دیدبان: "مارتا رینر" وکیل مدافع چند نفر از زندانیان زندان مخوف گوانتانامو که در اعتراض به وضع ناگوار خود در اعتصاب غذا به سر می‌برند، در مصاحبه‌ای اختصاصی با خبرگزاری تسنیم جزئیاتی را درباره موکلان خود و زندانیان دیگر در این زندان مخوف مطرح کرده است.

رینر استاد حقوق دانشگاه فرودهام در نیویورک است. وی در حال حاضر وکالت چند نفر از زندانیان گوانتانامو را برعهده دارد. او تاکنون مطالب مختلفی را در نشریات مختلف درباره شرایط زندانیان در زندان گوانتانامو به رشته تحریر درآورده است. در زیر متن کامل این مصاحبه را می خوانیم:

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در طول مبارزات انتخاباتی خود مدعی شد وقتی به قدرت برسد، زندان مخوف گوانتانامو را تعطیل خواهد کرد اما تا امروز نه فقط این اتفاق نیفتاده است بلکه شاهدیم که خبرهای ناگواری از این زندان به گوش می رسد که عمدتا حول اعتصاب غذای زندانیان می چرخند. به نظر شما چرا زندان گوانتانامو هنوز تعطیل نشده است؟

رینر: اولین زندانیان در ژانویه سال 2002 در دورانی که جرج بوش رئیس جمهور آمریکا بود، به این زندان منتقل شدند. این افراد اکنون بیش از یازده سال است که در این زندان به سر می برند و در این مدت هنوز نه تفهیم اتهام شده‌اند و نه معلوم است اساسا چه زمانی قرار است محاکمه شوند. وقتی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در سال 2009  به قدرت رسید،  242 نفر در این زندان نگهداری می شدند. چند روز بعد اما اوباما قانونی را به امضاء رساند که بر اساس آن این زندان باید ظرف یک سال تعطیل اعلام می‌شد. در طول چند سال اول دوران نخست ریاست جمهوری اوباما، 72 نفر از این زندان آزاد شدند. (چهار نفر از این افراد بعدها  در دوران انتقال خود جان باختند. بر اساس گزارش ارتش آمریکا یک نفر از آنها بر اثر مرگ طبیعی بوده است و سه نفر دیگر بر اثر  خودکشی) اما وقتی اوباما به پایان دوران نخست ریاست جمهوری خود رسید، حس کرد که برای جلب آراء مردمی جهت تمدید دوران اقامت خود در کاخ سفید نیازمند رای مردم آمریکا است، بنابراین او برای مدتی بحث زندان گوانتانامو را مسکوت گذاشت زیرا این کار تبعات سیاسی فراوانی را برای او به همراه داشت و می توانست به شکست او در انتخابات منجر شود.

در حال حاضر چند نفر در زندان گوانتانامو هستند و ضعیت آنها اکنون چگونه است؟

رینر: دولت اوباما تاکنون تحقیقات ملی فراوانی را از سال 2009 تا 2010 درباره زندانیان گوانتانامو انجام داده است اما فقط این اواخر بود که نتایج برخی از آنها منتشر شد و ما می توانیم اکنون دقیقا از تعداد و هویت کسانی که سالهاست در این زندان مخوف به سر می برند کمی اطلاعات داشته باشیم. در حال حاضر 166 نفر در این زندان هستند که دولت آمریکا مدعی است از این تعداد 34 نفر تحت بازجویی قرار گرفته‌اند.  اما من معتقدم که تعداد کسانی که آمریکا تاکنون بازجویی کرده است به مراتب کمتر از این است.  بر اساس مدارکی که من در اختیار دارم، فقط 12 نفر از این افراد تاکنون بازجویی شده اند که دلیل این امر عمدتا ناشی از ضعف کمیسیون نظامی مستقر در گوانتانامو است که عمدتا فرض را بر این گذاشته است همه کسانی که در زندان گوانتانامو هستند متهم به جنایات جنگی هستند. این در حالی است که بسیاری از آنها هنوز بازجویی نشده اند و معلوم نیست واقعا متهم به این نوع جنایت باشند.  علاوه بر این، این کمیسیون بسیاری از کارهای خود را با تاخیر انجام می دهد و در برابر اعتراض گروه‌های حقوق بشری نیز اساسا لازم نمی بیند به کسی توضیح بدهد . این اواخر بعد از فشارهای مختلف، بالاخره مقام‌های آمریکایی اعلام کردند که 87 نفر قرار  است آزاد و به کشوری دیگر منتقل شوند که از این تعداد 56 نفر یمنی هستند. اما با وجود این، هنوز بسیاری از این افراد در زندان به سر می برند. در این میان 46 نفر باقیمانده نیز هنوز سرنوشت مشخصی ندارند و مقام‌های آمریکایی هیچ تاریخی را نه برای آزادی آنها و نه برای بازجویی از آنها تعیین نکرده‌اند و این یعنی بلاتکلیفی محض.

حالا ممکن است کمی درباره اعتصاب غذا در زندان گوانتانامو برای ما سخن بگویید. هرچند خبرهایی پراکنده از این اعتصاب غذا به گوش می رسد اما می خواهیم از طریق شما بدانیم واقعاً چه مشکلاتی برای زندانیان وجود دارد و آنها اساسا چرا دست به این اعتصاب غذا زده‌اند؟

رینر: اعتصاب غذایی که در حال حاضر در زندان گوانتانامو در جریان است یک بحث جدی است که هر روز بر وسعت  آن افزوده می شود. این اعتصاب غذا در واقع یک اعتراض مسالمت آمیز است که از سوی زندانیان صورت می گیرد تا تغییری در وضع آنها ایجاد شود. در حال حاضر 104 نفر در زندان گوانتانامو در اعتصاب غذا به سر می برند. نگهبانان در زندان به زور به 44 نفر از این افراد غذا داده اند تا اعتصاب غذای آنها را بشکنند. این مساله باعث شده است که اکنون آنها در بخش درمانگاه بستری شوند. غذا دادن اجباری در این زندان به این صورت است که زندانی به یک صندلی بسته می شود و یک لوله از طریق بینی او به شکمش هدایت می شود و مایعی از طریق این لوله به زندانی تزریق می گردد. این یک فرایند بسیاری دردناک است  که هر روز دو بار روی زندانیان انجام می شود. این کار، بسیار غیرانسانی است و انجمن پزشکان جهان در بیانیه ای ضمن محکوم کردن این عمل آن را غیر قابل توجیه نامیده است بخصوص وقتی که فرد اعتصاب کننده با این فرایند مخالف باشد و نخواهد اعتصاب غذای خود ر ا بشکند. در همین حال انجمن پزشکان آمریکا نیز در بیانیه ای این عمل را محکوم کرده است اما پزشکان نظامی در زندان گوانتانامو بدون توجه به این بیانیه‌ها همچنان به غذا دادن اجباری به زندانیان ادامه می دهند. همین مساله باعث شده است که وقتی زندانیان مریض می شوند هیچ کدام داوطلبانه سراغ این پزشکان نروند زیرا به آنها اعتماد ندارند. زندانیان از جمله موکل من بارها خواستار حضور پزشکان مستقل در زندان شده‌اند و می خواهند به دست پزشکان مستقل درمان شوند. اما ارتش آمریکا با این درخواست مخالف است و به پزشکان مستقل اجازه حضور در زندان را نمی دهد.

ممکن است بگویید چرا این زندانیان دست به اعتصاب غذا زده‌اند؟ طبیعی است دلایل فراوانی برای ادامه این اعتصاب غذای طولانی وجود دارد اما شما به عنوان موکل یکی از این زندانیان قطعا می توانید بیش از دیگران انگیزه این افراد را تشخیص بدهید.

رینر: کسانی که در اعتصاب غذا به سر می برند، قطعا نمی خواهند جان خود را از دست بدهند. آنها دنبال خودکشی نیستند. تنها هدف آنها این است که دولت آمریکا را تحت فشار قرار دهند تا عدالت را در مورد آنها اجرا کند. اما وقتی عدالت هم به یک بحث سیاسی تبدیل شود، قطعا به سادگی نمی توان به آن جامه عمل پوشاند. بنابراین فقط با تدابیری از این دست می توان سیاستمداران را وادار کرد تن به عدالت بدهند. تقاضای این زندانیان نیز کاملا منطقی است: گام اول: انتقال کسانی که بی گناه تشخیص داده شده‌اند به کشور خود و گام دوم محاکمه عادلانه کسانی که قرار است در زندان باقی بمانند. قبل از آغاز این اعتصاب غذا، زندانیان معمولا به صورت جمعی زندگی می کردند و می توانستند با یکدیگر غذا بخورند و با هم صحبت کنند. اما با شروع اعتصاب غذا این روند تغییر کرده است. ارتش آمریکا تلاش می کند با قراردادن زندانیان در سلول‌های انفرادی مقاومت آنها را بشکند و با این روش به اعتصاب غذای آنها پایان ببخشد. در حال حاضر زندانیان حتی نمی توانند نامه‌های خانواده خود را دریافت کنند و ارتباط آنها با جهان خارج نیز کاملا قطع است. آنها همچنین اغلب تحت شکنجه قرار می گیرند. مثلا دمای زندان به طرز بی سابقه ای برای آنها سرد می شود و آنها حتی از لباس کافی نیز محروم هستند. شرایط اکنون در زندان بسیار سخت است و زندانیان روزهای پرمشقتی را پشت سر می گذرانند.

دولت اوباما تاکنون در مواجهه با این اعتصاب غذای سراسری چه اقداماتی انجام داده است؟ آیا این اقدامات در جهت کمک به زندانیان بوده است یا اعمال فشار بیشتر بر آنها؟

رینر: شکی نیست که اعتصاب غذای زندانیان در گوانتانامو دولت اوباما را تحت فشار قرار داده است و اکنون همه توجهات جهانی به مشکلات زندانیان در این زندان جلب شده است. دولت اوباما یک نماینده ویژه برای بررسی تعطیلی کامل زندان گوانتانامو تعیین کرد و این اواخر در سخنرانی خود از فرایند پایان بخشیدن به حالت جنگی برای ارتش آمریکا سخن گفت. اینها می‌تواند مقدماتی برای تعطیل کردن زندان گوانتانامو باشند. اما همه چیز در حد مقدمات است و هیچ اقدام دیگری تاکنون انجام نشده است. در حال حاضر این بحث مطرح شد که جای زندانیان را عوض کنند. اوباما فکر می کند اگر جای این زندانیان را عوض کند به وعده خود برای تعطیلی زندان گوانتانامو جامه عمل پوشانده است. اما مشکل اصلی در واقع بلاتکلیفی این زندانیان است. آنها هنوز تفهیم اتهام نشده‌اند و هیچ امیدی نیز به محاکمه عادلانه در یک دادگاه را ندارند. اوباما باید بداند که اگر می خواهد تغییری ایجاد کند این تغییر باید در این زمینه‌ها باشد.

فکر می کنید در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟

رینر: واقعیت این است که با وجود گذشت چندین ماه از اعتصاب غذا هیچ اتفاقی در جهت تغییر شرایط زندانیان صورت نگرفته است. این مساله باعث شده است که امید به آینده این اعتصاب رنگ  ببازد اما زندانیان امیدوارند حداکثر با اعتصاب غذای خود صدای خود را به گوش جهانیان برسانند. ولو اینکه این اعتصاب به قیمت جان آنها تمام شود.

منبع:تسنیم