دیدبان؛ متیو زیگ -کارشناس بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و کارشناس سابق کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا- در یادداشتی به بررسی ابزارهای قانونی ایالات‌متحده برای مهار اینستکس پرداخته است:

زیگ در ابتدای یادداشت خود با اشاره به ابزار حمایت مبادلات تجاری(اینستکس) توسط اروپا که با هدف جلوگیری از خروج ایران از برجام ایجاد شده است معتقد است ازآنجایی‌که مقررات داخلی آمریکا تمام شرکت‌های دارای روابط تجاری با ایالات‌متحده را به افشای تقریباً تمام مبادلات اقتصادی‌شان با ایران ملزم می‌کند، این شرکت‌ها به علت وجود خطر تحریم و مجازات اقتصادی، از استفاده از اینستکس خودداری خواهند کرد.

به اعتقاد نویسنده دو مانع اصلی زیر شرکت‌های دارای روابط تجاری با ایالات‌متحده را از برقراری رابطه تجاری با ایران بر حذر می‌دارد:

1. "قانون مبادلات اوراق قرضه سال 1934" که به‌موجب آن تمام شرکت‌های دارای تعامل تجاری با ایالات‌متحده باید هر 3 ماه یک‌بار گزارش مبادلات تجاری اصلی خود را به کمیته اوراق قرضه و مبادلات تجاری این کشور، عرضه کنند.
2. "قانون کاهش تهدیدات ایران و حقوق بشر در سوریه مربوط به سال 2012" که تمام شرکت‌های دارای تعامل تجاری با ایالات‌متحده را ملزم به افشای روابط اقتصادی اصلی خود با ایران می‌کند.

البته باید توجه داشت قوانین فوق شامل شرکت‌های کوچک و غیر معروف اروپایی که رابطه تجاری با ایالات‌متحده ندارند نمی‌شود اما به‌هرحال نکته مهم اینجاست که اینستکس راهی برای مبادلات تجاری شرکت‌های بزرگ اروپایی با ایران فراهم نمی‌کند؛ چراکه درصورتی‌که این کشورها گزارشی از روابط تجاری خود با ایران به ایالات‌متحده تحویل ندهند و این مسئله از طُرُق دیگر برای آمریکا فاش شود، بنگاه‌های مذکور با واکنش شدید آمریکا و تحریم اقتصادی مواجه خواهند شد و علاوه بر این مسئله اعتبار جهانی آن‌ها نیز به‌شدت به خطر خواهد افتاد. 

به اعتقاد زیگ 3 کشور اروپایی ایجادکننده اینستکس نیز کاملاً به نکات فوق واقف‌اند و به همین دلیل در بیانیه مشترک خود به‌منظور اعلام موجودیت اینستکس، کارویژه این ابزار را صرفاً در رابطه با تجارت کالاهای ضروری، دارو و تجهیزات پزشکی عنوان کرده‌اند که توسط ایالات‌متحده از تحریم مستثنا اعلام‌شده است. البته اروپا اعلام کرده است که تصمیم دارد تا در آینده این کارویژه را گسترش دهد.

زیگ درنهایت به ایالات‌متحده توصیه می‌کند تا با به‌کارگیری ابزارهایی برای بررسی روابط تجاری شرکت‌های اروپایی، ضمن یادآوری ممنوعیت تجارت با ایران به این شرکت‌ها مانع از تجارت آن‌ها با ایران شود. به اعتقاد وی اگر راهکارهای مذکور به‌درستی توسط ایالات‌متحده دنبال شود شرکت‌های اندکی موفق به برقراری رابطه تجاری با ایران خواهد شد.

ترجمه و تلخیص: مصطفی جوکار، کارشناس مسائل آمریکا

 

منبع اصلی یادداشت:

https://www.fdd.org/analysis/2019/02/12/u-s-reporting-requirements-may-constrain-european-trade-channel-with-iran/