این روزها شاهد تحولات مهمی در سپهر سیاست کشور هستیم که شاید کمتر به عمق آن توجه کرده باشیم. پوست اندازی عمیق جریان اصلاحات از پس جدال با دولت و نظام مختصات این جریان سیاسی و فضای سیاسی کشور را به کلی تغییر خواهد داد.
نظریه امام خمینی (ره) در نظام سیاسی جمع مشروطه و مشروعه است. ایشان جریان شیخ فضل الله و مشروطه خواهان را زمانی مطرح کرد که بحث جبهه ملی و فضای انحرافی و غربزدگی در انقلاب بروز کرد.
یک مقام ارشد دولت آمریکا با بیان اینکه تصویب «تحریمهای مشروط» علیه ایران میتواند نمایندگان خشمگین کنگره را آرام کند، گفت این تحریمها همچنین ممکن است کمک کند تا تهران با سرعت بیشتری به سمت توافق هستهای حرکت کند.
«زمانی که در قم تحصیل میکردم، خیلی تنگدست بودم تا جایی که یک قِران و دو قِران جمع میکردم تا اینکه مثلاً سه تومان میشد. آن را برداشته، از قم تا تهران پیاده می رفتم و با آن کتاب خریده، به قم برمی گشتم.»
«بیشک دوران کنونی، دوران بیداری و هویّتیابی مسلمانان است؛ این حقیقت را از خلال چالشهایی که کشورهای مسلمان با آن روبهرو شدهاند نیز به روشنی می توان دریافت. درست در همین شرایط است که عزم و ارادهی متّکی به ایمان و توکّل و بصیرت و تدبیر، میتواند ملّتهای مسلمان را در این چالشها به پیروزی و سرافرازی برساند و عزّت و کرامت را در سرنوشت آنان رقم زند.»
۱۷ فروردین ۱۲۹۹ قیام مسلحانه شیخ محمد خیابانی علیه دولت وثوقالدوله در تبریز آغاز شد. سرانجام با ورود نیروهای دولتی، شیخ محمد خیابانی را در ۲۱ شهریور ۱۲۹۹ برابر با ۲۹ ذیحجه ۱۳۳۸ ق در ۴۰ سالگی به شهادت رساندند.
پس از 15 سال از واقعه مشروطه و با کودتای 1299 رضاخان میرپنج، شاهد تغییر جهتی شگرف در میان برخی از این رهبران قدیم و جدید هستیم و آن حمایت از استبداد رضاشاهی است. گویی استبداد تنها با پسوند قاجار و تعلق به گذشته امری کهنه و ناپسند است و استبداد مدرن امری لازم.
موسی نجفی با انتقاد از روشنفکران عرفی که به علت مواضع گوناگون شیخ فضلالله در مواجهه با مشروطه، شیخ را متهم به دروغگویی کردند و اتهام دیگری که به شیخ وارد میکرده که از پادشاه قاجار پول دریافت کرد پاسخ داد.
علمای نجف سیدحسن تقیزاده را به اتهام توطئهچینی برای قتل آیتالله بهبهانی در روز ۱ مرداد ۱۲۸۹ تفسیق کردند و مجلس شورای ملی او را سه ماه مرخصی اجباری فرستاد.
ایستادگی در برابر امتیاز رویتر ،جریان نهضت تنباکو ،قیام مشروطیت، نهضت ملی شدن صنعت نفت و در نهایت پیروزی شکوهمندانه انقلاب اسلامی نمونه هایی بر این مدعا هستند ؛ نقش مهم روحانیت شیعه در ایران ، دشمنان داخلی و خارجی را در جهت کم رنگ سازی آن به تکاپو واداشته و شگرد هایی چون تهمت زنی ، ترور فکری و جسمی ، تحقیر و تمسخر ، مضر انگاری اقدامات ، تهاجم به اصل اجتهاد و تقلید، اختلاف افکنی میان روحانیون، ترویج اسلام منهای روحانیت و … را پیش پای آنان نهاده تا نسبت به روحانیت روا دارند .
امروز، 105 سال بعد است. 105 سال از روزی که یکی از بزرگترین درگیری های داخلی تاریخ معاصر ایران رقم خورد تا صبح روز دوم تیرماه 1287 با آتش و گلوله و خون و جنازه شروع شود و رویای آزادی خواهی به استبداد صغیر برسد.