دیدبان؛ شورای نگهبان یکی از مهمترین نهادهای نظام جمهوری اسلامی است. دشمنان نظام اسلامی همواره شورای نگهبان را هدف هجمههای ناروای خود قرار دادهاند که این نشان دهنده اهمیت این نهاد در نظام اسلامی است. این نهاد مهم متشکل از شش فقیه و شش حقوق دان است. فقهای این شورا برای یک دوره شش ساله، توسط مقام معظم رهبری انتخاب میشوند. حقوقدانان این شورا نیز به پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و با تأیید نمایندگان مجلس شورای اسلامی، راه مییابند.
در روزهای اخیر، خبر درگذشت آیتالله مؤمن، یکی از فقهای شورای نگهبان منتشر شد که به معنای جایگزین شدن یک فقیه دیگر به جای ایشان در این شورا در روزهای آتی است. دوره فعلی شورای نگهبان تا سال 1401 ادامه دارد اما بعضی شواهد حاکی از تغییر احتمالی بعضی از فقهای شورای نگهبان است. فقهای شورای نگهبان معمولاً از بین مجتهدینی انتخاب میشوند که علاوه بر جایگاه علمی قابل توجه، دارای سابقه فعالیت اجرایی و سیاسی نیز باشند. در این میان نام دو نفر از چهرههای علمی و سیاسی، به عنوان اعضای احتمالی شورای نگهبان مطرح است:
آیتالله سید هاشم حسینی بوشهری
آیتالله حسینی بوشهری متولد 1335 در بردخون، از توابع بوشهر است. ایشان از مجتهدین و اساتید برجسته درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه و تائب رئیس جامعه مدرسین و امام جمعه موقت قم است. همچنین نمایندگی مردم استان بوشهر را در مجلس خبرگان رهبری بر عهده دارد. ایشان همچنین برای مدتی ریاست مرکز مدیریت حوزههای علمیه کشور را برعهده داشت و هم اکنون نیز عضو شورای عالی مدیریت حوزه است. با توجه به سوابق سیاسی و اجرائی و جایگاه علمی آیتالله حسینی بوشهری، این احتمال در باره ایشان میرود که شاهد حضور ایشان در بین فقهای شورای نگهبان باشیم.
آیتالله علیرضا اعرافی
آیتالله اعرافی متولد 1338 در شهر میبد از توابع یزد است. پدر ایشان، مرحوم آیتالله محمد ابراهیم اعرافی، از علمای بزرگ شهر میبد و از سردمداران مبارزه با رژیم طاغوت در سالهای قبل از انقلاب بودند. خود ایشان نیز از سال 1371 تا 1393 امامت جمعه شهر میبد را بر عهده داشتند و از سال 1393 امام جمعه قم هستند. ایشان از سال 1387 تا سال 1397 ریاست جامعةالمصطفی را برعهده داشت و از سال 1390 عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی است. ایشان در سال 95 به عنوان مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور انتخاب شد.
آیت الله اعرافی از در سال 1394 از حوزه انتخابیه تهران، در انتخابات مجلس خبرگان رهبری شرکت کرد، اما رأی کافی برای ورود به مجلس خبرگان رهبری را به دست نیاورد. ایشان از جمله افرادی بودند که صلاحیتشان برای شرکت در انتخابات، بدون شرکت در آزمون اجتهاد تأیید شد و این به معنای سطح علمی بالای ایشان است.
سخن آخر
شورای نگهبان به عنوان یکی از نهادهای مهم حقوقی نظام، مسئولیت نظارت بر قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و تأیید صلاحیت نامزدهای انتخاباتی و نظارت بر برگزاری انتخابات را بر عهده دارد. این شورا باید با در نظر گرفتن قانون اساسی و قوانین شرعی اسلام، در موارد فوقالذکر به انجام وظیفه بپردازد. جایگاه علمی و تجربه اجرایی اعضای این شورا میتواند تأثیر بهسزایی در آینده کشور داشته باشد.