دیدبان؛ کشورهای مختلف جهان برای مواجهه با پدیده رمز ارزها سیاست‌های مختلفی را در پیش گرفته‌اند. در این گزارش به بررسی رویکردهای مختلف کشورها در قبال این پدیده پرداخته ایم.
نمایندگان کنگره‌ی آمریکا به دنبال شفافیت مقررات ارزهای دیجیتال1
نمایندگان کنگره ایالات متحده آمریکا در رابطه با عدم قطعیت عرضه و فروش توکن‌های دیجیتال ابراز نگرانی کرده‌اند، چراکه معتقدند این دو منجر به اختلال نوآوری در ایالات متحده شده و می‌توانند در نهایت کسب‌وکار را از محدوده خود خارج کنند. بدین ترتیب کنگره آمریکا خواستار شفاف‌سازی در خصوص معیار شناخت توکن‌های دیجیتال به‌عنوان «قراردادهای سرمایه‌گذاری» و یا اوراق بهادار و همچنین توصیف ابزارهایی شده است که در ارائه راهنمایی بیشتر به نوآوران این حوزه استفاده خواهند شد.
اینگونه اقدامات حاکی از آن است که کشورهای قدرتمند مانند آمریکا، بابت از دست دادن سلطه پولی و مالی خویش نگران هستند و در صدد ارائه راه حل برای حکمرانی پولی خود هستند.
ایجاد پول دیجیتال ملی توسط کشور اوکراین2
خبرگزاری محلی Vesti Ukraine روز سه شنبه ۲۵ سپتامبر گزارش داد بانک ملی کشور اوکراین در نظر دارد یک واحد پول دیجیتال دولتی را بر بستر بلاک چین راه اندازی و بهره برداری نماید.
بانک ملی اوکراین می گوید پول دیجیتال مبتنی بر واحد پول رایج فعلی، hryvnia، می بایست تحت کنترل دولت این کشور باشد. انتظار می رود، ارز دیجیتال تحت حمایت دولت، ضمن افزایش نرخ پرداخت های غیر نقدی، منجر به کاهش هزینه تراکنش ها گردد.
دولت امارات شبکه پرداخت بلاک چین جامع راهاندازی می‌کند3
وزارت دارایی دبی (DOF) با هدف راهاندازی یک سیستم پرداختی مبتنی بر بلاک چین با اداره هوشمند دبی (SDO) وارد همکاری شده است. وزارت دارایی و اداره هوشمند دبی قصد دارند که با استفاده از این سیستم، فرایند نظارتی دقیق‌تر و شفاف‌تری را فراهم کرده و از امکان پرداخت آنی در میان سازمان‌ها پشتیبانی کنند. گزارش‌ها حاکی از آن است که این سیستم جدید در حال حاضر در اختیار اداره برق و آب دبی (DEWA) و همچنین اداره دانش و انکشاف انسانی قرار دارد و تعداد کل تراکنش‌های آزمایشی آن بیشتر از ۵ میلیون است.
با توجه به اخبار منتشر شده در ماه‌های اخیر، دبی قصد دارد تا سال 2021 به پایتخت بلاکچین جهان تبدیل شود. در همین راستا به سرعت در حال اجرای پروژه‌های مبتنی بر بلاکچین در بخش‌های مختلف از جمله سیستم قضایی، بخش خصوصی، نهادهای دولتی و ... می‌باشد. همچنین با جذب ایده‌ها از کشورهای مختلف و سرمایه‌گذاری در آن ایده‌ها در راستای هدف خود گام برمی‌دارد. بسیاری از شرکت‌های فعال حوزه بلاکچین در ایران توسط امارات جذب و تامین مالی شده‌اند. برای مثال در اولین همایش «بهره‌گیری از تکنولوژی بلاکچین در راستای توسعه جهانی وقف» که در دبی برگزار شد، شرکت ایرانی کوینکس به عنوان ارائه‌دهنده حضور پیدا کرد . اخبار میدانی حاکی از آن است که این شرکت یک دفتر در امارات ایجاد کرده و با تأمین مالی کشور امارات به تحقیق و توسعه و اجرای پروژه خویش می‌پردازد.4
ارائه طرح «اَبر بلاکچین» توسط موتور جستجوی چینی5
بایدو (Baidu) موتور جستجوی چینی و ارائه‌دهنده خدمات در سطح وب، نسخه اولیه وایت پیپر بلاک چین بایدو را روز چهارشنبه ۲۶ سپتامبر منتشر کرد. در این وایت پیپر از توسعه شبکه‌ای به نام ابر بلاک چین (Super Chain) سخن به میان آمده است. بر اساس این وایت پیپر، ابر بلاک چین بایدو عملکرد بهینه‌تری نسبت به بلاک چین‌های سنتی که به مراتب از سخت‌افزار‌های بیشتری استفاده می‌کنند، خواهد داشت. این غول فناوری چینی از ایده «رایانش موازی جهت استفاده حداکثری از پردازنده مرکزی برای افزایش ظرفیت پذیرش» توسط نودها، بهره خواهد گرفت.
علی‌رغم اینکه دولت چین در ماه‌های اخیر مواضع محکمی علیه خرید و فروش ارزهای مجازی و ICOها اتخاذ کرده، توسعه‌دهندگان و شرکت‌های چینی شدیداً در حال استفاده از بلاکچین و خلق ایده‌های جدید در این بستر هستند. به گونه‌ای که بیش از 40 ثبت اختراع بلاک‌چینی در این کشور انجام شده است. همچنین احتمال عرضه کوین دولتی این کشور نیز در ماه‌های آتی وجود دارد.6
روسیه به قطب ماینینگ جهان تبدیل میشود7
براساس گزارش prime، بخش ارز دیجیتال روسیه به سرعت در حال گسترش است. تعداد کسب و کارهایی که در فضای ماینینگ ارز دیجیتال فعالیت می‌کنند به طور فزاینده‌ای افزایش‌یافته است تا به آرامی روسیه را تبدیل به قطب استخراج کند.
انجمن روسی ارز دیجیتال و بلاک چین (RACIB) در حال کار بر روی دو پروژه برای ایجاد اسنخرهای استخراج است که شرایط بهتری را برای شرکت‌های استخراج محلی ارائه می‌دهند. در حال حاضر این صنعت با ۷۵۰۰۰ شرکت در این زمینه فعالیت می‌کند.
ارزش رمز ارز ملی منوط به پذیرش آن از سوی جامعه بین المللی است8
مدیرکل ارزیابی امنیتی محصولات سازمان فناوری اطلاعات گفت ارز دیجیتال ملی تا زمانی که از طرف جامعه بین المللی تا حداقل جامعه هدف شما مورد پذیرش قرار نگیرد، هیچ چیزی را نمی¬تواند دور بزند.
ممکن است بیت‌کوین نابود شود اما ارز دیجیتال از بین نمی‌رود و بلاکچین موتور محرک انقلاب صنعتی چهارم خواهد بود. ارز دیجیتال ملی با فلسفه بلاکچین مغایرت دارد.
به نظر می‌رسد در تولید ارز رمز ملی به کاربردهای عملیاتی آن توجه ویژه نمی‌شود. برای تولید ارز مجازی ملی باید دقیقاً بلاکچین و انواع آن را شناخت. همچنین الگوی ارز ملی خویش را مشخص کرد و الگوریتم اجماع و مسائل آن را شفاف بیان نمود. عده ای از کارشناسان که احساس می‌کنند بلاکچین فقط عمومی است می‌گویند ارز مجازی ملی با فلسفه بلاکچین مغایرت دارد. این در حالی است که بلاکچین‌های خصوصی وجود دارند و می‌توانند در تولید ارز رمز ملی اثر داشته باشند.
راهاندازی صرافی ارزهای دیجیتال فعلا به صلاح اقتصاد نیست9
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس گفت که به دلیل فقدان زیرساخت‌های فنی و حقوقی مناسب در کشور، راهاندازی صرافی ارز مجازی به صلاح کشور نیست.
نماینده مردم شبستر در مجلس دهم شورای اسلامی افزود: بحث بکارگیری ارزهای دیجیتال در حال حاضر در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مطرح نیست و برای رسیدگی به این موضوع، ابتدا باید مشکلات و مسائل مربوط به انتقال اطلاعات در فضای مجازی حل شود.
یکی دیگر از محورهای بسیار مهم در قانون‌گذاری ارزهای مجازی تعیین و تکلیف برای صرافی‌های مجازی و تدوین قوانین مربوط به آنان است که در کشور به آن توجه ویژه نمی‌شود.
دولت استخراج ارزهای مجازی را به عنوان صنعت پذیرفت10
دبیر شورای عالی فضای مجازی از پذیرفته شدن استخراج ارزهای رمزنگار به عنوان صنعت از جانب دولت خبر داد.
در تاریخ 13 شهریور (چهارشنبه) در خبری ناگهانی، با موج رسانه‌ای بالا حتی در شبکه 2 صداو سیما در اخبار سراسری، خبر پذیرفته‌شدن استخراج ارزهای رمزنگار به عنوان صنعت از جانب دولت توسط آقای فیروزآبادی منتشر گردید. از مهمترین نکات مطرح شده توسط ایشان می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- سیاست‌ها و چارچوب‌های بانک مرکزی تا پایان ماه جاری اعلام میشود :
ایشان در بخشی از سخنان گفتند که چارچوب‌ها تا پایان ماه شهریور مشخص میشود که تاکنون چارچوب مشخص نشده است.
2- ارز رمزنگار ملی ابزاری برای تبادل مالی با کشورهای دوست :
وی با بیان این که تولید ارز رمزنگار ملی ازجانب بانک مرکزی جهت گیری امیدوار کننده‌ای است، گفت: با توجه به فشارهای اقتصادی از طریق تحریم‌های ظالمانه دولت آمریکا و نیاز به ابزاری برای تبادل مالی میان کشورهای دوست و دارای روابط تجاری گسترده با کشور برنامه ایجاد ارز ملی مشترک در دستور کار قرار گرفت که این رمز ارز ازجانب بانک مرکزی گسترش پیدا کرد.
نکته مهم در تحلیل صحبت ایشان این است که دور زدن تحریم‌ها با ارز ملی مجازی بدون انجام پیمان دوجانبه معنا ندارد. ارز ملی مجازی هم طبق خبرها که گذشت، هنوز پیشرفت قابل توجهی نداشته است.
3- چشم انداز مثبت قانونی سازی ماینینگ (استخراج) ارزهای رمزنگار در ایران
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به وضعیت تصمیم گیری برای ماینینگ به عنوان یکی از مهمترین انشعاب‌های این حوزه که برخی از بازیگران اکوسیستم رمز ارزها در آن فعالیت دارند، اظهار داشت: در حال حاضر سیاست نهایی برای حوزه ماینینگ اعلام نشده اما در کارگروه‌های تخصصی مسئله استخراج و ایجاد مراکز مبادله رمز ارز به عنوان صرافی در دستور کار بوده؛ مسئله‌ای که در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است به موافقت و پذیرفتن تمامی نهادهای ذیربط از جمله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو و همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی مبنی بر شناسایی و دسته بندی استخراج ارزهای رمزنگار به عنوان صنعت ماینینگ رمز ارز اشاره داشت.
نکته مهم در سخنان ایشان صحبت کردن دوپهلو بود، ابتدا ایشان گفتند که استخراج به عنوان صنعت مورد پذیرش دولت قرار گرفته ولی در ادامه گفتند که سیاست نهایی برای حوزه ماینینگ اعلام نشده است. این درحالی بود که به نظر می‌رسد دلیل این اظهار نظر ایجاد یک جو روانی مثبت در خصوص مواجهه مثبت دولت با ارزهای مجازی بوده است. این درحالی است که براساس آمارها و اطلاعات اقتصادی می‌توان تحلیل کرد که آزادسازی استخراج در ایران مضررات اقتصادی قابل توجهی برای کشور خواهد داشت و تصمیم شتابزده در این حوزه میتواند باعث افزایش تهدیدات شود. تحلیل اقتصادی ذیل از تبعات این تصمیم پرده برمی‌دارد:
در توضیح باید گفت که آزادسازی استخراج ارزهای مجازی در کشور باعث ایجاد افزایش فرایند استخراج در کشور میشود. در این راستا فرایند استخراج شامل دو مرحله عمده و منطقی میشود:
1) خرید دستگاه‌های استخراج و شروع تولید: در وهله اول برای استخراج باید دستگاه‌های استخراج خریداری شود و با توجه به این که این دستگاه‌ها در داخل تولید نمی‌شوند، به منظور تهیه باید با دلار پرداخت شود. لذا نتایج آزادسازی در وهل اول این است که:
1. خروج اولیه ارز از کشور و افزایش وارادات
2. افزایش تقاضا برای ارز و افزایش قیمت دلار و سایر ارزها
3. افزایش مشکلات احتمالی زیست‌محیطی
4. افزایش مصرف برق در کشور و تأثیرات منفی در اوج مصرف و پیک مصرف برق.
2) استخراج ارز مجازی (مثل بیت‌کوین): در مرحله دوم ارزهای مجازی استخراج می‌شوند و در حساب سرمایه‌گذاران می‌ماند. پس از اینکه ارزهای مجازی استخراج می‌شوند سرمایه‌گذاران برای استفاده از این ارزها دو راه دارند:
الف- فروش ارز مجازی: یا باید این ارزها را بفروشند که اگر در داخل بفروشند، با گسترش خرید و فروش و اهمیت پیدا کردن آن‌ها، ارزش پولی ملی کاهش میابد و مشکلات اقتصادی و تورم را برای کشور خواهد داشت. همچنین اگر در خارج فروش انجام شود، باز هم مبادله با دلار و وارد کردن دلار به کشور با مشکل مواجهه خواهد شد و در وارد کردن دلار به کشور سهولت و آسانی زمانی که ارز از کشور خارج میشود را ندارد.
o داخلی: گسترش اعتبار ارزهای مجازی در داخل و تضعیف پول ملی
o خارجی: عدم سهولت ورود ارز نسبت به خروج ارز با تحریم
ب- مبادله با کالا و خدمات: راه دوم مبادله این ارزها با کالا و خدمات است. در این حالت هم اگر مبادله در داخل کشور انجام شود، به مرور زمان اعتماد و اطمینان مردم به پول ملی کم شده و تضعیف پول ملی را شاهد خواهیم بود. اگر در بازار خارج فروخته شود، با توجه به آمار موجود، میزان مقیاس خرید و فروش بسیار کمتر از خرید است و احتمال سرازیر شدن این ارزها به داخل کشور را دارد.
o داخلی: ایجاد انگیزه و فعالیت در راستای اعتباردهی به ارزهای مجازی
o خارجی: به مقیاس کم و به صورت محدود امکان دارد.
در نتیجه به دلیل نیاز به واردات حجم زیادی از دستگاه‌های استخراج، تقاضا برای ارز افزایش یافته و موجب صعود قیمت دلار و سایر ارزها خواهد شد. به دلیل فقدان دانش فنی کافی در کشور برای ساخت دستگاه‌های استخراج، در صورتی که به دلایل سیاسی و یا تحریم موفق به واردات این دستگاه‌ها نشویم، فعالیت استخراج ارزهایی که متکی به این دستگاه‌ها هستند متوقف خواهد شد. همچنین به دلیل تحریم‌ها فروش مقادیر زیاد ارزهای رمزنگاری‌شده به سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود.
جمع‌بندی:
1. با توجه به اقدامات فعالانه کشورها در مواجهه با ارزهای مجازی، شامل قانون‌گذاری، ایجاد ارز ملی و سرمایه‌گذاری برروی تحقیق و توسعه بلاکچین و همچنین جذب ایده‌های مرتبط با بلاکچین از ایران و سایر کشورها توسط امارات، ضرورت دارد که ایران اقدام به حمایت از ایده‌های مرتبط با این فناوری نماید تا مانع از خروج آن‌ها از کشور شود.
2. استخراج ارزهای مجازی به دلیل نیاز به واردات دستگاه‌ها در حجم بالا که منجر به افزایش تقاضای ارز میشود، و همچنین اعتباردهی به ارزهای مجازی در داخل کشور توصیه نمی‌گردد.
--------------------------------
1. https://arzdigital.com/us-congressmen-call-on-sec-for-regulatory-clarity/
2. http://www.xblockchain.me/5313/news/%D9%BE%D9%88%D9%84-%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86
3. https://arzdigital.com/dubai-department-finance-launches-blockchain-based-payment-system-gov/
4. https://arzdigital.com/waqf-and-blockchain-first-meeting-held/
5. https://arzdigital.com/chinese-tech-giant-baidu-releases-super-chain-white-paper/
6. https://ethereumworldnews.com/china-dominate-blockchain/
7. https://arzdigital.com/russia-paving-own-crypto-mining-pools/
8. https://arzdigital.com/value-currency-national-currency-depends-acceptance-international-community/
9. https://arzdigital.com/launching-crypto-exchange-is-not-good-for-the-economy-said-a-parliament-member/
10. http://www.iribnews.ir/fa/news/2219531/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-