دیدبان؛ حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر (چهارشنبه) در دیدار حدود دو هزار نفر از طلاب سراسر کشور، فضلا، اساتید و مدیران حوزه‌های علمیه، وظیفه حوزه‌ها و علمای دین را بیان معارف اسلام و تلاش برای تحقق آنها در جامعه خواندند و تأکید کردند: علما در مقام ورثه انبیا باید برای عملی شدن توحید و اقامه قسط، مجاهدت کنند.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار با اشاره به نیاز امروز انسانها به معارف برجسته دینی و همچنین اقبال دنیای اسلام و حتی جوامع خارج از دنیای اسلام به این معارف، وظیفه حوزه‌های علمیه را نسبت به گذشته سنگین‌تر دانستند و گفتند: در داخل کشور توجهی که امروز نسبت به مسائل دینی و روحانیت وجود دارد، با گذشته و قبل از انقلاب اسلامی، قابل مقایسه نیست. این تصور که مردم در نقاط مختلف دنیا نسبت به معارف دینی رویگردان شده‌اند، تصور غلطی است بلکه اقبال به این معارف بیشتر شده است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای تشییع بسیار باشکوه طلبه همدانی را که مظلومانه به شهادت رسید، نمونه‌ای عینی از احترام و اقبال مردم به دین و روحانیت برشمردند و خاطرنشان کردند: نمونه‌هایی همچون این تشییع و یا حضور گسترده مردم به‌ویژه جوانان در نمازهای جماعت و نشستن در جلسات و پای منابر، جزو واقعیات ایران اسلامی و نشان‌دهنده تدین مردم و اعتماد آنها به روحانیت است و برخی تبلیغات و سیاه‌نمایی‌ها درباره ایمان و دینداری مردم و یا رویگردانی آنها از روحانیت، خلاف واقع و بدون تحقیق و معیار علمی است.
ایشان حوزه‌های علمیه را مرکز آموزش اسلام و تعمیق آن در جامعه دانستند و گفتند: شناساندن معارف دینی به مردم بخشی از وظایف حوزه‌های علمیه است و بخش دیگر این وظیفه، محقق کردن معارف دینی در متن زندگی مردم است.
رهبر انقلاب اسلامی با استناد به آیات متعدد قرآن مجید درباره مجاهده و مقاتله انبیاء الهی تأکید کردند: وظیفه پیامبر فقط بیان معارف اسلام نیست، به همین علت نبی مکرم اسلام برای عملی شدن توحید و اقامه قسط، مجاهدت و مبارزه می‌کند تا اسلام در معنای جامع و کامل آن محقق شود.
ایشان خاطرنشان کردند: علما نیز به‌عنوان ورثه انبیا موظفند برای تحقق اسلام در محیط زندگی مردم تلاش کنند که اوج این تلاش را امام رضوان‌الله‌تعالی‌علیه در مقام یک حکیم واقعی انجام داد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای با انتقاد از برخی که می‌گویند همراهی حوزه با امام برای تشکیل نظام اسلامی خارج از وظایف حوزه بوده است، گفتند: کاری که حوزه و بزرگان حوزه در زمان مبارزات منتهی به تشکیل جمهوری اسلامی انجام دادند، دقیقاً جزو وظایف ذاتی و هویتی حوزه بود.
ایشان در تبیین وظایف کنونی حوزه‌ها افزودند: بعد از تشکیل نظام اسلامی باید دولت اسلامی به‌معنای واقعی کلمه، سپس جامعه اسلامی، و بعد از آن تمدن حقیقی اسلامی به‌وجود آید که حوزه‌ها در این روند مسئولیت‌های سنگینی دارند که باید با فکر و تعمق، این وظایف را درک و برای ادای آنها برنامه‌ریزی و تلاش کرد.
رهبر انقلاب اسلامی با تحسین بیان، لحن و ادبیات مناسب طلاب به آنها توصیه کردند: حرفهای خوبی را که امروز درباره «سبک زندگی»، «حکمرانی اسلامی»، «استقرار توحید در جامعه»، «مبارزه با طواغیت» و مسئله مهم «عدالت» بیان کردید، به میان مردم سراسر کشور ببرید و با افزایش معرفت جامعه، گفتمان‌های انقلابی را تقویت کنید.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در تبیین «چیستی و هویت حوزه» افزودند: حوزه مرکزی است که عالم دینی پرورش می‌دهد تا او با تسلط بر معارف اسلامی برای تحقق اسلام وارد میدان عمل شود، بنابراین همه برنامه‌ریزی‌ها و کارهای حوزه باید در چارچوب این هویت و شاکله اصلی انجام شود.
حضرت آیت الله خامنه‌ای جهت دادن به نحوه استفاده از علوم طبیعی در جامعه را از دیگر وظایف حوزه‌ها خواندند و در بیان چند نکته به طلاب تأکید کردند: فقه و درس خواندن را کاملاً جدی بگیرید.
ایشان اجتهاد را روش نظام‌مند درک و استنباط معارف از منابع نقلی و عقلی خواندند و افزودند: عالم دین باید بداند معارف و حقایق دینی را چگونه از منابع به دست آورد.
رهبر انقلاب اسلامی پرورش قوه اجتهاد را نیازمند کار و تمرین فراوان دانستند و خاطرنشان کردند: اگر این مِتُد درست آموخته شود آن وقت ارزشهای اخلاقی نیز درست استنباط می‌شود.
حضرت آیت الله خامنه‌ای اختلاف نظر در حوزه‌ها در «مسائل عملی، جهت‌گیری‌های فکری و مسائل سیاسی» را بدون اشکال برشمردند اما تأکید کردند: مهم این است که این اختلافات مدیریت شود تا به درگیری و تشنج منجر نشود، همان‌گونه که بزرگان فقه، فلسفه و عرفان در حوزه‌ها در طول تاریخ با وجود اختلافات، همواره برای خدا به‌معنای واقعی کلمه اتحاد داشتند.
ایشان همچنین طلاب جوان را به ادب و اطاعت از بزرگان حوزه‌ها و مراجع تقلید توصیه مؤکد کردند و افزودند: بزرگان حوزه نیز در مقابل طلاب جوان، حلم و تحمل داشته باشند.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مطالبی که برخی برادران و خواهران طلبه بیان کردند، گفتند: این مطالب که با تعابیر خوب و به‌صورت کارشناسی بیان شد، حاکی از عمق فکری و سطح بالای اندیشه و فهم، و حرکت و پیشرفت حوزه است که واقعاً تحسین‌برانگیز است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای با تأکید بر لزوم مطالعه «منشور روحانیتِ» امام خمینی(ره) از جانب طلاب، به پیشنهاد یکی از طلاب برای راه‌اندازی مرکز نوآوری حوزه اشاره کردند و افزودند: استفاده از ظرفیت‌ها و خلاقیت‌های طلاب جوان و تأسیس یک بانک اطلاعاتی از این ظرفیت‌ها پیشنهادی بسیار خوب است.
ایشان با استقبال از تخصص‌گرایی در رشته‌های مختلف حوزه‌های علمیه به‌ویژه فقه، خاطرنشان کردند: فقه استخوان‌بندی و ستون فقرات زندگی اجتماعی و سیاسی است و تخصص‌گرایی در این زمینه نتایج خوبی خواهد داشت اما باید مراقب برخی عیوب تخصص‌گرایی نیز بود.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به مطالب یک از طلاب خواهر درخصوص جایگاه اجتماعی خانم‌های طلبه، افزودند: حضور چند ده هزار طلبه فاضل خواهر در خانواده‌ها و در میان زنان جامعه، بسیار مغتنم است، ضمن آنکه باید از ظرفیت این طلاب در مراکز رسمی و فرهنگی استفاده شود.
حضرت آیت الله خامنه‌ای همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه را ظرفیت بسیار مغتنمی برشمردند و با اشاره به سخنان ایشان درخصوص تدوین برنامه جامع برای حوزه علمیه، گفتند: باید تمرکز اصلی بر اجرایی و عملی شدن این برنامه، قرار گیرد.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در گزارشی با اشاره به تحصیل 150 هزار طلبه در حوزه‌های علمیه گفت: شورای عالی و همه مراکز حوزه مصمم هستند در پرتو اندیشه‌های امام راحل و رهبر انقلاب، هدایت‌های مراجع عظام تقلید و بهره‌گیری از همه اندیشه‌های طلاب، فضلا و اساتید مسیر بالندگی و اعتلای حوزه‌ها را هموار سازند برنامه‌ریزی کنند.