دیدبان
علی کارگر

سیاست اروپا در تحمیل یا تحمل برجام

سیاست اروپا در تحمیل یا تحمل برجام

به گزارش دیدبان،سیاست اروپا در برجام چیست؟این سوالی است که این روزها پس از خروج متحد قدیمی اروپا در افکار عمومی بارها مطرح شده است زیرا که ادامه یا قطع همکاری اروپا با ایران در چارچوب برجام سبب خواهد شد که ضمن اینکه میزان استقلال اتحادیه اروپا را نسبت به آمریکا مشخص کند باعث می شود رویکرد جدیدی در سیاست و اقتصاد بدون اتکای به آمریکا بریا خود لحاظ نماید.

کشورهای اروپایی در این مصاف با چالش‌های دوگانه و متضادی مواجه هستند. آمریکا بعد از روی کار آمدن ترامپ، منافع خود را به صورت مجزا از اتحادیه اروپا تعریف می‌کند. خروج آمریکا از توافق آب و هوایی پاریس و وضع تعرفه بر واردات فولاد را می‌توان دو نمونه از این اقدامات برشمرد. اختلافات اروپا با آمریکا در مورد ادامه برجام نیز یکی دیگر از موضوعات اختلافی و چالشی جدید آنهاست. از طرف دیگر منافع اتحادیه اروپا در ادامه همکاری با ایران در چارچوب برجام است. این موضوع هم از بعد سیاسی و هم از بعد اقتصادی حائز اهمیت است؛ از بعد سیاسی باید به این موضوع اشاره کرد که برجام وزن اروپا به عنوان یک قطب قدرت که در حل چالش های جهانی نقش مؤثر ایفا می‌کند را بالا برده است و از نظر اقتصادی برجام ناجی بسیاری از شرکت‌های در حال ورشکستگی اروپا شده است. به عنوان مثال ارزش سهام شرکت خودروسازی پژو سیتروئن با ورود مجدد به بازار ایران در چارچوب برجام افزایش و از ورشکستگی قریب الوقوع نجات یافت و به همین ترتیب بسیاری از کارشناسان معتقدند قطع همکاری این شرکت با ایران و از دست رفتن بازار ایران ضربه اقتصادی سنگینی برای این شرکت خواهد بود.

با این حال اتحادیه اروپا توان ایستادگی مقابل آمریکا در چالش های گفته شده (اقتصادی و سیاسی) را ندارد. آمار منتشر شده در پایگاه خبری کمیسیون اروپا نشان می‌دهد تجارت اتحادیه اروپا با ایران در مقایسه با تجارت این اتحادیه با آمریکا رقم قابل توجهی نیست. در حالی که در سال 2017 تجارت ایران با اتحادیه اروپا بالغ بر 21 میلیارد یورو بوده است، تجارت اتحادیه اروپا با آمریکا در همین سال 30 برابر تجارت با ایران یعنی 632 میلیارد یورو بوده است. از نظر سیاسی نیز اتحادیه اروپا بدون پشتوانه آمریکا روزهای سختی را در مقابل روسیه و چین دارد و نیازمند همکاری مستحکم با آمریکاست.

در این شرایط که اتحادیه اروپا بر سر دوراهی ادامه یا قطع همکاری با ایران در چارچوب برجام قرار گرفته است چند سیاست را اتخاذ نموده است:

1- در گام اول اروپا سعی کرد فشار به ایران برای پذیرش شروط فرابرجامی بویژه در موضوع موشکی را دستور کار خود قرار دهد؛ این سیاست با موضع‌گیری قاطع ایران به شکست انجامید.

2- سیاست دومی که این اتحادیه اتخاذ کرد را می‌توان موضع‌گیری‌های سیاسی نمادین در مقابل آمریکا قلمداد کرد، البته این موضع‌گیری‌ها به گونه‌ای بود که ترامپ را هدف قرار می‌داد و نه کل حاکمیت آمریکا؛ صدور بیانیه بلافاصله بعد از خروج آمریکا از برجام را می توان بخشی از این سیاست دانست.

3- امروز اتحادیه اروپا سیاست جدیدی را اتخاذ کرده است و آن چانه زنی با آمریکا و یا به بیانی دیگر التماس از این کشور برای ادامه همکاری با ایران است.

نامه مشترک وزرای خارجه و دارایی سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) به همتایان آمریکایی خود و درخواست آنها  از دولت آمریکا مبنی بر اینکه آن دسته از شرکت‌های اروپایی را که پس از اجرای برجام در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند از تحریم‌های ثانویه خود مستثنی کند را می توان در این چارچوب تحلیل کرد. البته اتحادیه اروپا نمی تواند قاطعانه مقابل آمریکا بایستد و به همین دلیل سیاست درخواست و التماس را در پیش گرفته است. موضع گیری های اخیر مکرون خطاب به ترامپ که گفت اگر شما با توافقی که رئیس جمهور ما قبلتان امضا کرده راحت نیستید جلوی حفظ آن توسط سایرین نایستید و ... نیز در راستای همین سیاست اتخاذ شده است؛ ولیکن نباید به اختلاف اروپا با آمریکا دل خوش کرد چرا که این اختلافات تا زمانی که آمریکا اراده ای بر پاسخ به کشورهای اروپایی نداشته باشد ادامه دارد و اگر این دسته از کشورها در مقابل فشاری از ناحیه آمریکا برای قطع همکاری با ایران قرار گیرند قطعا توان تصمیم گیری مستقل را ندارند. نکته پایانی اینکه در این شرایط  باید مراقب بود تا جنگ زرگری اتحادیه اروپا و آمریکا به اختلاف جریانات سیاسی در داخل ایران تبدیل نشود.

 پایگاه بصیرت

مرتبط‌ها

احمد دستمالچیان، کاردار پیشین ایران در عربستان

فادی جونی فعال فضای مجازی درباره آمار متبلایان به کرونا

آیا حملات اخیر آمریکا به عراق، غیر عادی و غیرقابل پیش‌بینی بود؟

دلیل اصلی کاهش مشارکت در  انتخابات مشکلات معیشتی بود نه کرونا

کاهش قیمت نفت بیشتر از همه ضرر عربستان و روسیه است نه ایران

توسعه‌طلبی‌های «اِسپارت خلیج فارس»