از همان آغاز که روشن‌فکری در ایران ریشه دوانید و بر آن شد که کاستی‌ها و تنگناهای موجود در جامعه را «تشخیص» دهد و برای به کرد آن، نسخه‌هایی را «تجویز» کند، با «ناواقع‌گرایی» همراه و عجین شد.