دیدبان

ریشه­‌یابی سفرهای ظاهراً کاری

ریشه­‌یابی سفرهای ظاهراً کاری

دیدبان؛ سال 1398 برای مردم ایران و به خصوص برای مدیران و مسئولان غافل­گیر کننده آغاز شد. وقوع سیل سهمگین در ابتدای سال و در ایام تعطیلات نوروزی، توجه مردم و رسانه­ ها را به خود و شهرهای درگیر، متمرکز ساخت. در این بین عدم حضور استاندار گلستان در زمان وقوع حادثه در استان محل خدمتش و عدم مدیریت صحیح بحران منجر به برکناری وی شد. پس از این ماجرا افکار عمومی نسبت به سفرهای مسئولان حساس شد. در ادامه سعی شده تا برخی از سفرهای تفریحی مسئولین در گذشته اشاره شده و ریشه­ های آن بررسی شود.

سد لتیان!

در خاطرات روزهای 23 و 24 مهر 1371 هاشمی می‌خوانیم:

پنچ­شنبه 23 مهر 1371: «.. امروز در خیابان ناصرخسرو تهران بمبی در اتاق یک مسافرخانه منفجر شده است. شخص بمب‌گذار کشته‌شده و دو سه نفر زخمی هستند. گفتم خبر را بدهند. فرمانده حفاظت اطلاعات سپاه اطلاع داد که در دستشویی ستاد سپاه هم انفجاری رخ‌داده است. از من خواست که این روزها احتیاط بیشتری بکنم؛ چون منافقین این هفته را هفته تخریب و ایذاء اعلان کرده‌اند. عصر با هلی‌کوپتر به محل سد لتیان رفتیم. بچه‌ها هم به‌تدریج آمدند. وضع آب سد بهتر از سال گذشته است. تقریباً دریاچه پر است. دو سفر قبلی، آب خیلی کمتر بود».

جمعه 24 مهر 1371: «تا غروب در محل سد لتیان بودیم. وقت با استراحت و قدم زدن و مطالعه گزارش و مذاکره با افراد خانواده گذشت... [1]»

هاشمی رفسنجانی از جمله مسئولانی بوده است که در اغلب مسافرت­های خارجی بعضی از اعضای خانواده­اش او را همراهی می­ کرده­ اند. اینکه آقای هاشمی بعد از این بحران در تهران به سد لتیان رفته شاید مورد پسند نباشد ولی نباید انصاف را نیز کنار گذاشت؛ آقای هاشمی چه در دوران ریاست مجلس و چه در دوران ریاست­ جمهوری نماد یک مدیر پرکار و فعال بوده­ است و طبق آنچه که خودش در خاطراتش آورده است، کم­تر روزی بوده که بیکار بوده باشد و به استراحت بگذراند.

ماموریت­های غالباً تفریحی نمایندگان مجلس!

تقریبا اوایل سال گذشته بود که عباس گودرزی، نماینده بروجرد، در تذکری شفاهی در پایان جلسه علنی، بیان کرد: «از هیات رییسه تقاضا دارم تا سفرهای خارجی نمایندگان که به تازگی به کثرت انجام می‌شود کنترل کند. سفر خارجه هزینه دارد و از بودجه بیت‌المال است و باید دستاوردی داشته باشد. هر نماینده از هر کمیسیونی که به سفر خارجه می‌رود باید بر اساس ضرورت باشد... این امر خلاف مصلحت اقتصادی کشور است و اکنون نیز به یک رویکرد مسابقه‌ای تبدیل شده است. هیات رییسه به این موضوع ورود پیدا کند [2]».

این در حالی است که بسیار کم و به ندرت گزارشی از این سفرها منتشر می ­شود. حتی شنیده شده که هیئت نمایندگان در برخی از سفرهای خارجی با درب­های بسته­ مجلس کشور مقصد مواجه می ­شوند؛ چون در زمان تعطیلات مجلس به آن کشور سفر کرده­ اند و هیچ برنامه­ ای پشت این سفر نبوده­ است. حال جای سوال است که سفرهای خارجی نمایندگان مجلس با چه هدفی انجام می ­شود و سفر نمایندگان مجلس چه دستاوردی می­ تواند داشته باشد؟ آیا در این سفرها واقعاً اهداف سیاسی جمهوری اسلامی دنبال می­ شود یا هدف فقط انجام ماموریت و دریافت حق ماموریت است؟ پاسخ به این سوالات نیازمند شفاف­ سازی نمایندگان و هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی است.

مقصر اصلی کیست؟

یکی از مقصران اصلی این نوع سفرها، مدیران و مسئولان بالادستی هستند که چنین سفرهایی را تعریف می ­کنند و هدف مشخصی برای آنها مشخص نمی­ کنند؛ برای مثال در واپسین ماههایی که سازمان تامین اجتماعی تحت مدیریت سعید مرتضوی قرار داشت و مسئولان دولتی نیز این سازمان و منابع میلیاردی آن را به حال خود رها کرده بودند، پنج نفر از معاونان، مشاوران و مدیران ارشد ستادی در سازمان تامین اجتماعی در اقدامی بی سابقه و با هزینه میلیونها بیمه شده و مستمری بگیر این سازمان، به سفر آلمان و اسپانیا رفتند که بیشتر از آنکه سفر کاری بوده باشد، به نظر می ­رسد که تفریحی بوده و هدف خاصی نداشته است[3].

گروه دیگری که در این ماجرا مقصر هستند، خود مدیرانی هستند که به این سفرها می­ روند. این مدیران برخی با بودجه دولتی به این­گونه سفرها می ­روند و بیشتر از آنکه مشکلی از جمهوری اسلامی را حل کنند، برای نظام خرج تراشی می­ کنند. این نشان از فراموش شدن برخی نکات معنوی و دینی مثل رعایت حق الناس در بین برخی مدیران است که می تواند هشداری برای نظام تلقی شود.

برخی مدیران هم با هزینه­ شخصی خود به این­ گونه مسافرت­ها می­ روند که در این مورد هم حرف و سخن بسیار است؛ برخی مدیران از تمکن مالی برخوردارند و واقعا با هزینه­ شخصی خودشان این کار را انجام می ­دهند که نمی­ توان به آن­ها خرده گرفت ولی باید به آن­ها نکاتی را گوشزد کرد که حضرت علی در نامه به عثمان بن حنیف تذکر داده است [4]. اما در مورد مدیرانی که در ظاهر با هزینه­ شخصی خود ولی با رانت­های برخی سرمایه­ داران به مسافرت تفریحی می­ روند باید دقت ویژه داشت؛ برای نمونه در سال 1393 تعدادی از اعضای شورای شهر، شهردار و یک مسئول ارشد شهرستان خوی به همراه فرزندش با هزینه شخصی یک سرمایه‌دار به ترکیه و مالزی سفر کردند [5] که هیچگاه به افکار عمومی نسبت به آن پاسخ داده نشد.

در پایان باید متولی برخورد با این سفرهای به ظاهر کاری مشخص شود که سازمان بازرسی کل کشور و در سطح کلان­تر قوه قضائیه باید در این موضع به صورت جدی ورود پیدا کنند.

 

[1] کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1371، رونق سازندگی، صص 23-24

[2] https://www.isna.ir/news/97011905494/

[3] yon.ir/MvNZ2

[4] نهج البلاغه، ترجمه انصاریان، ص۶۶۱. « اما بعد، ای پسر حنیف، به من خبر رسیده که مردی از جوانان اهل بصره تو را به مهمانی خوانده و تو هم به آن مهمانی شتافته‌ای، با غذاهای رنگارنگ، و ظرفهایی پر از طعام که به سویت آورده می‌شده پذیراییت کرده‌اند، خیال نمی‌کردم مهمان شدن به سفره قومی را قبول کنی که محتاجشان را به جفا می‌رانند، و توانگرشان را به مهمانی می‌خوانند...»

[5] https://www.yjc.ir/00KXRU

مرتبط‌ها

ایستگاه انقلاب 11

زوایای ناآشنای مرد خاکستری دولت

در جستجوی ترکیبی از خیانت و خباثت

آیا جمهوری اسلامی به مفاهیم اصلی وجودی خود پایبند بوده است؟

دولت رمّالان

سرافراز؛ مُهره تخریب سازمان اطلاعات سپاه