جامعیت علمی

ایشان در حوزه ی مطالعات اسلامی رایج در حوزه های علمیه در عالی ترین سطح قرار می گیرند. در واقع ایشان در علم اصول خود دارای مکتب اصولی خاص خود می باشند. نکته ی دیگر در مورد درس خارج اصول ایشان اینکه در مباحث خود از فلسفه تحلیلی معاصر خود نیز بهره برده و آنها را طرح و نقد می نمایند. نکته ای که در تقریرات آیت الله هاشمی شاهرودی از دروس خارج اصول ایشان با عنوان «بحوث فی علم الاصول» به آن دیده می شود. ابداعات و روشن بینی های ایشان در علم فقه و تاریخ اسلام نیز امری آشکار است. ایشان به مباحث رایج در حوزه علمیه اکتفا ننموده و در حوزه هایی چون فلسفه، معرفت شناسی( نوشتن اثر پر آوازه الاسس المنطقیه للاستقراء در این رابطه می باشد.)، اقتصاد، جامعه شناسی، سیاست و فلسفه تاریخ به نظریه پردازی پرداخته است.

 

مجاهدت علمی

ایشان با وجود نبوغ ویژه ای که دارا بودند، حقیقتا یک مجاهد در حوزه ی علم نیز می باشند. به صورتی که معروف است ایشان روزانه 16 ساعت فعالیت مفید علمی داشته و به خوق خودشان در دوران طلبگی به اندازه یپنج طلبه پرکار در می خوانده اند.

 

فعالیت های سیاسی-اجتماعی

نکته آخر

در آخر باید به این ویژگی از آثار شهید صدر اشاره نمود که ایشان تنها به ذکر یک اصول کلی در مباحث اجتماعی اکتفا نکرده بلکه وارد مصادیق شده و به صورت مصداقی وارد بحث دقیق علمی شده اند. دیدبان معتقد است که به طور مثال در مورد مباحث نظام اقتصادی اسلام ایشان به ذکر یک اصول کلی اکتفا ننموده بلکه پس از نقد مکاتب مارکسیستی و سرمایه داری و ذکر مباحث مبنایی وارد مسائل دشوار این حوزه مثل بحث بانکداری و مسئله ربا شده و تلاش می نماید تا به مسائل واقعی بپردازد.

در انتها قسمتهایی از متن پیام تسلیت امام خمینی پس از شهادت شهید صدر ذکر شده است که خود نشان از جایگاه والای این شهید مجاهد می باشد.

 " بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

   إنا للَّه و إنا إلیه راجعون‏

   با کمال تأسف حسب گزارش جناب آقاى وزیر خارجه که از منابع متعدده و مقامات کشورهاى اسلامى به دست آورده است و حسب گزارشاتى که از منابع دیگر به دست آمد. مرحوم آیت اللَّه شهید سید محمد باقر صدر و همشیره مکرمه مظلومه او- که از معلمین دانش و اخلاق و مفاخر علم و ادب بود- به دست رژیم منحط بعث عراق با وضع دلخراشى به درجه رفیعه شهادت رسیده‏اند. شهادت ارثى است که امثال این شخصیتهاى عزیز از موالیان خود برده‏اند؛ و جنایت و ستمکارى نیز ارثى است که امثال این جنایتکاران تاریخ از اسلاف  ستم پیشه خود مى‏برند. شهادت این بزرگواران که عمرى را به مجاهدت در راه اهداف اسلام گذرانده‏اند به دست اشخاص جنایتکارى که عمرى به خونخوارى و ستم‏پیشگى گذرانده‏اند عجیب نیست؛ عجب آن است که مجاهدان راه حق در بستر بمیرند و ستمگران جنایت پیشه، دست خبیث خود را به خون آنان آغشته نکنند. عجب نیست که مرحوم صدر و همشیره مظلومه‏اش به شهادت نایل شدند؛ عجب آن است که ملتهاى اسلامى و خصوصاً ملت شریف عراق و عشایر دجله و فرات و جوانان غیور دانشگاهها و سایر جوانان عزیز عراق از کنار این مصایب بزرگ که به اسلام و اهل بیت رسول اللَّه- صلى اللَّه علیه و آله- وارد مى‏شود بى‏تفاوت بگذرند و به حزب‏ ملعون بعث فرصت دهند که مفاخر آنان را یکى پس از دیگرى مظلومانه شهید کنند. و عجبتر آنکه ارتش عراق و سایر قواى انتظامى آلت دست این جنایتکاران واقع شوند و در هَدم اسلام و قرآن کریم به آنان کمک کنند... .

این جانب براى بزرگداشت این شخصیت علمى و مجاهد، که از مفاخر حوزه‏هاى علمیه و از مراجع دینى و متفکران اسلامى بود، از روز چهارشنبه سوم اردیبهشت به مدت سه روز عزاى عمومى اعلام مى‏کنم، و روز پنجشنبه چهارم اردیبهشت را تعطیل عمومى اعلام مى‏نمایم، و از خداوند متعال خواستار جبران این ضایعه بزرگ و عظمت اسلام و مسلمین مى‏باشم. و السلام على عباد اللَّه الصالحین.

دوم اردیبهشت 59

روح اللَّه الموسوی الخمینى‏ "