دیدبان؛ قوه قضاییه یکی از ارکان نظام جمهوری اسلامی است و تصور افکار عمومی از میزان کارآمدی آن، عملا منجر به ساخته شدن بخشی از تصور مردم از کلیت کارآمدی نظام جمهوری اسلامی میشود؛ انتخاب مستقیم رئیس این قوه توسط مقام معظم رهبری نیز به این تصویرسازی کمک مینماید. بنابراین قوه قضاییه غیر از نیاز به کارآمدی در تراز نظام اسلامی، به تصویرسازی صحیح از اقداماتش در منظر افکار عمومی نیز نیازمند است.
به همین دلیل مقام معظم رهبری در تاریخ 6 تیر 97 در دیدار با مسئولین قوه قضائیه جلب افکار عمومی و اعتمادسازی را از کارهای اساسی همه دستگاه ها بهویژه دستگاه قضایی و ضابطان آن دانستند و گفتند: «اعتمادسازی نیازمند دو رکن اصلی است، یکی کار عملی و دیگری تبلیغات».1
البته قوه قضائیه طی سالیان اخیر، اقدامات شایسته و سودمندی انجام داده و همین امر منجر به افزایش محبوبیت این قوه در افکار عمومی شده است. برای مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. قوه قضائیه بدون توجه به جناح فکری- سیاسی مفسدین، آنان را به دادگاه کشانده و متناسب با جرمشان، آنان را به مجازات های مختلف (زندان، شلاق، انفصال از مشاغل دولتی، اعدام و...) محکوم کرده است. برای مثال میتوان به برخورد قوه قضائیه با مهدی هاشمی2 فرزند مرحوم آیت الله هاشمی، بقایی معاون اجرایی رئیس جمهور دولت دهم3 و مشایی4 و... اشاره کرد.
2. قوه قضائیه برای مبارزه با فساد حتی با ثروتمندترین اشخاص از جمله بابک زنجانی با بیش از 25 هزار میلیارد تومان سرمایه5، وحید مظلومین (سلطان سکه) رئیس بزرگترین باند سازمان یافته اخلال ارزی6 و... درگیر شده است. برخورد قاطع قوه قضائیه با این افراد نشان از عزم راسخ این قوه برای مبارزه با فساد بدون در نظر گرفتن مصالح و منافع است.
3. قوه قضائیه بدون توجه به جایگاه سیاسی افراد و وابستگی آنان به مسئولین عالیرتبه کشوری به پرونده افراد متخلف ورود پیدا کرده است. برای مثال میتوان به ورود قوه قضائیه به پرونده آقای حسین فریدون برادر رئیس جمهور فعلی7، آقای مهدی جهانگیری برادر معاون اول رئیس جمهور8، آقای مهدی هاشمی فرزند رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام9 علیرغم تمام مخالفتهای مرحوم هاشمی با حکم این پرونده و ساختن فیلم وداع برای فشار به قوه قضائیه10 و... اشاره کرد.
4. راه اندازی سایت خبرگزاری میزان11 از تاریخ 26 مرداد 1393 برای اطلاع رسانی مستقیم و بدون واسطه به مردم برای افزایش آگاهی افکار عمومی از نحوه عملکرد دستگاه قضا در پروندههای مختلف.
5. جلسات متعدد و مستمر سخنگوی قوه قضائیه با خبرنگاران برای پاسخ به سوالات مردم؛ این امر باعث به محاق رفتن بسیاری از شایعات علیه قوه قضائیه شده است.
6. یکی از تصمیمات بسیار پرفایده قوه قضائیه که به تازگی به مرحله اجرا رسیده، نحوه برخورد با پروندههای مربوط به عقب افتادن حقوق کارگران است. از آنجایی که ورود به پروندههایی از این قبیل نیاز به شاکی خصوصی دارد و کارگران عمدتا اطلاع ندارند که از چه طریق میتوانند به حقوق عقب افتاده خود دست پیدا کنند، به تازگی دادستان هر استان به عنوان مدعی العموم از کارفرمایی که حقوق کارگرانش را نپرداخته شکایت میکند. این امر منجر به اجازه یافتن قوه قضائیه برای ورود به پرونده و پرداخت حقوق کارگران از اموال کارفرما میشود. پیش از این کارگران برای رسیدن به حقوقشان دست به اعتراض و بستن خیابانها میزندند و نیروی انتظامی و قوه قضائیه هم مجبور به برخورد با آنان میشدند. اما به تازگی و با این تدبیر قوه قضائیه، این معضل تا حدود زیادی حل شده است. برای مثال میتوان به ورود قوه قضائیه به موضوع پرداخت حقوق کارگران شرکت کیش چوب12 توجه کرد.
اژه ای، نماد پاسخگویی مسئولان جمهوری اسلامی
مجموعه این اقدامات تا حدودی باعث ترمیم چهره قوه قضائیه در افکار عمومی شده است تا جایی که به تازگی برخی از تشکلهای مردمی پس از انتقادات طولانی مدت از دستگاه قضایی کشور، لب به تشکر از این قوه گشودند. برای مثال مسئول سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف در سخنرانی پیش از خطبههای نماز جمعه تهران با اشاره به پاسخگویی قوه قضائیه اظهار داشت:«از همین تریبون از جناب آقای محسنی اژهای تشکر میکنم که یک تنه نماد پاسخگویی مسئولان جمهوری اسلامی شدهاند و با حضور در جلسات چالشی در دانشگاهها نسبت به عملکرد قوه متبوعشان پاسخگو گشتهاند».13
البته این اقدامات قوه قضائیه در شرایطی تاثیرات کلانی میگذارد که قوای دیگر نیز به مسئولیت خود پیرامون برقراری عدالت فعالانه عمل کنند؛ چرا که مبارزه با فساد در درجه اول باید از قوه مقننه و مجریه آغاز شود و در آخرین مرحله کار به تیغ جراحی قوه قضائیه سپرده شود. برای مثال در مبارزه با قاچاق طبق گفته دادستان کل کشور تنها 5 درصد از اختیارات مربوط به قوه قضائیه است و بقیه اختیارات به قوه مجریه باز میگردد.14
- https://www.isna.ir/news
- https://www.isna.ir/news
- https://www.mashreghnews.ir/news
- https://www.yjc.ir/fa/news
- http://www.mehrezanjan.ir/fa/news
- https://fararu.com/fa/news
- https://donya-e-eqtesad.com
- https://www.yjc.ir/fa/news
- https://donya-e-eqtesad.com
- https://www.aparat.com/v/ubSXk
- https://www.yjc.ir/fa/news
- http://www.humanrights-iran.ir/news
- http://www.mizanonline.com/fa/news
- https://www.tasnimnews.com/fa/news