دیدبان: بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان سپاه و نکته‌ای که ایشان در باب «نرمش قهرمانانه» بیان کردند باعث بروز تحلیل‌های مختلفی در میان رسانه‌ها شده است. این در حالی است که بیانات ایشان روشن و واضح بوده است و هر چند تحلیل و تبیین بیانات ایشان در رسانه‌ها کاری ضروری و لازم است اما توضیحات خود ایشان به حدی واضح است که نیاز به تفسیر و تبیین‌های بعضا نادرستی که صورت می‌گیرد نیست. متن حاضر می‌کوشد که اولا با استناد به اصل سخنان ایشان یکبار دیگر به صورت خلاصه مطالب مورد نظر ایشان را بیان کند و د ضمن با نگاهی به برخی از تحلیل‌های صورت گرفته در رسانه‌ها قوت و ضعف تحلیل‌های موجود را مورد بررسی قرار ‌دهد.

بیانات بسیار مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان سپاه و نکات بسیار مهمی که ایشان دراین جمع بیان داشتند موضوعات ومحورهای فراوانی برای بررسی و تحلیل و دقت نظر دارد.

خلاصه موضوعات آنچه رهبری بیان داشتند

ایشان در این جلسه هم از تاریخ اسلام و سابقه رفتار سیاسی و حکومتی ائمه معصومین علیهم السلام درس‌هایی را بیان کردند. هم از تاریخ انقلاب و رفتار‌های حکیمانه امام خمینی رحمت الله علیه درس‌هایی را تذکر دادند و هم به تبیین برخی از مسائل در باب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پرداختند و هم به مساله هسته‌ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی وارد شدند و در همین موضع بحث «نرمش قهرمانانه و شرط آن» را مطرح کردند و هم در باب آینده نظام جمهوری اسلامی و آینده روشن انقلاب سخن به میان آوردند و به استدلال پرداختند.

آنچه رسانه‌ها پرداختند

رسانه‌های مختلف داخل و خارج نظام در برابر این سخنان حکیمانه و مباحث مختلف مطرح شده در آن غالبا به بحث از همین موضوع نرمش قهرمانانه پرداختند. شدت واکنش‌ها به این موضوع به حدی بود که برخی از رسانه‌ها به جمع آوری واکنش‌های خارجی به این موضوع پرداختند و گزارش‌هایی در این زمینه منتشر کردند. به عنوان مثال می‌توانید این گزارش مراجعه کنید.

رسانه‌های ضد انقلاب و وابسته به خارج کشور نیز تلاش کردند که نرمش قهرمانانه را همان جام زهری عنوان کنند که امام خمینی رحمت الله علیه پذیرش قطع نامه 598 را به آن تعبیر کردند. این رسانه‌های خارجی و ضد انقلاب تلاش کردند تا بیانات رهبری را به عنوان کوتاه آمدن ایران و پذیرش خواست‌های غرب جلوه دهند. به عنوان مثال صدای آمریکا و رادیو بی‌بی‌سی و سایت‌های ضدانقلاب خارج نشین میان نرمش قهرمانانه و جام زهر مقایسه‌هایی انجام دادند. به عنوان مثال به این گزارش مراجعه کنید:

 گزارش بی بی سی از "نرمش قهرمانانه"/ این تشک تنها یک برنده دارد

اما برخی از رسانه‌ها نیز به تبیین این امر اما به صورت غلط و نصفه و نیمه وارد شدند. این رسانه‌ها تصور کردند که منظور رهبر معظم انقلاب از نرمش قهرمانانه این است که دوران کنونی کشور ما مانند دوران حکومت امام حسن علیه السلام است و استدلالی که بر این امر ارائه نمودند این بود که زیر عنوان کتاب صلح امام حسن علیه السلام که رهبر معظم انقلاب مترجم آن هستند همین عبارت نرمش قهرمانانه را دارد و به انتشار صفحه اول این کتاب یا طرح روی جلد آن پرداختند: به عنوان مثال می‌توانید به گزارش‌های زیر مراجعه کنید:

الف-  چرا "نرمش قهرمانانه"؟

ب- نرمش قهرمانانه؛ اشاره ظریف رهبری به «صلح امام حسن»

ج- عکس کتابی از مقام معظم رهبری با عنوان «نرمش قهرمانانه تاریخ»

در همین راستا برخی دیگر از رسانه‌های داخلی تصور کرده‌اند که این بیان رهبر معظم انقلاب تغییری در استراتژی نظام جمهوری اسلامی است و از این رو نظام اسلامی قرار است استراتژی جدیدی را در پیش گیرد. در حالی که رهبر معظم انقلاب اسلامی صراحتا بیان داشتند که تغییر تاکتیک‌ها به معنی تغییر استراتژی نیست و عوض کردن تاکتیک‌ها به معنی تغییراتی کلان در راهبردهای کلان و دور شدن از اهداف و آرمانها نیست. به عنوان مثالی در این زمینه می‌توان به این گزارش اشاره کرد.

اما برخی رسانه‌های دیگر تلاش کردند تا با نگاهی جامع به این بیان رهبری معظم توجه کنند و مخاطب خویش را نیز به این نگاه جامع دعوت نمایند. به عنوان مثال به این گزارش مراجعه نمایید:

لزوم فهم صحیح سیاست 'نرمش قهرمانانه' و شرط اصلی آن

این تحلیل از آنجا که احصاء‌ خوبی از محورهای اصلی بیانات رهبری و سیر بیان آن انجام داده است قابل مطالعه و مفید است امااشکالی که به تحلیل بالا وارد است این است که مساله شرطی که رهبر معظم انقلاب مطرح کردند را کمرنگ و در حد اشاره‌ای در میان محورهای دیگر سخنان ایشان ذکر کرده است این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در این بیان خویش به صراحت به بیان شرط اصلی چنین تاکتیکی اشاره و آن را توضیح دادند.

بیان رهبر معظم انقلاب چه بود؟

اولا به مخاطبان خود توصیه می‌کنیم که برای درک بهتر سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی به متن اصلی این سخنان که در پایگاه رسانه‌ای دفتر مقام معظم رهبری در خبر «بیانات در دیدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامى» موجود است.

علاوه بر این شایسته است که آن بخش از بیانات رهبر معظم انقلاب که در آن این مطلب بیان شده است را با دقت مطالعه کرد. ایشان در آن فراز بیان می‌دارند:

«هیچ کس در چشم این دشمنان منفورتر از چهره‌ى درخشان و آفتاب فروزان امام بزرگوار ما نبود؛ برایش احترام قائل بودند، امّا از ته دل دشمنش بودند؛ به‌خاطر اینکه ایستاده بود، به‌خاطر اینکه امام با دو خصوصیّت بى‌نظیر «بصیرت کامل» و «قاطعیّت تمام» - هم خوب میدید و درست میفهمید، هم قاطع مى‌ایستاد - سدّى بود در مقابل پیشرفت اینها و در مقابل ناخن زدن و نیش زدن و ضربه زدن اینها؛ لذا با او دشمن بودند. البتّه عرض کردیم برایش احترام هم قائل بودند، میفهمیدند عظمت او را، امّا هرچه عظیم‌تر، از چشم آنها مبغوض‌تر؛ امروز هم همین‌جور است؛ هر کسى که در پایبندى به این ارزش اصولى و اصلى، یعنى ارزشى که هویّت سیاسى انقلاب را معیّن میکند - لا تَظلِمونَ وَ لا تُظلَمون - پایبندتر باشد و بفهمد که فهرست مشکلات تولیدشده و ایجادشده‌ى دشمنان علیه نظام اسلامى در این چهارچوب میگنجد - هرکسى با یک چنین بینشى و با ایستادگى در این راه باشد - همان‌قدر براى آنها مبغوض است. البتّه عالَم دیپلماسى، عالَم لبخند زدن است؛ لبخند هم میزنند، مذاکره هم میکنند، درخواست مذاکره هم میکنند، خودشان هم میگویند. به یکى از این سیاستمداران غربى چند روز پیش از این گفته بودند شما که میخواهید مذاکره بکنید با ایران، خب دشمن است ایران؛ گفته بود خب، آدم با دشمن مذاکره میکند دیگر! یعنى اقرار به دشمنى با ایران؛ صریح میگویند. علت دشمنى اشخاص نیستند، علت دشمنى این حقیقت و این هویّت است. همه‌ى آنچه که میگویند در این چهارچوب باید تفسیر و تحلیل بشود، در این چهارچوب باید فهمیده بشود.
 ما مخالف با حرکتهاى صحیح و منطقى دیپلماسى هم نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسى ، چه در عالم سیاستهاى داخلى. بنده معتقد به همان چیزى هستم که سالها پیش اسم‌گذارى شد «نرمش قهرمانانه»؛ نرمش در یک جاهایى بسیار لازم است، بسیار خوب است؛ عیبى ندارد، اما این کشتى‌گیرى که دارد با حریف خودش کشتى میگیرد و یک جاهایى به دلیل فنّى نرمشى نشان میدهد، فراموش نکند که طرفش کیست؛ فراموش نکند که مشغول چه کارى است؛ این شرط اصلى است؛ بفهمند که دارند چه‌کار میکنند، بدانند که با چه کسى مواجهند، با چه کسى طرفند، آماج حمله‌ى طرف آنها کجاى مسئله است؛ این را توجّه داشته باشند.»

اگرمخاطبان گرامی فرصت مطالعه کل متن را نداشته باشند شایسته است که تیترهای اصلی بیانات ایشان در این سخنرانی را مورد توجه قرار دهند. این تیتر‌ها چنان که در آدرس زیر به تفصیل بیان شده است به شرح زیر هستند:

1- تحلیلی از نقش امام رضا علیه السلام در برابر دستگاه ظالم بنی‌عباس

2- درس گرفتن از عمل امام رضا علیه اسلام در برنامه ریزی بلند مدت و وظیفه سپاه و شباهت آن به موضع امام رضا علیه السلام در این بخش

3- نگاهی به کارنامه سپاه در طول دوران پس از انقلاب

4- ضرورت انقلابی زیستن و انقلابی ماندن و مخالفت با این توجیه که دنیا تغییر کرده است

5- تبیین رابطه سپاه و سیاست

6-  تبیین منطق انقلاب اسلامی مبنی بر ظالم و مظلوم نشدن

7- تبیین علت دشمنی دشمنان با انقلاب اسلامی و امام خمینی رحمت الله علیه

8-  برنامه مداوم مستکبرین در گسترش جنگ، فساد و فقر

9- تبیین موضع جمهوری اسلامی در مساله هسته‌اى

10- اعلام موافقت با حرکتهاى صحیح و منطقى دیپلماسى و مساله «نرمش قهرمانانه» و شرط اساسی آن

11- تاکید بر آینده‌ى روشن انقلاب اسلامى

12- استدلال بر این که آینده روشن انقلاب اسلامی امری حقیقی و قطعی است.

نرمش قهرمانانه چه نیست؟

حال که متن اصلی و فرازها و محورهای اصلی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفت شایسته است که به اصلاح برخی از سوء فهم‌های احتمالی یا مطرح شده در بالا بپردازیم.

اولا: نرمش قهرمانانه به معنی دست برداشتن از اصول نیست.

سیر مطالب رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های سابق و حتی خود این سخنرانی شاهدی بر این ماجراست. ایشان در فراز چهارم که در بالا ذکر شده است به صراحت از لزوم انقلابی بودن و انقلابی ماندن سخن می‌گویند و در فراز ششم منطق مستحکم نظام اسلامی در باب ظالم و مظلوم نشدن را تبیین می‌کنند و در فراز هشتم و نهم مقابله نظام اسلامی با مستکبرین را تکرار می‌کنند ودر فراز نهم منطق جمهوری اسلامی در باب مساله هسته‌ای را با استحکام کامل بیان می‌نمایند و در دو فراز آخر نیز بر آینده روشن انقلاب اسلامی تاکید می‌کنند. همه این‌ها نشان می‌دهد که بیان رهبری حاوی هیچ تجدید نظری در اصول و مبانی و یا اجازه دست برداشتن از آرمان‌هاو اصول نیست. از این رو  باید پذیرفت که نرمش قهرمانانه یعنی اجازه تغییر یک تاکتیک و استفاده از یک روش یا تاکتیک دیگر برای دست‌یابی به هدف بلند مدتی که تغییری در آن هدف ایجاد نمی‌کند.

ثانیا: نرمش قهرمانانه بی قید و شرط نیست.

واضح است که رهبری معظم انقلاب شرطی اساسی برای نرمش قهرمانانه ذکر کردند و آن این که نرمش قهرمانانه به شرط آن است که کسی که قرار است این تاکتیک را اجرا کنند، فراموش نکند که طرفش کیست؛ فراموش نکند که مشغول چه کارى است؛ این شرط اصلى است؛ بفهمند که دارند چه‌کار میکنند، بدانند که با چه کسى مواجهند، با چه کسى طرفند، آماج حمله‌ى طرف آنها کجاى مسئله است؛ این را توجّه داشته باشند.

ثالثا: اوضاع ایران کنونی اوضاع دوران صلح امام حسن علیه السلام نیست.

نگاهی به متن بیانات رهبر معظم انقلاب و حتی مطالعه فرازهای ذکر شده در بالا نشان می‌دهد که منظور رهبر معظم انقلاب این نیست که اوضاع کنونی ایران اوضاع دوران صلح امام حسن علیه السلام است. اوضاع ایران به گونه‌ای است که رهبر معظم انقلاب در پایان سخنان خود به صراحت و با استدلال از آینده بهتر و روشن ایران اسلامی و آینده روشن انقلاب اسلامی سخن می‌گویند. با چنین اوضاعی نمی‌توان مدعی شد که ایشان اوضاع کشور را تیره و تار می‌بینند و یا به آینده کشور بدبین هستند. اصولا یکی از اموری که مسلم است این است که شخص رهبر معظم انقلاب همواره مرکز و محل امید و انگیزه دادن بوده‌اند و همیشه به همه نیروهای انقلابی امید می دادند و همواره به خوش‌بینی به آینده نظام و انقلاب معروف بوده‌اند. در همین سخنرانی نیز با صراحت و تاکید از آینده روشن انقلاب اسلامی سخن گفته‌اند. پس نمی‌توان چنین تهمتی را به ایشان روا داشت که ایشان اوضاع کشور را اوضاع صلح امام حسن علیه السلام می‌دانند.

رابعا: نرمش قهرمانانه کار ناصحیحی نیست.

این نکته را نیز در پایان باید خاطر نشان کرد که نرمش قهرمانانه کاری از سر ناچاری و یک اقدام غلط که مجبور به انجام آن شدیم نیست. نرمش قهرمانانه تاکتیکی است که رهبر معظم انقلاب از آن چنین تعبیر می‌کنند: «ما مخالف با حرکتهاى صحیح و منطقى دیپلماسى هم نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسى ، چه در عالم سیاستهاى داخلى.» از این رو این یک تصمیم کاملا صحیح و منطقی و با لحاظ شرایط خود است. کاری غلط و نادرست نیست که بخواهیم از سر مجبوری و زور انجامش دهیم و از انجام آن ناراحت و نگران و پریشان باشیم.

نکته پایانی این متن آن است که چنین دقت نظرهایی در بیانات رهبر معظم انقلاب حاکی از آن است که همه ما نیازمند توجه بیشتر و دقت نظر بیشتر در بیانات رهبر معظم انقلاب هستیم تا از سوء برداشت از بیانات ایشان مصون بمانیم و نیز اجازه ندهیم که دشمنان برای ما سخنان رهبرمان را تفسیر کنند.