دیدبان: این روزها اخباری مبنی بر باز شدن راه برای خرید و یا اجاره هواپیما توسط خطوط هوایی ایرانی شنیده می شود،اما این حقیقت که ایرلاین های ایرانی به چه هواپیمایی نیاز دارند کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
مهمترین عامل برای سوددهی ایرلاین ها در دنیا، ناوگان پروازی آن ها و تناسب آن با تعداد مسافر و ظرفیت بار در مسیرهای پروازی است بدون شک خرید هواپیماهای جدید که در وهله اول مصرف سوخت پایین تری دارند و جدید بودن آن ها باعث می شود تا شرکت هواپیمایی بی نیاز از چک های متعدد هواپیما باشد باعث سود دهی بالا می شود.
در این گزارش، با بررسی مسیرهای پروازی ایرلاین های بزرگ داخل کشور نیازمندی آن ها به هواپیماهای جدید را مورد بررسی قرار داده است.
ابتدا هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران - هما - را مورد بررسی قرار دادیم.این شرکت دارای 32 مقصد پروازی بین المللی در آسیا و اروپا و 26 مقصد پروازی داخلی است.مسافرین در مسیرهای پروازی داخلی غالبا با هواپیماهای یکصد نفره فوکر 100 ، سیصد نفره ایرباس آ300 ، 160 نفره ایرباس آ320 و یا ام دی 80 که 160 نفر ظرفیت دارد جابجا می شوند.
با توجه به سن بالای ایرباس های آ300 و پایان سرویس دهی به هواپیماهای فوکر 100 در سال 2020 جایگزینی این هواپیماها برای مسیرهای داخلی ضروری است.
هواپیمای ایرباس آ300
هواپیمای فوکر 100
پروزهای ایران ایر به مقاصد اروپایی غالبا با ایرباس های آ300-600 (مدل جدید ایرباس آ300) و آ310 انجام می شود با توجه به ظرفیت این دو هواپیما که می توانند بیش از 260 سرنشین را حمل کنند و محدود بودن مسافران در مسیرهای اروپایی استفاده از این هواپیما فقط باعث زیان دهی می شود در پروازهای آسیایی ایران ایر نیز علاوه بر ایرباس های آ300-600 و آ 310 از بویینگ 747 و فوکر 100 نیز استفاده می شود.بویینگ های 747 نیز به علت عمر بالا هزینه تعمیر و نگهداری سرسام آور و مصرف سوخت بسیار زیادی دارند.
بویینگ 747
ایرباس آ310
ماهان ایر نیز به 14 شهر خارجی در غرب آسیا و اروپا و 23 شهر داخلی پرواز دارد.پروازهای داخلی این شرکت با هواپیماهای Bae 146 ، ایرباس آ300 ،ایرباس آ310 و ایرباس آ320 انجام می شود.ایرباس های آ300 ماهان از سری بی 2 عمر بسیار بالایی داشته و هزینه نگهداری سرسام آوری دارند.هواپیماهای Bae 146 نیز با توجه به عدم تولید توسط کارخانه باید تا چند سال دیگر کنار گذاشته شوند و استفاده از هواپیمای دوربرد ایرباس آ310 در مسیرهای داخلی اصلا به صرفه نیست.
ایرباس آ300-600
هواپیمای Bae 146
اکثر پروازهای خارجی ماهان نیز با هواپیماهای ایرباس آ300-600 ، ایرباس 310 و بویینگ 747 انجام می شود.ایرباس های آ300-600 و آ310 با توجه به ظرفیت بالا و مسافر محدود در پروازهای خارجی نمی توانند باعث سود دهی شوند و استفاده از بویینگ 747 نیز با توجه به ظرفیت بالا و مصرف سوخت بسیار زیاد صرفه اقتصادی ندارد.
بویینگ 747
وضعیت برای هواپیمایی آسمان کمی بهتر است.این شرکت به بیش از 40 شهر داخلی و 13 شهر خارجی پرواز دارد.پروازهای داخلی آسمان توسط هواپیماهای کوچک ATR 72 ، فوکر 100 و هواپیمای میان برد بویینگ 727 انجام می شود و پروارهای خارجی این شرکت در مسیرهای نزدیک توسط فکر 100 ، و در مسیرهای دورتر توسط ایرباس 340 و بویینگ 727 انجام می شود.
بویینگ 747
البته این شرکت نیز باید به فکر جایگزینی هواپیماهای فوکر 100 باشد چراکه شرکت سازنده آن تا سال 2020 فقط به این هواپیما سرویس دهی می کند و بویینگ های 727 آسمان نیز باید در سال های آتی به علت عمر بالا زمینگیر شوند.
بویینگ 727
ایرلاین های دیگر نیز اکثرا یا از هواپیماهای گفته شده استفاده می کنند یا مسافران خود را با هواپیمای ام دی 80 (Boeing MD) جابجا می کنند.
هواپیمای ام دی 80
اشکالات گفته شده هواپیما برای کلیه شرکت های هواپیمایی صدق می کند و هواپیماهای ام دی 80 نیز مصرف سوخت بسیار بالا داشته و مدل های مختلف آن در دنیا در حال بازنشست شدن هستند.
اما ایرلاین های داخلی به چه هواپیمایی نیاز دارند؟
اولین فاکتور برای خرید هواپیما در ایران جداسازی مسیرهای پروازی داخلی و خارجی و همچنین در نظر گرفتن ظرفیت پذیرش فرودگاه هاست.
فرودگاه های شهرهای سیاحتی،زیارتی و شهرهای تجاری خوشبختانه می توانند اکثر جت های مسافربری را پذیرش کنند در مسیرهای پروازی به این شهر ها تعداد مسافران بسیار بالاست و شرکت هواپیمایی نیازمند خرید یک هواپیما با ظرفیت حداکثری و برد حداقلی هستند.هواپیماهایی که برای این مسیرها مناسب هستند شامل ایرباس 320 ، ایرباس 321 ، بویینگ 767 و بویینگ 737 هستند.
ایرباس آ320 و آ321
بویینگ 767
اما فرودگاه های شهرهای کوچک که مسافر زیادی هم ندارند نیازمند هواپیماهای کوچک هستند.هواپیماهای ATR 72 ، ایرباس 319 و بویینگ 737 با ظرفیت پایین برای این مسیرها مناسب هستند.
بویینگ 737
ایرباس آ319
در خصوص پروازهای خارجی شرکت هواپیمایی چند نکته را باید در نظر داشت.نخست باید مسیر های با مسافر کم و مسیرهای با مسافر بالا را از هم جدا کرد.باز هم باید مسیرهای نزدیک پر مسافر را جدا نمود چرا که در چنین مسیرهایی می توان از ایرباس 340 و بویینگ 777 در کلاس اکونومی (اقتصادی) و ظرفیت بالا استفاده کرد.
بویینگ 777
ایرباس آ340
پروازهای خارجی دور برد با مسافر بالا نیز اگر با هواپیماهای ایرباس آ340-600 ، ایرباس آ330 ، بویینگ 747 و یا بویینگ 777 انجام شوند می توانند موجب سود دهی باشند.
بویینگ 747
ایرباس آ330
اما شرکت های هواپیمایی برای مسیرهای پرواری خارجی دوبرد با مسافر کم باید از یک هواپیمای کوچک با حداکثر ظرفیت استفاده کنند.مدل دور برد ایرباس آ319، بویینگ 737 و مدل های جدید و کم مصرف بویینگ 777 و یا ایرباس آ350 برای این مسیرها بسیار مناسب هستند.
در نهایت به پروازهای حج و پروازهای عتبات می رسیم.در این کریدورها تعداد مسافران و حجم بارها بسیار بالاست.شرکت های هواپیمایی در این مسیرها به هواپیماهای با حداکثر ظرفیت نیاز دارند و برد هواپیماها نیز لازم نیست که بالا باشد.در این مسیرهای پروازی استفاده از مدل های اکونومی (اقتصادی) هواپیماهای بویینگ 747 ، بویینگ 777 و بویینگ 767 و یا ایرباس 340 که ظرفیت بالا دارند بسیار مناسب است.
متاسفانه به علت وجود برخی مشکلات در راه خرید هواپیماها شرکت های هواپیمایی بسیاری از فاکتورهای برای خرید هواپیمارا در نظر نمی گیرند و صرفا خرید یک هواپیمای جدید را ملاک قرار می دهند.خرید یک هواپیمای مناسب با نیازهای شرکت های هواپیمایی می تواند موجب سود دهی این صنعت در کشورمان باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران