دیدبان

جریان اسلام گرایی در امریکا

جریان اسلام گرایی در امریکا

مصاحبه كننده :حسين باقري

كيفيت اسلام گرايي در امريكا تا چه ميزان با شخصيت بومي انها تناسب دارد؟
امريكايي ها اهل بحث و گفت و گو هستند و چنانچه مطلبي را به حقيقت مشاهده كنند آن را مي پذيرند در امريكا از سوي برخي مبلغان اين گونه تبليغ مي شود كه «از اسلام نهراسيد بلكه آن را درك كنيد»واقعا هم همين طور است .يكي از ويژگي هاي مردم امريكا اين است كه اهل تعصبات افراطي ديني نيستند و چنانچه حس كنند كه مطلبي درست است آن را مي پذيرند و در برابر آن لجاجت به خرج نمي دهند شما اين موضوع را در كمتر جايي مي توانيد مشاهده كنيد همين قضيه باعث شده است منطق اسلام عرصه مناسبي جهت ارائه پيدا كند .اسلام در مقايسه با ساير جريان هاي ديني منافعش به خود فرد باز مي گردد، شما اين حالت را در مورد ساير جريان هاي مذهبي در امريكا كمتر مي توانيد پيدا كنيد مثلا كسي كه تبليغ آئين  بودا مي كند به دنبال انديشه هاي خاصي است او مي خواهد تفكري خاص را در جامعه حاكم كند اين موضوع در مورد انديشه اسلامي وجود ندارد اين قضيه، قضيه محسوسي است و افراد به راحتي مي توانند آن را حس كنند.ما در آيات قراني داريم كه« انا هديناه السبيل اما شاكرا و اما كفورا» .اگر همه دنيا كافر به خدا شوند خللي به خداوندي الله وارد نمي شود .يكي از روش هاي خوبي كه در امريكا مرسوم است اين است كه افراد با يكديگر بحث مي كنند و اهل گفت و گو هستند تا همديگر را متقاعد كنند درباره موضوعات مذهبي هم اين رويه وجود دارد و در واقع نوعي روش اقناعي است كه آثار بسيار خوبي به همراه خواهد داشت .

بافت جريان هاي اسلامي در امريكا چگونه است؟
بيش از 2000 مسجد در ايالات متحده قرار دارند كه در آنها مسلمانان به عبادت خداوند مشغول مي شوند ، ظرف 4 سال گذشته در ميان مذاهب بيشترين ريزش ها مربوط به كاتوليك ها و بيشترين رويش مربوط به دين مبين اسلام بوده است .نيمي از جمعيت مسلمانان در امريكا را شيعيان و نيمي ديگر را اهل سنت تشكيل مي دهند ، جدايي سني از شيعه در امريكا نيز متاسفانه وجود دارد و اخوت زيادي بين اين دسته در اينجا وجود ندارد دليل اين قضيه هم روشن است دوطرف  در جهت شناخت بيشتر يكديگر كار نمي كنند و بابت وحدت في مابين خود دغدغه جدي اي را احساس نمي كنند .در كنار مسلمانان خود امريكا ، دسته بزرگ ديگري وجود دارند كه مهاجر هستند اين ها عمدتا از آسياي جنوب شرقي ، آفريقا و گروهي نيز عرب تبار هستند .به طور كلي مسلمانان در امريكا از برخي محدوديت ها رنج مي برند مثلا براي رفتن به حج محدوديت هايي وجود دارد .يا در برگزاري شعائر ديني در خود امريكا نيز آزادي كاملي وجود ندارد .در ميان شيعيان دسته بزرگي به مذهب اسماعيلي گرايش دارند البته در سال هاي اخير اسماعيلي هاي زيادي به شيعه اثني عشري تغيير مذهب داده اند .شيعه اثني عشري داراي تعاليمي است كه مشابه آن را كمتر مي توان در ساير مذاهب اسلامي يافت .نكته جالب اين كه اكثر گرايشات اسلامي و خصوصا شيعي از طريق خواندن كتاب در امريكا صورت پذيرفته است در زماني كه اكثر رسانه هاي امريكايي در جهت مقابله با اسلام قرار دارند امريكايي ها به كتاب پناه آورده اند .

موج اسلام گرايي در امريكا با چه موانعي دست و پنجه نرم كرده و مي كند؟
از تعداد دقيق مسلمانان در امريكا اطلاع دقيقي ندارم اما اطمينان دارم كه ميزان مسلمانان روز به روز در حال افزايش است .از ميان تعداد مسلمانان حجم قابل توجهي را افراد بومي خود امريكا تشكيل مي دهند و اين نكته مهمي است امروزه در شهر هاي مهمي چون ديترويت ، واشنگتن و حتي ميامي آمار مسلمانان قابل توجه است .تعداد بالايي از مسلمانان را در امريكا سياهان تشكيل مي دهند .ويژگي هايي چون برابري و برادري ر اسلام باعث شده تا قربانيان نژاد پرستي در امريكا به سوي اسلام گرايش پيدا كنند .عصر حاصر عصر نابرابري هاست ظلم و بي داد دنيا را فرا گرفته است و مردم همه جهان از جمله امريكا به منجي و نجات دهنده دل بسته اند اسلام هم داراي يك منجي است كه ظهور خواهد كرد در واقع مهدويت يكي از مقدمات گرايش طيف زيادي در امريكا به اسلام است .مسلمانان تريبون در امريكا در اختيار ندارند اگر هم دارند آن قدر ها فراگير نيست و به همين دليل در تبليغات خود خوب عمل نمي كنند اما با اين وجود رشد مسلمانان در امريكا رشد خوبي است .بعد از حملات يازدهم سپتامبر تصور اين بود كه اسلام گرايي در ايالات متحده روندي نزولي را تجربه كند اما عكس اين قضيه اتفاق افتاد .بنده اين اتفاقات را از بركات قرآن مي دانم كه علي رغم همه موانع و سنگ اندازي ها اسلام مسير خود را كه مسير نور و رحمت است طي مي كند و نگاه هاي بسياري به خود جلب مي كند .بعد از اقدامات تامل برانگيز برخي كشيشيان امريكايي در خصوص قرآن سوزي ، احساسات بسياري در امريكا برانگيخته شد و نه تنها از ميزان گرايش به امريكا كاسته نشد كه به نظر من رشد بيشتري نيز يافته است .اين گونه اقدامات برخي كشيشان در برابر اسلام نشان از ضعف آنها در برابر عظمت دين اسلام دارد اگر آنها قدرت رويارويي را داشتند مسلما به اين گونه اقدامات دست نمي زدند .اگر عين اين مساله در مورد كتاب مقدس ساير اديان در امريكا رخ مي داد اوضاع به شكل ديگري بود و متهم محاكمه مي شد اما باز هم در اينجا مظلوميت اسلام در امريكا به وجود مي آيد .
در پديده اسلام هراسي كه توسط رسانه هاي غربي و امريكايي صورت مي گيرد هم اسلام و هم مسلمانان هدف قرار مي گيرند .البته در كنار همه عواقب و بدي هاي اين قضيه ، يك نكته خوبي هم داشته است و آن اين كه باعث شده اسلام در كانون توجهات قرار بگيرد و مردم علاقه مند شوند و به دنبال تحقيق درباره اسلام بيفتند در اينجاست كه اين آيه به ذهنم مي رسد كه «مكروا و مكر الله و الله خير الماكرين ».يكي از پديده هايي كه جديدا از سوي سياستمداران امريكايي در قبال مواجهه با مسلمانان امريكا بروز كرده است گرفتن ژست هاي سياسي در برابر آنهاست مثلا رئيس جمهور ايام مذهبي مثل عيد فطر را تبريك مي گويد همه ما مي دانيم كه وقتي نوبت عمل فرا مي رسد مثلا در كنگره و ساير مجالس قانون گذاري بهايي به مسلمانان داده نمي شود  در حالي كه به اقليت يهوديان در امريكا امتيازات غير قابل تصوري داده مي شود .

جريان هاي اسلامي در ايالات متحده داراي چه اشتراكاتي هستند؟
فعالترين تشكيلات اسلامي در ايالات متحده را مي توان انجمن اسلامي دانشجويان مسلمان عنوان كرد كه از افراد تازه نفس و با انگيزه اي قوام يافته است جوان هايي در اين تشكل مشغول به فعاليت هستند كه داراي دانش كافي و انگيزه خوب براي تبليغ اند به همين دليل در انجام فعاليت هاي خود موفق عمل مي نمايند .يكي از موضوعات مهم و مسائلي كه مسلمانان در امريكا با آن دست به گريبان هستند مباحث ا قتصادي است ، امريكا با بيكاري مواجه است و اين موضوع طيفي از مسلمانان را درگير كرده است از سوي ديگر ركود اقتصادي هم در اين جا وجود دارد كه بر مشكلات افزوده است . بانك ها در اين جا به وفور ربا مي گيرند و اين موضوع براي مسلمانان بايد به خوبي بيان شود كه ربا حرام است و حرمت آن بايد به درستي بيان گردد. زنان در مساله پوشش با برخي مشكلات مواجه مي شوند  و در مجامع عمومي با برخي رفتار ها تحقير مي شوند اما هم چنان پاي بند به عفاف خود هستند.
با همه اين اوصاف اسلام در امريكا نتوانسته است به عنوان يك جريان فراديني عمل كند و صرفا كاركردي ديني و اعتقادي داشته است و در وقايع و برهه هاي تاريخي ، فرهنگي و اجتماعي كم رنگ وارد عمل شده است .اين نوع نگاه در واقع علاوه بر شرايط محيط به ويژگي هاي خود مسلمانان در امريكا نيز باز مي گردد .عمده چهره هاي شناخته شده در اين جا چهره هاي ورزشي اند  و كمتر سياستمداري را در امريكا مي توان يافت كه مسلمان باشد آنهايي هم كه هستند از ابتداي فعاليت سياسي خود با خود پيمان مي بندند كه دين شان را در كارشان دخالت ندهند .اين نقطه ضعف بزرگي است كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است .برخي جريان هاي اسلامي در امريكا بر بعد اخلاقي دين اصرار دارند اينها مي گويند در عصر بي ديني و بي اخلاقي اين دين اخلاق مدار اسلام است كه مي تواند جرقه هاي اميد را در دل ها زنده نگه دارد اين نوع نگاه از جهاتي خوب است و از جهاتي چندان جالب نيست ، در اين كه اسلام ديني اخلاقي است شكي نيست پيامبر اسلام (ص) اساس بعثت خود را براي تكميل مكارم اخلاقي بنيان نهاده است اما بايد توجه داشت كه اسلام صرفا رويكرد اخلاقي ندارد و بقيه ابعاد نيز در اين دين وجود دارد ،اسلام عقايد هم دارد ، اسلام احكام هم دارد ، اسلام جهان بيني دارد ، ايدئولوژي دارد و براي همه اينها داراي برنامه هاي متقني است اين نكته مهمي است كه برخي جريان هاي اسلامي كمتر به آن بها مي دهند


نشانه هاي حيات اسلام در لايه هاي مختلف سبك زندگي مسلمانان امريكا در كجا ها ديده مي شود؟
زندگي امريكايي ها با فردگرايي عجين شده است خواه مسلمان باشند و خواه نباشند خروج از اين روحيه براي آنها سخت است ، اسلام آئيني اجتماعي است و مي طلبد كه به اجتماع نگاه جدي داشته باشد ، يك امريكايي در اتاق خودش و به صورت تك و تنها رشد مي كند و بزرگ مي شود و نهايتا با تلويزيون و كامپيوتر شخصي اش ارتباط دارد تغيير اين روحيه به سادگي انجام نمي پذيرد و نيازمند مرور زمان و انجام مناسك ديني به صورت مستمر است .نكته ديگر فرهنگ خشن امريكايي است كه همه شهروندان با اندازه هاي متفاوت از آن برخوردارند وقتي شهروندان امريكايي ،با تعاليم رحماني اسلام آشنا مي شوند جذب آن مي شوند و به نوعي گمشده خودشان را مي يابند و در برابر آن تسليم شده و آن را مي پذيرند . كم نيستند افرادي كه به خاطر كسب آرامش به اسلام گرويده اند و روان خودشان را به آرامش رسانده اند .دنيايي كه در آن به سر مي بريم دنياي است كه طيف بسياري در آن به دنبال كسب آرامش  اند در اسلام ما با معنويت به آرامش مي رسيم .مردم تشنه دريافت حقايق هستند مردم امريكا نيز همين طور اند انسان ها داراي فطرت اند و اين فطرت آنهاست كه آنها را به سوي تعاليم الهي سوق مي دهد. زندگي در غرب بر پايه مصرف گرايي چيده شده است يعني تمامي وسايل به گونه اي به اين سمت حركت مي كنند كه انسان بيشتر مصرف كند همان طور كه مي دانيم اسلام با اين ايده موافق نيست و در همه امور از جمله مصرف فرمول خاص خودش را دارد و براي آن مرز تعيين كرده و مصرف بيش از اندازه را اسراف دانسته است مسلمانان در امريكا در واقع با اسلام آوردن شان و به تبع آن اجراي حكام و عقايد اسلامي در حال تغيير در سبك زندگي خود هستند و زندگي خود را بر پايه اين مصرف گرايي نمي گذارند بلكه با برنامه دقيق در زندگي خودشان حركت مي كنند .نظام ليبرال و سرمايه داري غربي اين تغيير  در شيوه و سبك زندگي را احساس نموده و در برابر آن مقاومت مي نمايد . در جريان جنبش 99 درصد كه از سال گذشته آغاز شده است ، مي توان قشر هاي مختلف مسلمان را نيز مشاهده كرد مسلمانان امريكايي قائل به تساوي افراد در بهره گيري از ثروت هستند و به عدالت اقتصادي اعتقاد دارند به همين دليل جوانان مسلمان امريكايي را مي توان در ميان صفوف تظاهرات كنندگان و متحصنين مشاهده نمود . كسي كه در امريكا اسلام مي آورد آزادي هاي فردي خودش را محدود مي كند و از برقراري هرگونه رابطه اي بي قيد و بندي دوري مي كند اين مدل بر خلاف مدل جاري در اين جاست و يك تحول در روابط في مابين افراد تلقي مي شود. اسلام بر فرهنگ امريكاييان مسلمان تاثير گذار است و مدل فرهنگي آنها را تغيير مي دهد اين مدل بر كل فرهنگ حاكم بر جامعه امريكا نيز تاثير مي گذارد، فرهنگ اسلام فرهنگ قوي و مهمي است اين فرهنگ در گذشته توانست در مقطعي اروپا را به تسخير خود دربياورد چنين فرهنگي مطمئنا مي تواند بار ديگر بر جهان حاكم شود .


جنس اسلام جاري در امريكا با اسلام ساير كشور ها مثل ايران چه تفاوتي دارد؟
 در جمهوري اسلامي ايران، افرادي حكومت مي كنند كه از دنياي غرب نمي ترسند و حرفشان را با شجاعت مي زنند هم رهبر ايران آيت الله خامنه اي و هم رئيس جمهور آقاي احمدي نژاد اين گونه عمل مي كنند چنين افرادي در دنياي امروز كم پيدا مي شوند. يكي از مشكلاتي كه جامعه مسلمانان در امريكا از آن رنج مي برد نبود چنين رهبري در آن است. امروزه مسلمان در امريكا اقليت قابل توجهي را تشكيل مي دهند كه نيازمند يك مديريت واحد اند .مسلمانان در اينجا از ابعاد اجتماعي  و سياسي و فرهنگي فاصله گرفته اند و آنهايي كه هم با اين ابعاد آشنا شده اند به طور سالمي آشناييت آنها صورت نگرفته است يعني از طريق جريان هاي منحرف و راديكال با اين ابعاد آشنا شده اند و مسير را به اشتباه دارند طي مي كنند .
اسلامي كه در امريكا جريان دارد كمتر با فضاي اسلام سياسي تناسب دارد اين موضوع به نحو هدايت شده اي توسط مقامات امريكايي صورت مي پذيرد . آنها نمي خواهند مسلمانان در خاك امريكا اسلام را فراتر از مناسك و عبادات استشمام كنند در حقيقت مي توان گفت نوعي سكولاريزم در ميان اسلام آمريكاييان تزريق شده است مسلمانان در امريكا تحت كنترل هستند و اين موضوع امكان رشد آنها را در عرصه هاي مختلف سياسي ، اجتماعي و فرهنگي آن گونه كه بايد و شايد نمي دهد .توده مردم مسلمان امريكا به دلايل مختلف شناخت كافي از ايراني ها نداشتند البته در سال هاي اخير وضعييت اندكي بهتر شده است .
مثلا چند وقت پيش هيلاري كيلينتون از اين كه جريان هاي اسلام گرا در امريكا با جنبش هاي اسلامي خاور ميانه ارتباط گيرند اظهار نگراني كرد اين گونه مي توان گفت كه اسلامي كه هم اينك در امريكاست اسلام سر به زير است كه به كسي كاري ندارد .
هاليوود با همه تشكيلات خود و با پخش فيلم هاي ضد اسلامي و ضد اخلاقي و حتي مروج شيطان پرستي در امريكا فعال است از سوي ديگر وهابيون تبليغات هدفمندانه اي را در امريكا به راه انداخته اند اينها كتاب هاي ضاله در اينجا پخش مي كنند، سايت زده اند و ....  اين ها باعث مي شود كه تبليغات مسمومي در معرض امريكايي قرار گيرد و آنها را از رسيدن به حقيقت اسلام محروم كند .حفظ اسلام در اينجا مساله مهمي است در محيطي كه انواع و اقسام دام ها پهن شده است واقعا اينكه بتواني مسلمان باقي بماني كار هر كسي نيست و از عهده هر فردي بر نمي آيد ، اما مي بينيم كه در امريكا كمتر كسي از اسلام باز گشته است و غالب افراد در اسلام اوري خود استوار باقي مانده اند .

در پايان اگر لازم مي دانيد  مطالبي را بيان بفرماييد.
جواب : در ميان ارتش برخي دستورات و آموزش هايي وجود دارد كه به افراد آموزش داده مي شود تا از اسلام بدشان بيايد و با مسلمانان به بدترين شيوه برخورد كنند ، اسلام را دين تروريست ها معرفي مي كنند و همه عرب ها و مسلمانان را بمب گذار مي نامند اما جالب اين است كه با وجود اين همه تبليغات منفي در ميان خود ارتشي ها هم گرايش به اسلام مشهود است .مردم اينجا وقتي با مسلماني روبه رو مي شوند مي بينند كه آنها اهل خشونت نيستند و از خونريزي بدشان مي آيد اصلا مسلمان يعني كسي كه اهل صلح است . مسلمانان زنگي پاكي دارند آنها از هرگونه نجاست و پليدي دور اند و اين پليدي ها هم به صورت مادي است و هم به صورت معنوي، مسلمانان تميز زندگي مي كنند اينها را شما مي توانيد در زندگي يك امريكايي مسلمان و غير مسلمان امريكايي مشاهده كنيد .
اگر به پيشينه اسلام آوري امريكاييان باز گرديم متوجه مي شويم كه دو گروه مشتري پروپا قرص اسلام بوده اند گروه اول سياه پوستان و گروه دوم زنان. اين ها وقتي مي ديدند كه اسلام مدافع آزادي به معناي واقعي كلمه است و به برابري افراد اعتقاد دارد جذب اسلام مي شدند و به عبارت دقيق تر شيفته اسلام مي شدند. زناني كه در امريكا شاهد انواع و اقسام خشونت هاي جنسي بودند و از استثمار جنسي رنج مي بردند وقتي چهارچوب هاي معقول اسلام در خصوص نهاد خانواده را مشاهده كردند موج موج به اسلام گرويدند اسلام به زن به عنوان يك ابزار جنسي نمي نگرد بلكه به او جايگاه بزرگي مي دهد آنها اين مساله را درك كردند. يكي از دلايل فزوني شمار مسلمانان در امريكا اين است كه وقتي خانواده اي مسلمان در اينجا تشكيل گردد به توليد مثل مي پردازد و فرزندان مسلماني را نيز پرورش مي دهد. معمولا غير مسلمانان در اينجا تاكيدي بر تشكيل خانواده و بعد از آن فرزند آوري ندارند و روحيه مجرد بودن چه براي مردان و چه براي زنان در ميان غير مسلمانان در اينجا وجود دارد. اسلام به زندگي شهروندان اينجا جهت مي دهد شما اين جهت را در لايه هاي مختلف زندگي افراد مي توانيد مشاهده كنيد .اسلام به افراد انگيزه مي دهد، يك زماني مي توانستيد موج شديد پوچ گرايي را در امريكا ببينيد و آمار خود كشي ها بالا بود اما به يمن حضور اسلام لااقل در ميان مسلمانان اين موضوع كمتر شده است .
 

مرتبط‌ها

شیطان به چه کسی کار ندارد؟

عکس/علامه جعفری و شاگرد ژاپنی اش

آیت الله بهجت: خاک بر سر شیعه!

مرحوم دولابی:بزرگ خانه، اگر تکان نخورد خانه محفوظ‌تر است!

حدیث/ سخن امیرالمومنین(ع) درباره فایده نگاه به سبزه زار

هرکس فکر می‌کند ظلم با گفتگو کنار می‌رود، آدم ساده‌ای است