دیدبان: در حالی که گام‌ها برای ورود به آخرین ماه پاییز برداشته می‌شود، اما همچنان رکود در بازار مسکن حکم‌فرماست و این هشدار از سوی کارشناسان شنیده می‌شود که اگر بازار به این روند خود ادامه دهد، انفجار قیمت‌ها در آینده غیرقابل انکار نخواهد بود. این در حالی است که دولت هنوز نتوانسته در این بازار طرح و برنامه مشخصی ارایه کند.
به گزارش افکارنیوز، گزارش‌های رسمی دولت از وضعیت ساخت‌وساز چندان خوشایند نیست؛ چراکه کاهش ساخت‌وسازها را نشان می‌دهد. براساس آخرین گزارش بانک مرکزی، تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری در کشور در سه ماهه ابتدایی امسال ۳۰.۶- درصد کاهش یافته است. همچنین جداول بانک مرکزی نشان می‌دهد که در بهار امسال ۳۲ هزار و ۸۵۱ فقره پروانه ساختمانی صادر شده و این در حالی است که این تعداد در بهار سال ۹۲ بالغ بر ۴۷ هزار و ۳۵۵ فقره پروانه بود. آمارهای بانک مرکزی حکایت از آن نیز دارد که در سه ماهه ابتدای امسال تورم خدمات ساختمانی در حد ۲۲.۷ درصد و تورم مصالح ساختمانی ۰.۲- درصد بوده است.
بر این اساس، این آمارها، خبر از تداوم رکود در بازار مسکن می‌دهد و همین رکود، موجب شده تا اشتیاق سرمایه‌گذاری در بازار مسکن کاهش پیدا کند. در همین رابطه، «افکارنیوز» به گفت‌وگو با ایرج رهبر، رییس کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن پرداخته و عوامل موثر در کاهش تولید مسکن تشریح شده است.
* آقای رهبر، آمارها از کاهش ساخت‌وساز و تولید مسکن در کشور حکایت دارد. دلیل اصلی این موضوع را چه می‌دانید؟
یکی از دلایل به وجود آمدن این موضوع، رکود و کاهش خرید و فروش در بازار مسکن است. به عبارتی، زمانی که تولیدکنندگان نتوانند تولیدات خود را بفروشند، در نهایت تولید می‌خوابد و با وجود خواب سرمایه، دیگر کسی انگیزه پیدا نمی‌کند که کار جدیدی انجام دهد. در واقع همان سرمایه ثابتی که سرمایه‌گذار دارد، باید گردش پیدا کند و اگر نتواند تولیدات خود را بفروشد، به طور مسلم پولی ندارد که کار جدیدی را شروع کند.
یکی از دلایل مشکلات در حوزه ساخت‌وساز مسکن، همین موضوع است که باید قدرت خرید افزایش یابد و خرید و فروش صورت گیرد تا تولیدکننده با سرمایه در گردش کار کند. یکی از بزرگ‌ترین دلایل کاهش تولید مسکن، نبود بازار است.
* آخرین آمارها، از کاهش حدود ۳۰ درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی خبر می‌دهد. آیا برآوردی وجود دارد که هم‌اکنون و در این روزهای پاییز تولید مسکن چقدر در کشور کاهش یافته است؟
برآورد دقیقی وجود ندارد، چون در سطح کشور تفاوت دارد، ولی تا حد ۳۰، ۴۰ درصد کاهش تولید مسکن را داشته‌ایم.
* افزایش هزینه‌ها در حوزه ساخت‌وساز چقدر بوده است؟
افزایش قیمت‌ها به طور معمول به نسبت تورم کشور وجود داشته است. البته این نکته را باید در نظر بگیریم که اگر نرخ تورم کاهش یافته است، اما قیمت‌ها کاهش نیافته و بلکه با افزایش قیمت‌ها هم روبه‌رو بودیم. دولت جلوی رشد نقدینگی را گرفت که نرخ تورم کاهش یافت و دلیل پایین آمدن نرخ تورم، کاهش قیمت‌ها نبوده است. به عبارتی، همین رکود هم باعث کاهش نرخ تورم شده است.
شما می‌بینید که نه قیمت خودرو پایین آمد و نه قیمت خوراک و نه پوشاک و نه مسکن، اما نرخ تورم کاهش یافت. در رابطه با تورم نیز اقتصاددانان معتقدند کنترل نقدینگی موثر بوده است؛ چراکه تزریق نقدینگی با پول پرقدرت باعث رشد تورم شده بود. دولت جلوی این پول پرقدرت را گرفت.
یکی از اعضای کمیسیون صنایع مجلس یک مثال خوبی می‌زد. می‌گفت پلیس راه می‌تواند بگوید من درصد تصادفات را پایین می‌آورم، اما کاهش درصد تصادفات در چند حالت اتفاق می‌افتد. یکی این‌که جاده را ببندد و بگوید هیچ رفت‌وآمدی در این جاده نباشد، بنابراین درصد تصادفات صفر می‌شود. اما یک وقتی هست که می‌گوید جاده در همان حالت باشد و رفت‌وآمد انجام شود، ولی با تمهیدات و تکنیک‌های خاص و با مدیریت درست، درصد تصادفات کاهش یافته است. این هنر است.
با این اوصاف، اگر ما جلوی تزریق نقدینگی را بگیریم و یا جلوی تولید مسکن گرفته شود، معلوم است که نرخ تورم پایین می‌آید. این همان بستن جاده است، اما اگر بتوانیم هم رونق اقتصاد و ایجاد اشتغال داشته باشیم و هم از رکود خارج شویم و تورم هم وجود نداشته نباشد، آن زمان هنر کرده‌ایم.
* آیا شما در یک‌سال و اندی فعالیت دولت یازدهم نشانه‌هایی از اقداماتی در دولت که در آینده منجر به رونق بخش مسکن و خروج از رکود شود، مشاهده کرده‌اید؟
در بخش مسکن‌مهر که این‌گونه نبوده است. یک ایرادی دولت به بخش مسکن‌مهر وارد کرد و به دلیل این‌که مسکن‌مهر باعث افزایش تورم شد، جلوی فعالیت‌های آن را گرفتند. این همان بستن جاده است. از سوی دیگر، عنوان کردند که تسهیلات بانکی می‌دهیم و طرح داریم، این در حالی است که تاکنون چنین چیزی را مشاهده نکرده‌ایم. به نظر من، این روش کاهش تورم درست نیست.
* به نظر شما پرداخت وام مسکن و پیشنهاد دولت در این رابطه، باعث رونق و تکان دادن بخش مسکن می‌شود؟
بستگی به حجم، مقدار و نحوه پرداخت تسهیلات دارد. همه این‌ها در نتیجه موثر است و این‌که دولت چگونه بخواهد پرداخت وام را اعمال کنند. مقدار تسهیلات مهم است که با چه مقداری باشد و با چه رقمی بازپرداخت شود.
ما سالانه نیازمند تولید یک میلیون و ۵۰۰ واحد مسکونی هستیم و دولت هم گفته می‌خواهیم وام ۵۰ میلیونی را به ۳۰۰ هزار واحد بدهیم. این سوال مطرح است که بقیه نیاز کشور چه می‌شود؟ باز مشکل خرید و فروش و تولید وجود خواهد داشت. بر این اساس، باید یک تمهیداتی صورت گیرد که تسهیلات مسکن، همه اقشار جامعه را بپوشاند و یک فکری کنیم که هم تولید راه بیفتد و هم سازندگان از امکانات و تجهیزات استفاده کنند.
* در حال حاضر درآمد نفت به دلیل افت قیمت جهانی نفت کاهش یافته است. این کاهش درآمد، می‌تواند روی بعضی از طرح‌ها از جمله طرح‌های نیمه‌تمام تاثیر بگذارد. در این شرایط دولت چه می‌تواند برای بخش مسکن بکند؟ آیا ورود سرمایه‌گذار خارجی موثر است؟
نیاز به سرمایه‌گذار خارجی نیست. باید یک طرح‌ها و برنامه‌های تشریحی برای بخش خصوصی داخلی ایجاد شود. یعنی اگر برنامه درست، مدیریت تشویقی و رونق تولید برای بخش خصوصی داخل کشور وجود داشته باشد، آنها بهتر از سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند کار کنند. توانایی مالی تولیدکنندگان داخلی خوب است، اگرچه از توانایی سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانیم استفاده کنیم.
ما سرمایه‌گذار ایرانی قوی کم نداریم و اگر بتوانیم آنها را با سیاست‌های درست تشویق کنیم، تشویقی که بتواند انگیزه به‌وجود آورد، مسایل را حل می‌کند. منتها ما خیلی کند پیش می‌رویم. ما باید چشم‌اندازی داشته باشیم که قانون دیگری باعث نشود سرمایه‌گذاری به‌هم ریزد.
انگیزه برای سرمایه‌گذاری زمانی به‌وجود می‌آید که قانون ثابتی داشته باشیم و بعد بگوییم این قانون تغییر نمی‌کند. اگر تغییر هم کند، دولت باید فعالیت‌ها را تضمین کند. ما باید اطمینان در سرمایه‌گذاری، ثبات در قوانین و نگاه بلندمدت داشته باشیم. سرمایه‌گذار تا تضمین کافی را نبیند، وارد فعالیت نمی‌شود.
* پیش‌بینی شما از بازار مسکن در ماه‌های آتی چیست؟
بازار هیچ تکانی نمی‌خورد.
دولت جاده فعالیت تولیدکنندگان مسکن را بست
