دیدبان؛ در جهان امروز، وسایل ارتباط جمعی، روزنامه، رادیو، تلویزیون و سینما با انتقال اطلاعات و معلومات جدید و مبادله افکار و عقاید عمومی، در راه تغییر فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی را به عهده گرفتهاند. به طوری که بسیاری از دانشمندان، عصر کنونی را «عصر ارتباطات» نامیدهاند[1]؛ به عبارت دیگر در عصر حاضر، رسانهها، «تاروپود نمادین» زندگی ما را تشکیل میدهند. امروزه نقش رسانهها، در دستکاری واقعیت بر کسی پوشیده نیست. رسانهها در عصر حاضر، حکم تیغ دو لبهای را دارند که نوع کاربرد آن بر افکار عمومی بسیار مؤثر است. هم میتوانند مخرب جامعه و هم میتوانند نقش اساسی در توسعه همه جانبه داشته باشند.[2]
رسانهها و در بین آنها شبکههای تلویزیونی و شبکههای اجتماعی در فضای مجازی این روزها نقش اساسی و مهمی در جامعه به خصوص در تحولات فرهنگی و سیاسی و آگاهی بخشی به مردم ایفا میکنند و دشمنان هم این نکته را دریافتهاند و در سالهای اخیر و در موقعیتهای مختلف از این ظرفیت استفاده کردهاند. در ادامه تلاش شده تا نقش رسانههای دشمن در تحولات سیاسی و فرهنگی جامعه بررسی شود و مصادیقی از اقدامات مختلف آنها بیان گردد:
نقش رسانههای دشمن در تحولات فرهنگی
در سالهای اخیر دشمن تلاش کرده است تا مردم ایران را از فرهنگ اصیل اسلامی-ایرانی شان دور کند و تا به امروز تا حدی موفق بودهاست؛ رهبر معظم انقلاب(مدظله) این اقدام را «تهاجم فرهنگی» نام نهادهاند و آن را عامل اصلی تغییر فرهنگ ملتها میدانند:
«در تهاجم فرهنگی، دشمن میگردد آن نقطهای از فرهنگ خود را به این ملت میدهد و وارد این ملت میکند که خودش میخواهد. معلوم است که دشمن چه میخواهد! ... در تهاجم فرهنگی، ملتی را که تحت تهاجم قرار گرفته است، باید به بیماری که افتاده و خودش کاری نمیتواند بکند، تشبیه کنیم. آن وقت دشمن، آمپولی به او تزریق میکند و معلوم است آمپولی که دشمن تزریق کند، چیست! این، فرق دارد با آن دارو و درمانی که خود شما بروید و آن را با میل انتخاب و وارد بدنتان کنید. این، تهاجم فرهنگی است...»[3]
انقلاب اسلامی ایران، معنویت و فرهنگ اسلامی که در دوران طاغوت به فراموشی سپرده شده بود را دوباره به جامعه برگرداند و تمام برنامههای دشمنان که قصد تغییر کلی فرهنگ و جایگزینی فرهنگ غربی را داشتند، نقش برآب کرد. مقام معظم رهبری (مدظله) در بیانیه اخیر خود نیز به موضوع اشاره کردهاند:
«... این پدیدهی مبارک را رفتار و منش حضرت امام خمینی در طول دوران مبارزه و پس از پیروزی انقلاب، بیش از هر چیز رواج داد؛ آن انسان معنوی و عارف و وارسته از پیرایههای مادّی، در رأس کشوری قرار گرفت که مایههای ایمان مردمش بسی ریشهدار و عمیق بود. هرچند دست تطاول تبلیغات مروّج فساد و بیبندوباری در طول دوران پهلویها به آن ضربههای سخت زده و لجنزاری از آلودگی اخلاقی غربی را به درون زندگی مردم متوسّط و بخصوص جوانان کشانده بود، ولی رویکرد دینی و اخلاقی در جمهوری اسلامی، دلهای مستعد و نورانی بویژه جوانان را مجذوب کرد و فضا به سود دین و اخلاق دگرگون شد. مجاهدتهای جوانان در میدانهای سخت از جمله دفاع مقدّس، با ذکر و دعا و روحیهی برادری و ایثار همراه شد و ماجراهای صدر اسلام را زنده و نمایان در برابر چشم همه نهاد. پدران و مادران و همسران با احساس وظیفهی دینی از عزیزان خود که به جبهههای گوناگون جهاد میشتافتند دل کندند و سپس، آنگاه که با پیکر خونآلود یا جسم آسیبدیدهی آنان روبهرو شدند، مصیبت را با شکر همراه کردند. مساجد و فضاهای دینی رونقی بیسابقه گرفت. صف نوبت برای اعتکاف از هزاران جوان و استاد و دانشجو و زن و مرد و صف نوبت برای اردوهای جهادی و جهاد سازندگی و بسیج سازندگی از هزاران جوان داوطلب و فداکار آکنده شد. نماز و حج و روزهداری و پیادهروی زیارت و مراسم گوناگون دینی و انفاقات و صدقات واجب و مستحب در همهجا بویژه میان جوانان رونق یافت و تا امروز، روزبهروز بیشتر و باکیفیّتتر شده است. و اینها همه در دورانی اتّفاق افتاده که سقوط اخلاقی روزافزون غرب و پیروانش و تبلیغات پُرحجم آنان برای کشاندن مرد و زن به لجنزارهای فساد، اخلاق و معنویّت را در بخشهای عمدهی عالم منزوی کرده است؛ و این معجزهای دیگر از انقلاب و نظام اسلامی فعّال و پیشرو است.»[4]
دشمنان از آن روز قصد کردهاند که جامعه را به گذشته برگردانند و رسانههایشان و به خصوص شبکههای مختلف فارسی زبان که در ورای مرزهای ایران فعالیت میکنند، با نمایش برنامههای مختلف تلاش میکنند تا با ترویج بیحجابی، ازدواج سفید، عدم تشکیل خانواده و ... حیا و عفت و در بیان کلیتر، معنویت را در جامعه اسلامی ایران از بین ببرند. برخی اقدامات آنها شامل موارد ذیل میشود:
ساخت یا پخش سریال یا فیلم: شبکه فارسی وان و اخلاف آن که با نمایش سریالهای دارای مثلث و مربعهای عشقی، روابط زنان و مردان متاهل و فرزندان نامشروع نقش مهمی در این تهاجم را ایفا کردند. این شبکهها در ظاهر هیچ نشانی از مخالفت با آموزههای ارزشی و دینی نشان نمیدادند و حتی برای مناسبتهای خاص مذهبی هم پیام تبریک و تسلیت میدهند. شبکه دیگری که با نمایش سریالهای مختلف فعالیت میکند شبکه جم است؛ عشق ممنوع، ازل، عشق و جزا، حریم سلطان، عمر گل لاله و... از جمله سریالهایی بودند که مخاطبان بیشماری را جذب کردند و نام شبکه «جممووی» را بر سر زبانها انداخت.[5]
جذب بازیگران مشهور و اشاعه کشف حجاب: رسانههای دشمن و به خصوص شبکه جم با جذب بازیگران و نمایش کشف حجاب آنها تلاش دارند تا این مسئله را عادی کنند و از این عمل قبح شکنی نمایند. بسیاری از بازیگران نیز با وعده پول و شهرت در دام آنها گرفتار شدهاند.[6]
جهت دهی جوانان به سمت مد و مدلینگ: دشمنان در رسانههای مختلفی که در اختیار دارد و به خصوص در فضای مجازی و از طریق اینستاگرام تلاش میکند تا جوانان ایرانی و به خصوص دختران جوان را به این سمت هدایت کند که در نوع پوشش از غرب الگو بگیرند و مروج آن باشند. [7]
نقش رسانههای دشمن در تحولات سیاسی
دشمن در سالهای پس از انقلاب بیشتر از آنکه در رسانههایش به مسائل داخلی ایران بپردازد برای برنامه دیگری وقت نداشته است. دشمنان یا در معنای واضحتر کسانی که از انقلاب اسلامی در سال 1357 متضرر شدهاند همواره و در موقیتهای مختلف تلاش کردهاند تا تحولات سیاسی داخل کشور را به نفع خودشان جهتدهی کنند و به قول خودشان رژیم را سرنگون سازند. در ادامه به برخی از اقداماتشان اشاره شده است:
جوسازی علیه نظام: برای مثال در ماجرای اعتصاب کارگران کارخانه نیشکر هفت تپه، اسماعیل بخشی، یکی از کارگران شرکت نیشکر هفتتپه به سوژه رسانههای ضدانقلاب تبدیل شد. وی حدود یک ماه پس از آزادیاش مدعی شد که در دوران بازداشت، مورد شکنجه قرارگرفته است. اما اصل ماجرا چیز دیگر بود؛ اعترافاتی که از اسماعیل بخشی در قالب مستند «طراحی سوخته» از صداوسیما پخش شد نشان داد جریاناتی معاند از مدتها قبل در بین کارگران هفتتپه حاضرشده و آموزشهای لازم را برای زمان اعتراضات به برخی افراد مستعد دادهاند و انتشار فیلمهای تجمعات کارگران و دیگر اقدامات رسانهای مربوط به این موضوع کاملاً برنامهریزیشده و طبق دستور کار قبلی بوده است. تمام توان رسانهای دشمن اعم از بیبیسی، VOA، ایران اینترنشنال، و اکانتهای متعدد توییتری و اینستاگرامی متمرکز بر کلیدواژه «شکنجه» ادعای واهی اسماعیل بخشی را پیگیری میکنند تا چهرهای خشن و ضدبشری از نظام اسلامی در اذهان مخاطبان خود بسازند.[8]
افزایش تنشها و اختلافات در مواقع حساس: میتوان حساسترین زمان برای جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب را آشوبهای سال 1388 داشت. در آن زمان رسانههای دشمن بسیار قدرتمند عمل کردند و نقش خود را در جذب پیادهنظام و ساماندهی آنها به خوبی ایفا نمودند. شبکه تلویزیونی بیبیسی در رأس همه رسانههای معاند با ایران، با ادعای اطلاعرسانی لحظه به لحظه از انتخابات دهم ریاست جمهوری عملاً به پایگاه انتشار تحلیلهای ساختگی و برانگیختگی اجتماعی در ایران تبدیل شده بود. [9]
فرجام
رسانههای دشمن امروزه به عنوان خط مقدم حمله علیه ملت ایران عمل کرده و ماموریت اصلی خویش را تولید یاس و ناامیدی قرار دادهاند. سم پاشی در فضای فکری جامعه و القای زوال خطری است که جامعه ایرانی را تهدید کرده و در صورت هشیار نبودن مردم نسبت به این مسئله به تدریج زمینه خمودی و نفرت از خویشتنِ ایرانیان را فراهم میآورد.
[1] وسایل ارتباط جمعی، دکتر کاظم معتمد نژاد، مقدمه
[2] yon.ir/2mKzj
[3] بیانات در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی، 21/05/1371
[4] بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، 24/11/1397
[5] yon.ir/idZSX
[6] yon.ir/SqkOo
[7] mshrgh.ir/792271
[8] بیشتر بخوانید: http://fna.ir/brbunz
[9] بیشتر بخوانید: yon.ir/4PErp