشد احتمالا در سال 92 نیز شاهد بداخلاقی های بیشتر خواهیم بود. «در چنین فضایی، تحلیل واقع بینانه تکرار اتفاقات امسال در سال آینده، آن هم با تندی بیشتری خواهد بود، مگر اینکه اراده ای حاکم شود که به اخلاقیات سال های گذشته برسیم تا باز هم بتوانیم الگو باشیم.»

دیالوگ های ماندگار احمدی نژاد مطلب دیگری بود که در قالب یک مطلب در ویژه نامه روزنامه ی شرق منتشر شد. مطلبی که دغدغه اصلی نویسنده سبک گفتاری و رفتاری احمدی نژاد بود. همچنین مطلب آنان که میثاق شکستند به بررسی 23 عضو و همراه کابینه ی دولت نهم و دهم می پردازد و معقتد این ریزش ها در نوع خود در تاریخ دولت های بعد ا زانقلاب بی بدیل بوده است. آینده ی احمد ینژآد نیز از دغدغه ها و سوژه های جالب این ویژه نامه بود. جواب های فعالین و تحلیل گران سیاسی نیز درخور توجه است و میزان شناخت آنان را از محمود احمدی نژاد این مرد سیاست سال 1391 را نشان می دهد. مصاحبه با وکیا مشائی نیز نشان از زیرکی و سوژه پردازی این نشریه ی اصلاح طلب دارد.

بررسی تلاش جریان احمدی نژاد و تیمش برای ایجاد ساختار و تشکیلات به منظور انسجام نیروهای همفکر نیز از جمله موضوعاتی بود که در این ویژه نامه مورد بررسی قرار گرفت. د راین مطلب اقدام دولت در ایجاد تشکل «رایحه ی خوش خدمت» در جریان اتخابات مجلس هشتم و همچنین جبهه ی پایداری در انتخابات مجلس نهم نشان از این تلاش و سمت و سو دارد. حال باید منتظر بود و دید که آیا احمدی نژاد برای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نیز به دنبال ایجاد تشکل یا ساختاری هست یا خیر!

7. روزنامه ی همشهری؛ حول حالنا ألی احسن الحال

روزنامه ی همشهری ویژه نامه ی خود را با نقد دولت و چالش های اقتصادی دولت شروع کرد. مطلبی با عنوان «دولت علیه لاریجانی ها» تلاش کرد تا هجمه های صورت گرفته از سوی دولت علیه خاندان لاریجانی را هدفمند و طراحی شده بیان کند. همچنین استیضاح وزیر کار، نقد سیاست های اقتصادی دولت احمدی نژاد با عنوان «گفتار درمانی اقتصاد»، نابسامانی و عدم تعادل در برنامه ها و سیاست های ناآرام ارزی و پولی بانک مرکزی از جمله مطالب ویژه نامه ی نورزی روزنامه ی همشهری بود که انگشت اتهام آن به سوی دولت اشاره رفته بود. همچنین تلاش برای نشان دادن بی تدبیری وزیر اقتصاد و وزیر بازرگانی با عنوان «وزیر گرانی با وعده های ارزانی» نیز از جمله پرونده های اقتصادی این ویژه نامه ی نوروزی بود.

8. روزنامه ی جوان؛ مردان اصول گرا در قامت ریاست جمهوری

روزنامه ی جوان تنها روزنامه ی اصول گرا بود که تلاش کرد در قالب وژه نامه ی نوروزی دیدگاه ها و تحلیل های سیاسی از دریچه ی اصول گرایی را انتشار دهد. این ویژه نامه در بخش سیاست خود؛ در قالب گفتگویی با یدالله جوانی تلاش کرد تا آرایش احتمالی جریان ها و جناح های سیاسی کشور را در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بررسی کند. این گفت و گو نیز مانند سایر تحلیل ها، اضلاع سه گانه ی اصول گرایان، اصلاح طلبان و جریان دولت استوار بود. با این تفاوت که تلاش شده تا اهداف و سناریوهای دشمن نیز در کنار فعالیت و تحرکات جریان های سیاسی و میزان توجه کاندیداها به توطئه های دشمن نیز به عنوان یک شاخص مدنظر قرار گیرد. از نکات جالب این تحلیل هویت بخشی یک جریان به نام جریان هاشمی در کنار سایر جریان های سیاسی بوده است.

گفت و گو با محمدحسین صفارهرندی به عنوان چهره ی گفت و گوهای رسانه های سال 1391؛ نیز از جمله مصاحبه های جالب این ویزه نامه محسوب می شود. صفار هرندی در این گفت و گو به دیروز، امروز و فردای محمود احمدی نژاد پرداخته است. همچنین گفت و گوهای این ویژه نامه نیز با شخصیت های برجسته ی تجلیل سیاسی همراه است. گفت و گو با حسین مظفر، رئیس ستاد انتخاباتی ائتلاف سه گانه اصول گرایان، با این عنوان که «ائتلاف سه گانه پیشتاز نظرسنجی هاست»، با عباس سلیمی نمین با عنوان «نظام ما هر زیاده خواهی را مهار خواهد کرد»، با مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران؛ با عنوان «شوراها با اختیارات محدود دست به عصا شده اند»، با پرویز سروری با عنوان « سایه سیاسی باید از سر شوراها کنار زده شود» گفت و گو با حجت الاسلام نجف لک زایی رئیس پزوهشکده علوم و اندیشه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام با عنوان «ابزارهای لازم سبک زندگی اسلامی را فراهم نکرده ایم » از جمله گفت و گوهای این ویزه نامه محسوب می شود.

اما مطلب «مردان اصولگرا در قامت ریاست جمهوری» صریح ترین مطلب سیاسی این روزنامه بود که تلاش کرد تا گزینه های احتمالی اصول گرایان برای ریاست جمهوری را مورد بررسی قرار دهد. کامران باقری لنکرانی با عنوان: نخبه ی محبوب، حداد عادل؛ با عنوان یک فرهنگی در سیاست؛ علیرضا زاکانی؛ با عنوان رزمنده ی سیاسمتدار، قالیباف؛ با عنوان شهردار فعال، و دکتر ولایتی با عنوان طبیب سیاستمدار در این نوشته معرفی شده و مورد بررسی قرار گرفته اند.