دیدبان؛ گرایش به پوشش و عفاف یک گرایش فطری در میان زنان و مردان است اما میزان و شکل آن رابطه مستقیمی با اخلاق و فرهنگ جوامع داشته و دارد. در سرزمین‌های مختلف، انسان‌هایی که به ارزش‌های اخلاقی اعتقاد بیشتری داشته‌اند، از پوشش کامل‌تر و متین‌تری استفاده کرده‌اند و هر قدر سطح ارزش‌های اخلاقی در آن جوامع پآیین آمده، پوشش مردان و زنان نیز در سطح پایین‌تری قرار گرفته و شکل نامناسبی پیدا کرده است. از جمله مباحثى که همواره به عنوان یک موضوع بحث برانگیز و جنجالى، مطرح بوده، ذهن و ضمیر انسانها و جوامع بشرى را به خود معطوف و مشغول ساخته است، مقوله حجاب و تعیین حدود و ثغور آن بوده است. عفاف و حجاب یکی از مسائلی است که حد و حدود آن در جامعه مورد بحث بوده و عده ای از زیر بار آن شانه خالی می کنند.
در سالهای اخیر هجمه رسانه ای و فشار روانی بیگانگان بر علیه حجاب و عفاف در جامعه ایرانی به شدت افزایش یافته و با راه اندازی طرحهای مختلف سعی در عفت زدایی از جامعه ایرانی و فرو بردن آن در منجلاب فساد و فحشا داشته اند. اما مشکل آنجاست که در برخی موارد مسئولان کشور از اپوزیسیون نظام در هجوم به قوانین این زمینه پیشی می گیرند و مشخص است که مشی واحدی در رابطه با قوانین حجاب و عفاف در کشور وجود ندارد. از نماینده خانم مجلس که این طور راجب حجاب موضع می گیرد: «همین که من گردنم را عمل کردم و دستم سال‌هاست درد می‌کند ثمره سال‌ها پوشیدن چادر بود» [1]؛
تا سلبریتی که از ماجرای برخوردش با ماموران امر به معروف و نهی از منکر اینگونه روایت می کند:
آخرین مورد آن هم سخنان رئیس جمهور بود که از تعبیر چماق بر سر زنان برای قوانین حجاب استفاده کرد و بیان کرد: «مبارزه با خواست مردم قانونی نیست» [2].
در همه این موارد جامعه نخبگانی، علما و حتی آحاد مردم جامعه به انتقاد از این سخنان پرداخته و پاسخ هایی را به گویندگان آن دادند [3] و [4]. البته آن چیزی که واضح است حتی کسانی که مخالف حجاب اجباری هستند، خودشان در حدود آزادی یا اجبار آن ابهام دارند و پاسخی برای این سوال که این آزادی تا چه اندازه می تواند باشد ندارند.
نکته قابل توجه در مورد برخی دیدگاهها و سخنان مطرح شده در مورد مسئله حجاب، جنبه سیاسی آن است که برای شانه خالی کردن از مسئولیت ها و شرایط بد اقتصادی است.
این رویه دولت مردان بارها مورد انتقاد قرار گرفته است؛ به عنوان مثال آیت الله نوری همدانی ضمن انتقاد شدید از بعضی از سخنانی که ارزش‌های اسلامی مثل حجاب را زیر سؤال می‌برد یادآور شد:
اگر طرح این مسائل برای ایجاد حاشیه‌ای امن است که مردم را از ناکارآمدی اقتصادی منحرف کنید اشتباه می‌کنید. به‌جای طرح اینگونه مسائل به مردم خدمت کنید؛ معیشت مردم، اشتغال و ازدواج جوانان را حل کنید [5].
اما این طور به نظر می رسد که فضای نخبگانی و فرهنگ ایرانی اسلامی مردم، از شرایط موجود حجاب و عفاف در جامعه رضایت ندارند و انتظار می رود به سمتی پیش برویم که حجاب و عفاف در سطح جامعه فراگیرتر شود.
در فرهنگ اسلام، محور اصلاحات، فرهنگ سازی است. لذا با فعالیتهای آموزشی، فرهنگی و تبلیغی می توان فضای اجتماعی جامعه را به سمتی هدایت کرد که افراد به صورت طبیعی و خودجوش به رعایت عفاف و حجاب رغبت نمایند. بدین ترتیب، اقدامات بازدارنده باید در حد ضرورت، نقش تکمیلی خود را ایفا می‌کنند.
با توجه به وضعیت موجود و سخنان مطروحه، این طور به نظر می رسد که اقدامات بازدارنده نمود بیشتری پیدا خواهد کرد و دقیقتر اجرا خواهد شد. از طرفی فعالیتهای فرهنگی در این زمینه نیز افزایش یافته تا زمینه فرهنگ سازی این مهم میسر شود. باید توجه نمود که در برخورد با پدیده بدحجابی باید مشکل فرهنگی و سیاسی آن را از هم تمایز ساخته و متناسب با خاستگاههای آن به برخوردی سنجیده و برنامهریزی شده پرداخت [6].
[1] https://www.alef.ir/news/3970911052
[2] http://www.president.ir/fa/107705
[3] https://www.mashreghnews.ir/news/915864/
[4] https://www.fardanews.com/fa/news/916347/
[5] https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/11/03/1929855/
[6] http://old.ido.ir/a.aspx?a=1390042002