دیدبان؛ متاسفانه یکی از تصورات نادرست بسیاری از مردم ایران از غرب آن است که کشورهای غربی را عمدتاً فاقد معضلات و آسیبهای اجتماعی میدانند و همیشه آرزو دارند که کشورشان نیز همانند کشورهای غربی عاری از این معضلات باشد. دلایل به وجود آمدن چنین تصوری میتواند متعدد باشد اما مسلماً یکی از مهمترین دلایل این امر، عدم آگاهی دقیق مردم ایران از این معضلات در کشورهای مذکور است. در این نوشتار با تمرکز بر کشور بریتانیا و پرده برداشتن از گوشهای از آسیبهای اجتماعی این کشور، به اصلاح بخشی از این تصورات نادرست پرداخته خواهد شد.
لندن؛ پایتخت اسیدپاشی جهان
در سال 1393 جنایتی نادر در شهر اصفهان صورت گرفت که افکار عمومی جهان مخصوصا ایرانیان را شکه کرد. در آن سال افرادی ناشناس طی اقدامی جنایتوار، به پنج شش زن حمله کردند و به صورت آنان اسید پاشیدند. این جنایت علیرغم آنکه در اصفهان رخ داد اما با توجه به فعالیت رسانههای بیگانه و انتشار اخبار این جنایت در سرتاسر جهان، نه تنها ایرانیان بلکه بسیاری از مردم جهان از این رخداد هولناک مطلع شدند.
اما این جنجال رسانهای درحالی است که مسئله اسیدپاشی در ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای اروپایی مخصوصا بریتانیا یک پدیده نادر است. در شهر لندن که به پایتخت اسیدپاشی جهان شهره شده، در سال 2016، 395 و در سال 2017، 465 مورد اسیدپاشی رخ داده است. یکی از پرسشهای اصلی که در این رابطه مطرح میشود آن است که چرا رسانههایی که برای پنج شش مورد اسیدپاشی در اصفهان، جنجالی بینالمللی به پا کردند، برای 465 مورد اسیدپاشی در لندن سکوت کرده و اجازه ندادند همانطور که غربیها از حقایق ایران مطلع میشوند، ایرانیها نیز از حقایق غرب مطلع شوند؟
ترامپ: بیمارستانهای لندن همچون منطقه جنگی هستند
لندن، غیر از شهره بودن به پایتخت اسیدپاشی، به جنایات دیگر نیز شهرت دارد. با جستوجوی عبارت «پایتخت چاقوکشی جهان» در گوگل به راحتی میتوان به آمار بالای چاقوکشی در لندن دست یافت. طبق گفته پلیس لندن در سال 2017، 37 هزار فقره جرم مرتبط با چاقوکشی ثبت شده است [1]. طبق گزارش روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت، در سه ماهه نخست سال 2018، در هر سه روز یک قتل با چاقو در لندن رخ داده است که نسبت به سال قبل، افزایش 50 درصدی را نشان میدهد [2]. وضعیت لندن در مسئله چاقوکشی به قدری بحرانی است که ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بیمارستانهای لندن را به واسطه بالا بودن تعداد مصدومان ناشی از حمله با سلاح سرد همچون «منطقه جنگی» توصیف کرد [3].
معاونت امور تنهایی
مرگ محبت در انگلستان، یکی دیگر از معضلات این کشور است. در دی ماه سال 1396 ترزا می، نخستوزیر انگلیس در تلاش برای حل و فصل مشکل دستکم ۹ میلیون نفری که در این کشور تنها زندگی میکنند و هیچ کس را برای هم صحبت شدن با آن ندارند، برای اولین بار در جهان یک معاون امور تنهایی در کابینه خود منصوب کرد. ترزا می در این رابطه گفت: «من می خواهم به خاطر جامعه با این چالش روبرو شوم و وظیفه همه ماست که با تنهایی سالمندان، نیازمندان، کسانی که شریک زندگیشان را از دست داده اند و کسانی که فردی را در زندگی خود ندارند تا با او صحبت کنند و افکار و تجربیاتشان را با او در میان بگذارند، مقابله کنیم» [4].
معاونت گرسنگی
معاونت امور تنهایی، تنها معاونت عجیب در انگلستان برای مبارزه با معضلات این کشور نیست. نمایندگان یک کمیتهی پارلمانی انگلیس در واکنش به افزایش آمار فقر، بیخانمانی و سوءتغذیه دهها هزار کودک در این کشور خواستار ایجاد معاونت گرسنگی در دولت شدند. «ناامنی غذایی» اصطلاحی است که بر اساس آن افراد بهطور مرتب قادر به تأمین مواد غذایی سالم نیستند؛ انگلیس در صدر فهرست کشورهای اروپایی قرار دارد که به لحاظ امنیت غذایی رتبه پایینی دارد. در حال حاضر بیش از دو میلیون انگلیسی از جمعیت 59 میلیونی این کشور از ناامنی غذایی رنج میبرند که 19 درصد از آنها زیر 15 سال سن دارند. همچنین یکسوم این افراد در اثر سوءتغذیه به بیمارستان منتقلشده و یکپنجم نیز در اثر فشار روحی به بخشهای روانی راهیافتهاند. آمار وزارت کشور انگلیس نیز نشان میدهد که طی یک سال گذشته بالغبر 120 هزار کودک در انگلیس در اقامتگاههای موقت و غیر مناسب زندگی کردهاند [5].
به گزارش روزنامه ایندیپندنت، مدیران مدارس در انگلیس میگویند دانش آموزان فقیر که گرسنه به مدرسه میآیند، از فرط گرسنگی از سطل های زباله مواد غذایی بر میدارند. همچنین براساس آمار خیریه جوزف رانتری (Joseph Rowntree Foundation) اکنون 4 میلیون و 100 هزار کودک، به عبارتی 30 درصد از مجموع کودکان انگلیس، در فقر بزرگ میشوند. همچنین 8 میلیون فرد بالغ و شاغل، یک میلیون و نهصد هزار بازنشسته فقیرند و مجموعا 14 میلیون انگلیسی در فقر زندگی میکنند که معادل یک پنجم از جمعیت این کشور است [6].
معاونت امور پیشگیری از خودکشی
در کنار دو معاونت فوق، معاونت تعجبآور دیگری نیز در انگلستان ایجاد شده است. براساس آمارها هر سال 4500 نفر در انگلیس دست به خودکشی میزنند و خودکشی همچنان علت عمده مرگ در مردان زیر 45 سال محسوب میشود. ترزا می، نخست وزیر انگلیس نیز در راستای تلاش برای کاهش آمار تاملبرانگیز خودکشی در این کشور در روز جهانی بهداشت روانی اعلام کرد:
زمانی که من نخستوزیر انگلیس شدم، روی پلکان ساختمان داونینگ استریت ایستادم و متعهد شدم که با بیعدالتیهای گزنده در جامعهمان مبارزه کنم. کمتر بی عدالتی است که شدیدتر از بی عدالتی نسبت به کسانی که مبتلا به مشکلات مربوط به بهداشت روان هستند، باشد اما ما با یکدیگر میتوانیم این وضعیت را تغییر دهیم و به این ذهنیت بیجا که خیلیها را مجبور به رنج بردن در سکوت میکند پایان دهیم. ما میتوانیم از تراژدی از بین رفتن جان بسیاری از افراد بر اثر خودکشی پیشگیری کنیم. ما میتوانیم به خوب بودن وضعیت روحی و روانی فرزندانمان اولویتی که شایسته آن است، بدهیم [7].
براساس این تصمیم نخست وزیر انگلیس در مهرماه سال 97، پست معاونت امور پیشگیری از خودکشی در وزارت بهداشت این کشور را برای اولین بار در جهان ایجاد شد.
آزار و اذیت جنسی
اسدپاشی، چاقوکشی، تنهایی و فقر، تنها معضلات اجتماعی بریتانیا نیستند؛ در کنار موارد فوق، آزار و اذیت جنسی نیز یکی از اصلیترین معضلات این کشور است. البته این معضل تنها به کشور بریتانیا مربوط نمیشود و تمامی کشورهای غربی را در برمیگیرد. طبق گفته شبکه تلویزیونی BBC، بر اساس گزارش آژانس حقوق بنیادین، از هر سه زن یک زن در اروپا مورد تجاوز جنسی یا جسمی قرار میگیرد؛ آمار مذکور تمامی 28 کشور عضو اتحادیه اروپا را در بر میگیرد [8]. در انگلستان اما از این هم شرایط بدتر است. بر اساس گزارش ایندیپندنت، 60 تا 80 درصد زنان و دختران بریتانیا، آزار و تجاوز جنسی را تجربه کردهاند.
معضل تعرض جنسی در این کشور از آنچه گفته شد فراگیرتر است. بریتانیا در کنار کشورهایی همچون آمریکا، برزیل و هند رکورددار تعرض جنسی به دانشآموزان در جهان است. گزارش پلیس انگلیس نشان می دهد، تعرض جنسی کودکان و نوجوانان این کشور به یکدیگر به شدّت افزایش یافته است. بر اساس آمار و ارقام موجود، بسیاری از آزار و اذیت های جنسی یا در مدرسه یا بعد از مدرسه در مسیر مدرسه به خانه رخ می دهد؛ پلیس انگلیس هشدار میدهد که شکایات تعرض جنسی کودکان نسبت به دو سال گذشته با افزایش چشمگیری روبه رو بوده است. براساس گزارشات، کثرت استعمال مواد مخدر محرک تعرض دانشآموزان به یکدیگر است. تعداد گزارشهای آزار و اذیت دانشآموزان به یکدیگر در انگلیس 71 درصد رشد یافته است به طوری که از 4 هزار و 603 مورد در سال 2013 تا 2014 به 7 هزار و 866 مورد در سال 2018 رسیده است. این معضل در حال تبدیل شدن به بحران در این کشور است تا جایی که پلیس انگلیس باور دارد، بنیان خانوادههای انگلیسی در حال فروپاشی است؛ افزایش استعمال مواد مخدر و الکل در بین والدین انگلیسی و تماشای فیلمهایی با محتوای نامناسب موجب شده تا هر روز آمار اعتیاد، خودکشی و تعرض در این کشور افزایش یابد. پلیس انگلیس با اعتراض به این موضوع که افرادی که مورد خشونت جنسی قرار میگیرند، از در جریان گذاشتن پلیس واهمه دارند، یادآور شد: «تنها 15 درصد افرادی که در سال 2016 مورد خشونت جنسی قرار گرفتهاند، به پلیس اطلاع دادهاند» [9].
شدت فقر در این کشور یکی دیگر از عوامل بالا بودن آزار و اذیت جنسی در این کشور است. روزنامه انگلیسی زبان گاردین طی گزارشی اعلام کرد:
برای کسانی که در انگلیس با پدیده «سکس به جای اجاره منزل» (sex for rent) چندان آشنایی ندارند، برخی واژهها در آگهیهای صاحبخانهها برای اجاره منازلشان چندان معنی نمیدهد. واژهها و شرایطی مانند «اجاره منزل در مقابل محبت مستأجر» و یا «همصحبتی با صاحبخانه» و «اتاق رایگان در مقابل رابطه نزدیک با صاحبخانه» چیزی جز دریافت روابط جنسی در مقابل استفاده رایگان از اتاق اجارهای نیست [10].
جوانان انگلیسی در اثر کمبود منازل اجارهای و اجارهخانههای بسیار بالا ناچار هستند از یافتن کار مورد نظر و ادامه تحصیل باز بمانند. این مشکل باعث شده صاحبخانههای متموّل به شکار دختران جوان برای سوءاستفاده جنسی از آنها در مقابل دادن محل سکونت به آنها دست بزنند. کنشگران حقوق زنان میگویند: ظهور این پدیده جدید در انگلیس ماحصل سیاستهای ورشکسته دولت در حل بحران مسکن در کشور است [11].
البته معضلات جنسی در انگلستان تنها به آزار و اذیت محدود نمیشود بلکه حتی حکومت این کشور نیز به شکایت قربانیان علیه متجاوزان اعتنای چندانی نمیکند و همین بیاعتنایی منجر به اعتراض دانشجویان این کشور به روند شکایت به آزار جنسی شده است. دانشجویان اظهار میدارند روند طولانی رسیدگی به شکایت منجر به صرف نظر کردن آنان از اعلام آنچه که برای آنها رخ داده میشود [12].
میزان مصرف دخانیات و موادمخدر
آسیبهای اجتماعی بریتانیا به آنچه گفته شد ختم نمیشود. بر اساس گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در سال 2015 این کشور در کنار دیگر کشورهای اروپایی همچون آلمان، اسپانیا، فرانسه و لهستان، جزو بیست کشور رکورددار در مصرف سیگار است [13]. بریتانیا همچنین در کنار دیگر کشورهای اروپای غربی همچون فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، بلژیک و... بالاترین تعداد زنان سیگاری جهان را دارد.
اما از میزان مصرف سیگار در بریتانیا تاسفبارتر، میزان مصرف مواد مخدر در بین دانشآموزان و دانشجویان این کشور است. بر اساس گزارش سایت theteb.com در دانشگاه آکسفورد 43 درصد دانشجویان، کوکائین مصرف میکنند. البته این آمار در دانشگاههای دیگر انگلستان بیشتر است و حتی به 70 درصد هم میرسد.
مصرف مواد مخدر تنها به کوکائین ختم نمیشود. به طور میانگین 60 درصد از دانشجویان انگلیسی ماده مخدر اکستاسی و 80 درصد ماده مخدر ماریجوانا مصرف میکنند [14].
کلاهبرداری دیجیتال
آسیبهای اجتماعی بریتانیا نه تنها در فضای حقیقی بلکه در فضای مجازی نیز برای این کشور معضل آفرین شده است. بر اساس گزارش سایت statista.com، بریتانیا بعد از کشورهای ژاپن، برزیل، آمریکا و آلمان، بالاترین آمار کلاهبرداری در تبلیغات دیجیتال در جهان را داراست [15].
نتیجه
آنچه گفته شد تنها بخشی از معضلات اجتماعی کشور بریتانیا است. توقع آن است که حداقل جامعه دانشگاهی کشورمان با شناخت صحیح از دیگر کشورهای جهان مخصوصا کشورهای غربی، به درک صحیحی از نظام بینالملل و مشکلات آن دست یابند تا سرانجام با مقایسه صحیح بین فرهنگ و تمدن ایران اسلامی با فرهنگ و تمدن کشورهای غربی، از شدت غربزدگی در جامعه ایرانی که از قضا بیشتر بر اساس توهم است تا واقعیت بکاهند.
نویسنده: پویا کلانتری؛ کارشناس سیاسی
[1]http://www.hamshahrionline.ir/news/401698/
[2] https://www.mashreghnews.ir/news/844113/
[3] https://www.ilna.ir/
[4] https://www.yjc.ir/fa/news/6403829/
[5] http://www.irna.ir/fa/News/83165894
[6] https://donya-e-eqtesad.com/
[7]http://aftabnews.ir/fa/news/550243/
[8] https://www.aparat.com/v/7DosX/
[9] https://www.mashreghnews.ir/news/860369/
[10] https://www.theguardian.com/money/2018/apr/02/sex-for-rent-accommodation-rogue-landlords-campaign
[11] کانال تلگرامی کیوسک
[12] https://www.farsnews.com/news/13970704000317/
[13] https://www.kojaro.com/2015/12/17/45393/oecd-nations-that-smoke-the-most-2015/
[14] https://thetab.com/uk/2017/03/30/most-popular-drugs-university-uk-36526/amp
[15] https://www.statista.com/chart/11347/where-ad-fraud-is-rife/