دیدبان

جلیقه زردها، جنبشی که شکست اقتصادی اروپا را فریاد می زند

جلیقه زردها، جنبشی که شکست اقتصادی اروپا را فریاد می زند
دیدبان؛ این روزها اخبار مختلفی را درباره تحولات سیاسی در فرانسه می شنویم. تصاویر سرکوب شدید معترضان در فرانسه حاکی از مقابله دولت با جنبشی نو ظهور اما خشمگین و ناراضی است که دامنه اعتراضات آنها نه تنها در فرانسه بلکه در هلند و بلژیک هم به چشم می خورد.
 
جلیقه زرد ها در ابتدا به بهانه مخالفت با افزایش قیمت سوخت، دست به اعتراض زدند اما در ادامه و با تندتر شدن اعتراضات، دولت فرانسه و سیاست های اقتصادی دیگرش را هدف قرار دادند. 
ماجرا از پریسیلیا لودوسکی، زن راننده جوان ۳۲ ساله ای شروع شد که در حومه دوی از پاریس ساکن بود. او ماه مه کمپینی را برای کاهش قیمت سوخت در فرانسه آغاز کرد و توماری روی اینترنت منتشر کرد که در آن از مردم می خواست تا با امضای آن، اعتراض خود نسبت به قیمت بنزین را اعلام کنند.
اما این درخواست اینترنتی تا ماه اکتبر ۲۰۱۸ توجه کسی را جلب نکرد؛ تا اینکه روزنامه "لوپریزین" فرانسه گزارشی درباره این اقدام منتشر کرد.1
پس از این گزارش بود که تعداد زیادی از مردم این تومار را امضا کردند و به این ترتیب یک کمپین اجتماعی علیه این سیاست دولت شکل گرفت.
با گذشت زمان و سازماندهی جنبش و خارج شدن آن از فضای مجازی و حضور در عرصه حقیقی، دولت فرانسه با یک معضل امنیتی پیچیده روبرو شد.
کنش گران این حرکت جمعی و اعتراضی، در ابتدا کسانی بودند که به قانون افزایش مالیات بر سوخت اعتراض داشتند و اما به تدریج با شدت گرفتن اعتراض ها، مخالفان دیگر دولت نیز به این جنبش پیوستند و کار به جایی رسید که خواسته آنها تنها به لغو این قانون محدود نشد بلکه شخص ماکرون و سیاست های اقتصادی او را هدف گرفتند.2
به گفته رسانه های فرانسوی موج اولیه این جنبش از ساکنان مناطق حومه ای و دور از مرکز فرانسه شکل گرفت چرا که قانون افزایش مالیات سوخت بیشتر از هر قشری به این افراد لطمه وارد می کرد و آنان را با مشکل های فراوانی از جمله ناتوانی در تامین هزینه های لازم برای سوخت و یا تامین سوخت مورد نیاز برای و رفت و آمد آنان به منظور به دست آوردن ما یحتاج زندگی خود روبرو می کرد.3
مشخص است که قشر متوسط جامعه بیشتر از هر بخشی از جامعه با وجود این قانون، به سختی از عهده هزینه های خود بر می آید. همین باعث شد تا علاوه بر اعتراض نسبت به افزایش هزینه های سوخت، مسائل معیشتی و اقتصادی دیگری نیز درمیان مطالبات مطرح گردد.
بنابراین دولت فرانسه با چالش گرانی از طبقه متوسط و کم درآمد جامعه روبه رو شده است و برای همین است که اعضای جنبش جلیقه زرد ها در میان مصاحبه ها، شعارها و اعلامیه های خود در فضای حقیقی و شبکه های اجتماعی این جنبش را به انقلاب کبیر فرانسه تشبیه می کنند که اصلی ترین دلیل آن معیشت مردم و شکاف طبقاتی بود. 
 
آنچه که این چالشگران اجتماعی را سازماندهی می کند نه یک تشکیلات حزبی و با سابقه، بلکه هویت مشترک آنها یعنی جایگاه اجتماعی افراد و اعتراضشان نسبت به وضعیت معیشتی و اقتصادی کشور است.
همچنین شبکه بندی این جنبش از طریق بسترهای موجود در فضای مجازی اتفاق افتاده است که این ویژگی یکی از اصلی ترین ویژگی های جنبش های نوین می باشد. جنبش های عصر جدید به سمت بی رهبری و شبکه بندی اجتماعی از طریق بسط هویت مشترک و مطالبات خود در بسترهای مختلف حقیقی و مجازی به انجام می رسد. شبیه این جنبش را در جریان حرکت ۹۹ درصدی وال استریت دیده ایم .4
بنابراین جلیقه زردها را میتوان یک جنبش مردمی دانست که دست به بسیج منابع برای کنش جمعی خود با هدف تغییر وضعیت موجود در اقتصاد فرانسه که نماینده ای از اقتصاد اروپا است راه افتاده است.
 
اما دولت فرانسه در ابتدای کار با سرکوب جدی این حرکت و حتی بد نام کردن معترضین سعی در جلوگیری از این جنبش داشت که موفق نشد؛ چرا که از ویژگی های جنبش های مردمی عصر جدید، مغلوب شدن ترس از طریق به اشتراک گذاشتن حس خشم و همدلی بین اعضای جنبش در بستر رسانه های نوین و همچنین بالا بودن درجه خشم ناشی از شکاف های موجود اجتماعی و وضعیت اقتصادی است. اتخاذ این رویکرد، سبب شد تا جنبش جلیقه زردها در بسیج منابع خود از رویکردی تهاجمی استفاده کند و در موضع ضعف قرار نگیرد و دولت فرانسه را با اعلام خبر تعلیق قانون افزایش مالیات سوخت وادار به عقب نشینی کند . 
اما همانطور که گفتیم آنچه سبب قدرت گرفتن این جنبش شد همراه شدن دیگر اقشار جامعه با جلیقه زرد ها بود که نارضایتی خود را از وضعیت اقتصادی در کنار اعتراض جلیقه زردها نسبت به گرانی سوخت اعلام کردند. این یعنی دولت فرانسه با مشکلات عمده اقتصادی در تامین معیشت مردم و نارضایتی های جدی و شدید از مردمی روبرو است.
این در حالی است که فرانسه یکی از بازیگران اصلی در صحنه مذاکرات بین المللی با ایران است و برخی در ایران سعی دارند این باور را به جامعه القا کنند که با اعتماد و اتکا بر روابط اقتصادی با کشورهای اروپایی از جمله فرانسه می توان مشکلات اقتصادی ایران را حل کرد.
بنابراین نباید حرکت اقتصادی درونزای کشور را معطل کشورهایی کرد که مردمانشان در جنبش های مختلف اجتماعی گاهی با شدت بالا مانند جلیقه زرد ها و گاهی با شدت پایین در سایر نقاط اروپایی نا کارآمدی و وخامت وضعیت اقتصادی دولت های خود را فریاد می زنند.
 
 
منابع:
۱/ گزارش bbc فارسی با عنوان «تظاهرات فرانسه؛ جلیقه زردها چه کسانی هستند؟» / انتشار در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ /
http://www.bbc.com/persian/world-46342223
۲/ گزارش خبری یورو نیوز با عنوان ««جلیقه زرد» های فرانسه چه کسانی هستند و چرا اعتراض می‌کنند؟»/ ۲۳ نوامبر ۲۰۱۸ / 
https://fa.euronews.com/2018/11/23/who-are-the-yellow-vests-and-why-they-are-protesting
۳/ گزارش bbc فارسی/ انتشار در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ /
http://www.bbc.com/persian/world-46342223
۴/ کتاب شبکه های خشم و امید (جنبش های اجتماعی در عصر اینترنت) / مانوئل کاستلز – ترجمه محتبی قلی پور 
 
 

مرتبط‌ها

احمد دستمالچیان، کاردار پیشین ایران در عربستان

فادی جونی فعال فضای مجازی درباره آمار متبلایان به کرونا

آیا حملات اخیر آمریکا به عراق، غیر عادی و غیرقابل پیش‌بینی بود؟

دلیل اصلی کاهش مشارکت در  انتخابات مشکلات معیشتی بود نه کرونا

کاهش قیمت نفت بیشتر از همه ضرر عربستان و روسیه است نه ایران

توسعه‌طلبی‌های «اِسپارت خلیج فارس»