دیدبان: در روز هفدهم بهمن 1392، پنج سرباز ایرانی در منطقه جکیگور استان سیستان و بلوچستان، در نزدیکی مرزهای کشور پاکستان مفقود شدند. بعد از سه روز، در تاریخ 20 بهمن گروهک موسوم به «جیش العدل ایران» با انتشار تصاویری در صفحه توئیتر خود مسئولیت ربایش 5 نفر از مرزبان‌های ایرانی را بر عهده گرفت و در تاریخ 22 بهمن، پیشنهاد معاوضه 5 سرباز ربوده شده را با تروریستان زندانی جیش العدل در ایران مطرح کردند.
با انتشار نخستین اخبار از این ماجرای تلخ، تحرکات و اقدامات متعددی در داخل کشور از سوی مسئولین و مردم دغدغه مند ایران آغاز گردید:
.jpg)
.jpg)
اتمام حجت سرداران
قاعدتا با وقوع چنین حوادثی، پیگیری و همچنین اتمام حجت فرماندهان ارشد نظامی می تواند راهگشای مسأله باشد. از جمله این اظهار نظرات و پیگیری ها، می توان به سخنان سردار احمدی مقدم اشاره کرد که: "این که برخی از تروریست ها گمان کنند با گرفتن چند گروگان جمهوری اسلامی اقدامات و فعالیت های خود را در مرزها تعطیل می‌کند، خیال باطلی است." علاوه براین، وی، کشور پاکستان را مسئول و جوابگوی این اتفاق دانست. این مطالبات سبب شد طرف مقابل، این موضوع را جدی بپندارد.
همچنین، بنا بر گفته مسئول روابط عمومی کل سپاه پاسداران، سردار رمضان شریف، به دلیل حساسیت خاص نقطه مرزی سراوان، 300 کیلومتر از مرز سراوان به منظور تامین امنیت پایدار به طور مستقیم در اختیار قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه قرار گرفت تا با تلاش های آنها، از تکرار این موارد جلوگیری شود و گروهک‌های معاند به صورت جدی تنبیه شوند.
همچنین، در پی واگذاری مأموریت مرزبانی و تأمین امنیت مرزی منطقه سراوان به نیروی زمینی سپاه، نمایش اقتدار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با بازدید سردار جعفری از این منطقه تکمیل گردید. ایشان حین بازدید از یگان های تأمین کننده امنیت مرزی سپاه، بر اهتمام پاسداران انقلاب برای مقابله قاطعانه و کوبنده با هرگونه تلاشی که بخواهد امنیت و آرامش موجود در این منطقه را به مخاطره بیاندازد، تأکیدکرد.
.jpg)
از موضع گیری بهارستانی ها تا ورود مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان به پرونده
نمایندگان مجلس و علی الخصوص اعضای کمیسیون امنیت ملی آن، با محکومیت این اتفاق و همچنین پیگیری ماجرای آن، از فعالین جنبش مطالبه آزادسازی این گروگان ها بودند. مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان نیز با پیگیری پرونده و ارائه راهکارها و پیشنهاداتی برای جلوگیری از تکرار چنین حوادث ناگوار، دغدغه مندی خود را در این زمینه نشان داد.
وزارتین خارجه و کشور ، نقطه کانونی انتظارات همگان
طبیعتا انتظار عموم مردم و حتی مسئولین جمهوری اسلامی، از نخستین دقایق، معطوف به دو وزارتخانه امور خارجه و کشور گردید. هرچند تحرکات وزرای کشور و امور خارجه و همچنین معاونین آنها در این زمینه، طبعا راهگشای این مشکل بوده است و شایسته تقدیر است، اما به نظر می رسد این امکان وجود داشت که با تدبیر و ظرافت در عمل، به گونه ای بهتر، این مشکل میشد. برخی کاستی ها در ادامه این یادداشت و در قسمت ملاحظات پایانی خواهد آمد.
جنبش جانبازان و هنرمندان کشور، از حاج کاظم آژانس شیشه ای تا دیگران
در راستای تلاش های همگانی برای آزادسازی گروگان ها، می توان به بیانیه موزه صلح تهران با یک و نیم میلیون امضا اشاره کرد که با تلاش جانبازان دفاع مقدس و همچنین هنرمندان دغدغه مند به انجام رسید. این بیانیه با عنوان «سربازان ما را آزاد کنید» به نمایندگی سازمان ملل در تهران تحویل داده شد. در میان امضا کنندگان این بیانیه، اسامی هنرمندانی نظیر عزت الله انتظامی، جمشید مشایخی، علی نصیریان، محمدعلی کشاورز، داوود رشیدی، پرویز پرستویی، رضا کیانیان و ... به چشم می خورد.
.jpg)
پیگیری فعال ایرانیان داخل و خارج از کشور : از شبکه های اجتماعی و کمپین های مجازی تا امضای طومار
جمع گسترده ای از کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی، با حضور در صفحه رسمی وزیر امور خارجه پاکستان از وی خواستند تا پیگیر آزادی مرزبانان ایرانی که در خاک پاکستان گروگان گروه تروریستی “جیش العدل” هستند، باشد.بی شک حضور پررنگ در فضای مجازی توسط مردم می تواند نشان از وحدت ملی و عزم داخلی برای حل مشکل گروگان ها دانست.
.jpg)
.jpg)
همچنین کمپین های متعددی برای امضا و اعلام حمایت مردم از سربازان ربوده شده و مطالبه از شخصیت های سیاسی داخلی و بین المللی برای ایفای نقش در این راستا در فضای مجازی شکل گرفت. علاوه بر اینها، طومارهای مردمی متعددی در نقاط مختلف کشور در این زمینه امضا گردید.
یادآوری مردمی به کشور پاکستان: مسئول این اتفاق شمایید!
تجمع مردم مشهد و سیستان و بلوچستان در مقابل کنسولگری های پاکستان در جهت حمایت از سربازان ربوده شده و اعتراض به ایفای نقش ضعیف کشور پاکستان در این رابطه، موجی از پیگیری های مردمی را به منصه ظهور رساند و جدیت مردم ایران در دفاع از این سربازان را به دیگران نشان داد.
.jpg)
تکلیف با دولت پاکستان در مورد اشرار روشن شود
مقامات پاکستانی به جای اهمیت دادن به نگرانی ملت ایران، با انکار پیگیری مقامات ایرانی و اظهارنظرهای ضد و نقیض، انتظارات موجود را برآورده نساخته است و این موضوع، در اظهارنظرهای مسئولین ما مشهود بود. در تازه ترین اظهارات، فرمانده مرزبانی ناجا اعلام کرد: علیرغم برخی اقدامات نیروهای مرزی پاکستان برای یافتن مرزبانان ایرانی، نهادهای اطلاعاتی، نظامی و انتظامی این کشور هیچ گونه نقشی در آزادسازی گروگان ها نداشتند.
لازم است مذاکراتی جهت حل و رفع اینگونه مسائل از طریق قطع محورهای تردد اشرار و همکاری بیشتر کشور پاکستان در این زمینه ها صورت گیرد تا بعد از این، شاهد اتفاقات ناگوار اینچنینی نباشیم.
.jpg)
.jpg)
تلاش شخصیت های خارجی برای کسب وجهه و اعتباریابی
مسئولین محترم بایستی توجه داشته باشند بسیاری از شخصیتهای خارجی و بین المللی در اینگونه اتفاقات نظیر بان کی مون و آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا، به دنبال اعتباریابی و کسب وجهه خود هستند. به نظر می رسد به جای اینکه به انتظار فعالیت این افراد بنشینیم، بایستی با یک دیپلماسی فعال و پیگیر، موضوعات منطقه ای را خودمان حل نماییم. قاعدتا این انتظار از وزارت خارجه جمهوری اسلامی که وجهه ای فعال در مسائل سیاست خارجی دارد، انتظار زیادی نیست.
معرفی مقصرین به نام قهرمان و ناجی
برخی عوامل در میان مسئولین دولتی و غیردولتی، سعی دارند با قهرمان معرفی کردن برخی اشخاص منطقه ای خصوصا مولوی عبدالحمید که با فعالیت و مواضع خود، زمینه تحرکات گروهک هایی نظیر جیش العدل را هموار نموده اند، عملا، معادلات منطقه را دشوارتر می نمایند. علی الخصوص، این تذکر به مشاورین امور اقوام و اقلیت های دولت بازمی گردد.
.jpg)
آنچه مایه اسف است آن است که برخی از رسانه های نزدیک دولت سعی در تطهیر این افراد در حادثه اخیر و حوادث مشابه دارند.
.jpg)
سم مهلک امتیاز دهی به اشرار تروریست
الگوی رفتاری جمهوری اسلامی ایران در قبال قانون شکنان و خیانت کاران به حقوق ملت، ثابت و واضح است. این الگو در مسائل داخلی، در فتنه 88 مشهود بود که در مقابل بدعت و قانون شکنی عده ای، مقاومت شد و امتیازی به زور، به آنها داده نشد. در موضوع اشرار فعال در سیستان و بلوچستان نیز باید توجه داشت که امتیازدهی به آنها، رسمیت بخشیدن به کار آنها و هموارساختن زمینه برای حرکتهای بعدی آنان است.
.jpg)
لزوم اقدامات امنیتی، اطلاعاتی و نظامی
اتفاقات ناگواری نظیر ربوده شدن مرزبانان، لزوم اقدامات امنیتی، اطلاعاتی و نظامی را بیش از پیش می نماید. توجه و اهتمام جدی به این منطقه و دیگر مرزها و نمایش اقتدار جمهوری اسلامی ایران، سبب از بین بردن سوءاستفاده این گروه ها در کشور خواهد شد.
و چند ملاحظه لازم به توجه برای مسئولین: دولت، مدیریت جهادی داشته باشد.
علیرغم زحمات دولت در این رابطه، انتظاراتی بالاتری از دولت و علی الخصوص وزارت خارجه و شخص دکتر ظریف برای پیگیری آزادی گروگان های در بند می رفت. وزارت خارجه، کاردار پاکستان را احضار نمود، دکتر ظریف، پس از گذشت دو هفته از این اتفاق با همتای پاکستانی خود تماس برقرار کرد و آقای روحانی نیز هرچند در روزهای نخست این ماجرا، موضعی مجازی در دنیای اینترنت گرفته بود، پس از اخبار منتشره مبنی بر شهادت یکی از مرزبانان، با نخست وزیر پاکستان تماس گرفت. در حالی که به نظر می رسید دولت یازدهم که دغدغه زیادی در زمینه سیاست خارجی دارد، می بایست تلاش بیشتری در این زمینه می نمود. چه بسا بتوان ادعا نمود که تحرکات خودجوش مردمی فراتر از تحرکات دولتی بوده است.
منابع: