نویسنده: محمد بحرینی

دیدبان: 17 آبان 93 ، ششمین رییس صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. محمد سرافراز از سال ۷۱  به عنوان معاون برون مرزی صداوسیما منصوب شد و در دوران سیدعزت‌الله ضرغامی مدیریت شبکه‌های پرس تی‌وی و هیسپان تی وی را نیز به صورت همزمان برعهده داشت. سرافراز جایگزین عزت الله ضرغامی می شود که از سوم خرداد 1383 ریاست سازمان صداوسیما را برعهده داشت. وی دارای مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه بیروت است.

با وجود حساسیت وضعیت موجود و هجمه های گسترده فرهنگی و سیاسی دشمنان و انتظار بالای مردم از صدا و سیما به دلیل اعتمادی که به این سازمان دارند، کار برای مدیر جدید این سازمان سخت خواهد بود. اوج گیری زندگی مجازی در بین آحاد جامعه، مدیریت هوشمندانه این سازمان را در این اوضاع طلب می کند. در متن ذیل به صورت گزارش وار، عملکرد نه ماهه رئیس رسانه ملی را مختصرا بررسی خواهیم کرد:

جدول انتصابات سرافراز در صدا و سیما+دانلود

حدفیات

حذف معاونت سیاسی ،توسعه و فناوری و رسانه های

دوشنبه سوم آذر بود که علی عسکری معاون توسعه و فناوری صداوسیما از این سمت برکنار و به سمت مشاور سرافراز منصوب شد. این اقدام سرافراز  به نوعی نشانگر حذف معاونت توسعه و فناوری نیز به حساب می‌آمد، همانطور که پیش از این، با انتصاب اخوان بهابادی، پایه‌های این معاونت سست شده بود. انتصاب مهدی اخوان بهابادی قائم مقام رییس سازمان در امور فناوری و رسانه‌های ‌نوین، نه تنها به حذف معاونت توسعه و فناوری انجامید بلکه معاونت رسانه‌های مجازی نیز کنار گذاشته شد.

یکشنبه ۱۴ دی نیز معاون برون مرزی صداوسیما از ادغام شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی سحر خبر داد و همچنین مدیران جدید این شبکه را معرفی کرد.

پیمان جبلی، معاونت خبر صدا و سیما

با اعلام حکم رسمی جبلی در 16 دی، مشخص شد که سازمان دیگر معاونت سیاسی نخواهد داشت و عنوان این بخش به معاونت خبر تغییر پیدا کرده است.

تولیدی شدن برنامه‌های زنده

افزایش نظارت بر برنامه‌ها، رویکردی بود که سرافراز در ادامه مدیریت خود مدنظر قرار داد و در حالی که همه روال مبنی بر کم کردن هزینه‌ها طی می‌شد، برنامه‌های زنده تلویزیون که طبیعا ارزان‌تر از برنامه‌های تولیدی هستند، یکی یکی حذف یا ضبطی شدند.

حذف «تهران ۲۰» از شبکه پنج و حذف گروه فیلم و نمایش شبکه چهار

اتفاق دیگر در راستای سراسری شدن شبکه پنج و تغییر ماهیت آن از شبکه استانی تهرانی‌ها، رسانه‌ای شد و در خبری اعلام کردیم به عنوان نخستین تغییر پخش برنامه «تهران ۲۰» از این شبکه به پایان رسیده است.

یکشنبه ۲۸ دی اعلام شد که شبکه چهار سیما دیگر گروه فیلم و نمایش نخواهد داشت و علیرضا اسحاقی مدیر فعلی این گروه نیز به زودی بازنشست می‌شود.

روابط عمومی‌ها حذف نمی‌شوند

یکی از گمانه‌زنی‌های قوی که درباره ساختار جدید صداوسیما می‌شد، حذف روابط عمومی‌ها از این ساختار بود. این موضوع به ویژه با بی تمایلی سرافراز نسبت به گفتگو و ارتباط با اهالی رسانه که چه در دوران معاونتش در برون مرزی چه در مدت حضورش در رأس سازمان موضوعی ثابت شده است، خیلی جدی به نظر می‌رسید و پورحسین نیز درباره آن گفت: هنوز ساختار شبکه‌ها ابلاغ نشده و کار نهایی نشده است اما روابط عمومی‌ها از شبکه‌ها حذف نمی‌شوند.

ادغام ها و تفکیک ها

براساس ساختار جدید سازمان صدا وسیما، مرکز آموزش، از معاونت آموزش و پژوهش سازمان منفک و به معاونت جدید سرمایه انسانی سازمان صدا و سیما الحاق شده است.

با ایجاد اداره کل جدیدی به نام نمایش سیما و خداحافظی با تاجبخش فنائیان و محمدرضا معصوم‌ زادگان این حس وجود داشت که دیگر سیما، سیما فیلم نخواهد داشت اما جمعه ۱۲ دی پورحسین قائم مقام معاون سیما اعلام کرد: مرکز سیمافیلم همواره یکی از بخش‌های قدرتمند سازمان صداوسیما بوده و همچون گذشته فعالیت خواهد کرد و تنها با اداره کل نمایش سیما ادغام می‌شود.

همچنین طی حکمی با ادغام معاونت امور استان‌ها و اداره کل امور مجلس رسانه ملی، حجت الاسلام سیدرمضان موسوی مقدم به سمت معاونت امور مجلس و استان‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی منصوب شد.

حذف شبکه تماشا، سراسری شدن شبکه افق و نسیم

ادغام شبکه تماشا با شبکه نمایش از دیگر فعالیت های سرفراز بود. از سوم دی، دو شبکه پرمخاطب نسیم و افق که فقط شهروندان تهرانی می‌توانستند از برنامه‌های جذاب آن بهره‌مند شوند، قابل دریافت برای کلیه هموطنان سراسر کشور خواهد بود. این دو شبکه روی دستگاه‌های گیرنده دیجیتال جایگزین شبکه‌های تماشا و العالم خواهد شد. پخش آزمایشی افق هم دوازدهم بهمن به پایان رسید و این شبکه رسما افتتاح شد.

تفکیک مدیریت مرکز پویانمایی صبا و شبکه پویا

نکته قابل توجه در این انتصابات، این بود که علی‌رغم اینکه ساری هم به عنوان مرکز پویانمایی صبا و هم شبکه پویا که بعدها زیرمجموعه این مرکز تاسیس شد حضور داشت، در انتصابات جدید مدیریت شبکه پویا و مرکز پویانمایی صبا مجزا شد و مرتضی شمسی به عنوان مدیر صبا معرفی شد.

شبکه تهران ، شبکه  اقتصاد

پنجمین شبکه اصلی تلویزیون دیگر به عنوان شبکه استانی تهران شناخته نمی‌شود و شبکه تخصصی در زمینه اقتصادی خواهد بود. ضمن اینکه این شبکه دیگر تنها در تهران قابل دریافت نیست و به یک شبکه ملی تبدیل می‌شود.

یکشنبه ۳۰ آذر ماه مراسم تودیع و معارفه ۱۱مدیر جدید تلویزیون برگزار شد که در آن از شکل‌گیری شبکه تهران و تبدیل شدن شبکه پویا به شبکه تخصصی کودک و نوجوان خبر داده شد.

بودجه سازمان

یکشنبه ۱۶ آذر در لایجه بودجه سال ۹۴ که توسط رییس جمهور به مجلس ارائه شد، مبلغ ۱۰۶۹ میلیارد تومانی به عنوان بودجه سازمان صداوسیما در سال ۹۴ پیش‌بینی شده است که این مبلغ با افزایش صرفا ۱۹۷ میلیاردی نسبت به سال گذشته روبرو بود.

بودجه سازمان صداوسیما در سال ۹۳ مبلغ ۸۷۲ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که البته همواره سیدعزت‌الله ضرغامی رییس قبلی صداوسیما این مبلغ را کمتر از نیاز سازمان می‌دانست. ضرغامی همواره تأکید می‌کرد بودجه ارائه شده به صداوسیما تنها نیمی از نیاز آنها را تأمین می‌کند و سازمان ناچار است بقیه مبلغ مورد نظر را از طریق آگهی‌ها و برنامه‌های مشارکتی کسب کند.

حتی رییس سابق سازمان صداوسیما زمان دریافت بودجه ۸۷۲ میلیاردی سال گذشته، اعلام کرد بیشتر این مبلغ برای بدهی‌های سازمان می‌رود.

گرچه در روند جدید رسانه ملی بر محور چابک سازی سازمان صدا و سیما و حتی ادغام برخی شبکه‌ها و کیفی سازی به جای رویکرد صرفا کمی‌گرا تأکید داشتند، اما این بودجه کم، صدای مدیریت جدید را نیز درآورد و مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی رشد ۶ درصدی بودجه امسال صدا وسیما در لایحه ابلاغی دولت را ناچیز و ناکافی دانست. گرچه از درگیری دائم ضرغامی و سرافراز با دولت یازدهم و شخص رئیس جمهور برای بودجه صدا و سیما هم به راحتی نمی توان گذشت.

دستور ساماندهی درآمدهای تبلیغاتی و منطقی کردن زمان پخش آن‌ها

سرافراز  با حکمی مهدی مجتهد مدیر شبکه جهانی سحر را به عنوان معاون برنامه ریزی و منابع مالی خود منصوب کرد و در حکم او ساماندهی درآمدهای تبلیغاتی و منطقی کردن زمان پخش آنها در کنار حفظ کرامت و شان سازمان تأکید کرد.

اجبار رسانه ملی به آنتن فروشی

علی‌ رغم نیاز سازمان صدا و سیما به بودجه‌ای معادل حداقل ۳ هزار میلیارد تومان در سال مالی پیش‌رو، بودجه این سازمان در مقایسه با سال گذشته تغییر محسوسی نداشته و دولت، رسانه ملی را موظف کرده است از طریق پخش آگهی بازرگانی، ۱۲۰۰ میلیارد تومان درآمدزایی داشته باشد این درحالی است که مردم از پخش همین مقدار آگهی برای درآمد ۸۹۰ میلیارد تومانی هم ناراضی هستند و رسانه ملی نیز مجبور به آنتن فروشی خواهد شد.

پیگیری جدی تولید آثار دفاع مقدسی و انقلاب اسلامی

مدیر کل امور نمایش سیما می گوید: مأموریت تعریف شده در زمینه تولید آثار دفاع مقدسی و انقلاب اسلامی، در اداره کل نمایش سیما نیز با جدیت دنبال خواهد شد و مأموریت‌های جدید ابلاغی از سوی ریاست محترم سازمان و معاونت محترم سیما نیز در همین راستا پیگیری و اجرایی خواهد شد.

واکنش صدا و سیما به انتقاد عجیب دولتی‌ها

انتقاد از صداو سیما در جلسات هیات دولت بارها به گوش اهالی رسانه رسیده است. ناراحتی دولتمردان از پوشش صحبت مقامات 5+1، نقدهای فنی به مذاکرات و علی الخصوص بیانیه لوزان بارها زبان اهالی دولت را به انتقاد از صدا و سیما گشوده است. ادعای ناحق دولتمردان یازدهم در نشان ندادن خدمات دولت و کم توجهی صدا و سیما به دولت یازدهم هم بارها از سوی مسئولان دولت مطرح شده است. سید تقی سهرابی مدیر کل روابط عمومی صداوسیما نسبت به سخنانی که برخی مقامات درباره کم‌توجهی صداوسیما به عملکرد دولت داشته‌اند واکنش نشان داد. وی گفت: بر اساس آمار و مستندات موجود از آغاز فعالیت دولت یازدهم تاکنون بخش عمده‌ای از برنامه‌های صداوسیما در شبکه‌های مختلف ملی، استانی و حتی بین‌المللی به اهداف، برنامه‌ها، اقدامات و عملکرد دولت یازدهم اختصاص داشته و دارد. مدیرکل روابط عمومی صداوسیما آمار حضور مسئولان دولت یازدهم در برنامه‌های رسانه‌ ملی را خیره‌کننده توصیف کرد و افزود: در یک جمع‌بندی اولیه، فقط در دوره زمانی اول مرداد ۱۳۹۲ تا اول خرداد ۱۳۹۳، مسئولان قوه‌ مجریه ۲۰۰هزار و ۹۸۹ دقیقه تنها از ظرفیت مراکز استان‌های صداوسیما برای بیان عملکرد خود استفاده کرده‌اند؛ در همین مقطع آنتن رادیو به مدت ۷ هزار و ۵۴۲ دقیقه در اختیار مدیران دولت یازدهم بوده است. از سوی دیگر، ۷۵ برنامه گفتگومحور در بخش گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما تمام و کمال در اختیار اعضای دولت بوده است و در مجموع طی مدت یادشده بیش از ۴ هزار ساعت از وقت صداوسیما به عملکرد دولت اختصاص داشته است.

سهرابی تصریح کرد: اگر حضور مستمر مسئولان دولتی در برنامه‌های صداوسیما در ۷ ماه پس از خرداد تا پایان آذر ۱۳۹۳ را به این آمار اضافه کنیم، می‌توان آمار حدود ۶ هزار ساعت حضور را برای مسئولان دولتی بیان کرد که بسیار قابل توجه و تأمل بوده است.

تشکیل اتاق فکر شبکه مستند

یکشنبه ۱۴ دی جلسه نخست اتاق فکر شبکه مستند با حضور امیر تاجیک مدیر شبکه مستند و اعضای این شورا همچون نادر طالب‌زاده، محمد آفریده، مهرداد اسکویی، نادر راد، احسان کاوه، مرتضی رزاق کریمی‌ و ندا عابد برگزار شد و حضور آفریده که هنوز با تهیه‌کنندگی فیلم سینمایی «یک خانواده محترم» در یادها مانده، حواشی گوناگونی را در رسانه‌ها به دنبال داشت.

راه اندازی آرشیو ملی سینمای مستند ایران

در جلسه همکاری شبکه مستند و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در دوشنبه ۲۹ دی توافق شد آرشیو ملی سینمای مستند ایران راه‌اندازی شود.

دیدارها

وعده نوش‌آبادی برای آغاز تعامل سینما با رسانه ملی، در نهم آذر محقق شد و حجت الله ایوبی معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس سازمان سینمایی به دیدار محمد سرافراز رییس سازمان صدا وسیما رفت.

ایوبی در این نشست صمیمانه پیشنهاد تشکیل یک کمیته کاری مشترک را به منظور حل خواسته‌ها و مطالبات اهالی سینما با بررسی دقیق و نگاه کارشناسانه مطرح کرد که مورد موافقت رییس سازمان صدا و سیما قرار گرفت.

دیدار با مراجع عظام

جمعه اول اسفند محمد سرافراز به همراه مدیر جدید شبکه قرآن و رییس شورای معارف اسلامی و  مدیر کل صدا و سیمای مرکز قم در پایان یک دوره کاری و شروع فعالیت‌های جدید خود با مراجع عظام تقلید و شخصیت‌های تراز اول حوزه علمیه قم دیدار کردند.

حضرات مراجع عظام آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله وحید خراسانی، آیت‌الله صافی گلپایگانی، آیت‌الله نوری همدانی، آیت‌الله علوی گرگانی، آیت‌الله موسوی اردبیلی و همچنین حضرات آیات یزدی ریاست محترم جامعه مدرسین و مصباح یزدی عضو جامعه مدرسین و ریاست محترم موسسه امام خمینی(ره) در این دیدار از تلاش‌های به عمل آمده تقدیر کردند.

رییس صداوسیما در این دیدار ماموریت اصلی رسانه ملی را ترویج دقیق دین و تقویت معارف دینی و تسری آموزه‌های دینی بر برنامه‌های مختلف رسانه ملی برشمرد و با اشاره به محدودیت بودجه سازمان برای ساخت برنامه فاخر گفت: برخی سریال‌های ارزشمند دینی آماده تولید است که به دلیل محدودیت بودجه متوقف مانده است.

قرارداد صداوسیما با آلمان

سه‌شنبه ۲۱ بهمن نیز مدیر رسانه بین‌الملل سیما از ساخت آثار مشترک با آلمان و قرارداد بستن با بازار فیلم برلین برای ساخت مستندی با موضوع یوزپلنگ ایرانی و همچنین عرضه تولیدات سازمان صداوسیما در بازار جهانی فیلم خبر داد.

در این روز همچنین در آخرین ساعات برگزاری جشنواره فیلم فجر، محمد سرافراز به کاخ جشنواره آمد و فیلم «مبارک» را در کنار سینماگران تماشا کرد.

جمع بندی

با گذشت نه ماه از عمر پنج ساله ریاست سرافراز بر سازمان بزرگ صدا و سیما، نکات مثبت بسیاری همچون جسارت در تغییر ساختار در عملکرد وی دیده می شود. به نظر دیدبان این امید است در ادامه فعالیت های سخت کوشانه وی، نکات مطرح در حکم رهبری از جمله "تکیه بر فعالیت ها و برنامه های حرفه ای پیشرفته و عمیق رسانه ای، وظیفه گسترش دین و اخلاق و امید و آگاهی و ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی" به منصه ظهور رسد و پیشرفت های چشمگیر صدا وسیما و ابتکارات دوره مهندس ضرغامی که در حکم رهبری به آن اشاره شده است حفط و تقویت شود. این نکته قابل ذکر است که با توجه به پیشرفت های کمی و کیفی دوره های گذشته، خلق ابتکارات جدید و نیازسنجی های دقیق در جهت رونق بخشی بیشتر از دوره محمد سرفراز انتظار می رود که قطعا این موضوع با توجه به سوابق محمد سرافراز از عهده وی به خوبی بر خواهد آمد.