دیدبان: اختلافات میان سران قوا که در یک سال گذشته به صورت بی سابقه ای افزایش و علنی شده است تا حدی پیش رفت که صحنه جلسه استیضاح وزیر کار به جلسه عقده گشایی مسوولان تبدیل شد؛ اتفاقی که حتی در اوج اختلافات جریان مذهبی با جریان سازمان مجاهدین و التقاط چپ و راست نیزشاهد آن نبودیم. علنی شدن اختلافات در یک سال اخیر باعث شده تا دشمنان جری شده و امیدوارانه به برنامه های خود ادامه دهند. از همین رو مقام معظم رهبری فرمودند: "از امروز تا روز انتخابات هر کس احساسات مردم را در جهت ایجاد اختلاف بکار بگیرد قطعا به کشور خیانت کرده است."[1] در شرایطی که بازار اقتصادی کشور بیش از هر زمان نیازمند توجه و درایت مسئولین است، چنین اختلافاتی چه توجیهی می تواند داشته باشد؟سخنگوی دولت در مصاحبه خود در تاریخ 4 بهمن ماه بیان کرد که : "دولت حس می کند به مردم فشار آمده"[2] حال سوال اینجاست که آیا عامل این فشارهایی که خود دولتیان نیز به آن اعتراف دارند، طرح مسائل انحرافی و اختلاف زا در جلسه استیضاح وزیر است؟ نقش مجلس در هدایت جو سیاسی کشور به سوی آرامش چیست؟ آیا سران دولت و مجلس سعی کردند که نقاط اختلاف را در جلسات مشترک مورد بررسی قرار دهند؟

در حاشیه جلسه استیضاح وزیر کار تعاون و رفاه اجتماعی، مسائل و تأملاتی وجود داشته و دارد که نیاز است به برسی آن بپردازیم.

1- بهار انقلاب، زمستان سیاست

آنچه در جلسه روز گذشته مجلس اتفاق افتاد، فارغ از مثبت یا منفی بودن کلیت آن، تبدیل به محملی شد تا در بهار انقلاب اسلامی ایران، مسائلی مطرح شود که طعم دهه فجر را به کام مردم تلخ کند در حالیکه می شد با توجه به تجارب قبلی درباره ارتباط میان مجلس و دولت، جلسه ای کنترل شده و حساب شده برگزار شود تا شاهد چنین بی تدبیری هایی نباشیم.

2- به حاشیه کشیدن دستاوردهای علمی و فناوری کشور در دهه فجر

در فتنه 88، زمانی که می رفت انتخابات پرشور و حداکثری ریاست جمهوری به مسائل مهم کشور همچون انرژی هسته ای کمک کند، لجاجت احمقانه و بچه گانه تعدادی از خواص زمینه ساز فتنه ای شد که فرصت حضور حداکثری مردم را تبدیل به تهدید علیه نظام کرد، در روز گذشته نیز بعضی از مسوولین سبب ساز شدند تا در دهه مبارک فجر، دستاورد ساخت جنگنده قاهر و پرتاب کپسول زیستی به فضا، در حاشیه قرار بگیرد و رسانه های بیگانه بدون هیچ زحمتی خوراک تبلیغاتی چند روز خود را برای تخریب انقلاب اسلامی به دست آوردند.

3- دغدغه های مردم، اولویت چندم؟

در نگاه کلی، برآیند جلسه روز گذشته استیضاح، عملا انتقام گیری سیاسی میان مسوولین بود و هیچ اثری از اولویت کشور و مردم در آن دیده نمی شد، به راستی می بایست مسوولین امر به این سوال به درستی  پاسخ دهند که دغدغه های مردم و انقلاب در اولویت چندم قرار دارد؟ آیا مسوولین دولتی و نمایندگان قوه مقننه شاهد مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم نیستند؟ استیضاح وزرا و رأی اعتماد به وزیر استیضاح شده اگرچه حق ذاتی مجلس است، ولی باید با توجه به وضعیت فعلی کشور این سوال را بپرسیم که نتیجه جلسه استیضاح چه اثر مثبتی در حل مشکل اقتصادی جامعه داشت؟

4- اخلاق سیاسی الگویی برای اخلاق اجتماعی

امیرالمؤمنین می فرمایند: "اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ؛ مردم، به دولت مردان خود شبيه ترند تا به پدرانشان"[3]. امروزه اختلافات علنی و غیر منطقی مسئولین نه فقط محدود به جلسات و نشست های سیاسی نظیر جلسه دیروز استیضاح وزیر کار خلاصه می شود بلکه این اختلافات به اکثر تصمیمات اقتصادی دو قوه مجریه و مقننه کشیده شده است، این مسئله قطعا اخلاقیات در جامعه را تحت تأثیر قرار داده و باعث به قهقرا رفتن اخلاقیات می شود.

مسوولین قوا و تمام نخبگان سیاسی می دانند که عموم مردم شاهد منازعات سیاسی بی منطق و غیر شرعی آنها هستند و این پنجه کشی­های بی مورد سیاسی نه تنها نتیجه ای برای انقلاب و امور مهم کشور ندارد بلکه در جامعه نیز تاثیر گذار است و لشکرکشی های خیابانی در فتنه 88 نمود کوچکی از نتایج دعواهای سیاسی مسوولین در جامعه است.

درس هایی برای مجلس و دولت

حواشی جلسه روز یکشنبه استیضاح وزیر کار تعاون و رفاه اجتماعی، مسائلی داشت که می بایست سران دو قوه به آن توجه کنند.

الف: پرهیز از پروژه عمومی سازی فساد

رئیس جمهور محترم از ابتدای ورود خود به پاستور، همواره به دنبال افشای مفاسد اقتصادی بود و عموم مردم و مسوولین نیز نسبت به خالص سازی و تصفیه افراد فاسد از گوشه و کنار حوزه های اجرایی و مدیریتی اتفاق نظر داشتند لکن به تدریج بحث مبارزه با فساد به صورت غلوشده در دستور کار قرار گرفت به گونه ای که مخاطب معمول رسانه ها ممکن بود باور کنند گویا هیچ فرد پاک و خدومی در کشور وجود ندارد چرا که هر روز، نشان اتهام به سوی فرد شناخته شده یا مسوول عالی رتبه ای نشانه می رفت.

گرچه در نیت خیر رئیس جمهور و دولت خدمتگذار شکی نیست ولی باید توجه داشت نباید مبارزه با فساد چنان غلو شده پیگیری شود که برداشت شود، ارکان نظام نیز به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در آن نقش داشته اند. این مسئله خلاف واقع و ظلمی در حق مسوولانی است که برای مردم از همه چیز گذشته اند.

ب: پرهیز از پروژه عمومی سازی باطن رقیب

پوشاندن عیوب مؤمن توسط دیگر مؤمنین از اصول مهم اخلاقی در دین اسلام است و نخبگان سیاسی نیز باید به این مسئله توجه داشته باشند که بزرگ کردن ضعف اخلاقی دیگر رقبا نه تنها صحیح نیست بلکه نتایج منفی را در جامعه به دنبال دارد. از سوی دیگر ممکن است که رقیب سیاسی ضعفی نیز نداشته باشد و با فرصتی که برای جولان و قدرت نمایی به او داده می شود سعی شود اشکال تراشی یا بحران آفرینی از میان کلام و رفتار او صورت پذیرد. از این رهگذر باید اشاره کرد که جریانی در مجلس سعی داشت با فراهم کردن فرصت و حتی تحریک به انجام صحبت های احساسی و غیرعقلانی، رئیس جمهور را به میدانی هدایت کند که به نفع هیچ کدام از طرفین - مجلس و دولت - نبود.

ج: اولویت حق عمومی بر حق شخصی، درسی برای تمام سیاستمداران

دکتر لاریجانی رئیس محترم مجلس شورای اسلامی در مقابل اعتراض نمایندگانی که معتقد بودند بحث نوار ادامه پیدا نکند تصریح کردند: "شما چرا حساسیت نشان می دهید. آرام باشید بگذارید حرفشان را بزنند. اگر راجع به بستگان ما بوده بگذارید حرفشان را بزنند من می خواهم بشنوم."

به نظر می­رسد آقای لاریجانی باید به این مسئله توجه داشته باشند که رسیدگی به حق عموم مردم در تریبون مجلس شورای اسلامی مهمتر از رسیدگی به حق شخصی است و رئیس مجلس می بایست به مصلحت عمومی توجه داشته باشد و صرف اینکه مسائل انحرافی و اختلافی مطرح شده در مجلس درباره بستگان ایشان است، مجوزی برای استماع سخنان رئیس جمهور نمی شود. با این مبنا رئیس مجلس می توانست جلوی تنش بیشتر را پیش از وقوع بگیرد. البته این مسئله به معنای به حاشیه راندن مسوولیت گوینده نخواهد بود.

عقل سياسي چه حکم می کند؟

ضرورت وحدت ميان مسوولان کشور و اثر آن در حل مشکلات واضح است و نيازي به استدلال در اين زمينه به نظر نمي‌رسد. حتي به نظر مي‌رسد که خود مسوولان کشور نيز مي‌دانند که با وحدت و همدلي بهتر مي‌توان کارها را به پيش برد و مشکلات مردم را حل کرد. با این حال باز این سئوال در میان مردم متداول است که چرا مسئولین سر کوچک ترین مساله ای با یکدیگر اختلاف می کنند؟ آیا غیر از این است که مردم از منتخب خود در قوه مجریه و منتخبین خود در قوه مقننه توقع دیگری دارند.

امام راحل عظيم الشان ملت ايران در زمان خودشان و هنگامي که مسوولان کشور وارد يک دوره شديد از اختلافات شده بودند و متاسفانه از علني کردن آن نيز ابايي نداشتند ضمن تذکري به همه قوا لازمه عقل سياسي را حفظ وحدت و پرهيز از اختلاف علني دانسته بودند و در بياني مشروح که فرازي از آن ذکر مي‌شود خاطر نشان ساختند:

"من يك كلمه هم تكرار مي كنم و مكرر گفته ام و آن كلمه براي اشخاصي است كه متصدي امور مملكت هستند، از رئيس جمهور تا هر جا كه باشد و هر كس كه باشد و هرارگاني كه اشتغال به يك كاري در اين كشور داشته باشد؛ از ارتشيها و ژاندارمري و سپاه پاسداران و پاسبانها و همه عشاير و قشرهايي كه از ملت هستند و مشغول خدمت هستند.به همه آنها اين كلمه را مي گويم كه توجه كنيد كه شما را دارند مي كشند به سوي اختلاف .توجه نداريد به اين مطلب ! مي آيند پيش اين دسته از آن دسته شكايت مي كنند؛ و پيش آن دسته از آن دسته شكايت مي كنند. اشخاصي در مرزها هستند و در آنجاهايي كه جوانهاي ما دارند خون خودشان را مي دهند، مي روند و مي خواهند پاسدارها را از ارتش جدا كنند، و ارتش را از پاسدارها و هر دو را از ژاندارمري . بين خود ارتش هم قشرهاي مختلفي درست كنند، و اختلاف بين خود ارتش بيندازند. توجه كنند كه اينهايي كه به عنوان خيرخواهي پيش آقاي رئيس جمهور مي روند و حرفهايي از ديگران مي زنند؛ شياطيني هستند به صورت انسان و در سيرت شيطان. و آنهايي كه پيش اجزاي دولت مي روند، پيش نخست وزير مي روند، پيش ديگران مي روند، و از آقاي رئيس جمهورانتقاد مي كنند؛ اينها هم شيطانهايي هستند به صورت انسان و در سيرت شيطان . آنهايي كه مي خواهند بين شماها اختلاف بيندازند، دشمني ايجاد كنند، مي خواهند كه اين مملكت را به دست غير بسپارند، همه شما را از بين ببرند، و يك دولتي به دست امريكا يا به دست شوروي در اين مملكت ايجاد كنند.

جمع بندی

آنچه در جلسه روز گذشته مجلس اتفاق افتاد امری عجیب و بنا بر توصیه های حضرت امام (ره) به دور از عقلانیت سیاسی بود. این اختلافات که از حدود یک سال گذشته میان مسئولین خصوصا سران قوا بسیار بالا گرفته به گونه ای که ابایی از علنی کردن آن ندارند علتی جز این ندارد که مسئولین فراموش نموده اند که دشمن اصلی نظام اسلامی در کمین نشسته است و در پی اختلافات، جری تر شده و اقدامات خود را علیه مردم ایران ، انقلابیون و مقاومت منطقه بیش تر می نماید. مسئولین فراموش نموده اند که در شرایط بیداری اسلامی، کوبیدن بر طبل اختلاف به معنی دمیدن یاس و ناامیدی در روحیه انقلابی بیدار شده مسلمانان منطقه است. حال باید منتظر بود و به نظاره نشست که چه موقعی بزرگان قوای کشور، عقلانیت سیاسی را درک خواهند نمود و دست از اختلافی که به توصیه مقام معظم رهبری خیانت به کشور است بر می دارند.