به گزارش دیدبان،سفارش مدیران و مسئولین جمهوری اسلامی توسّط رهبری به حفظ زیّ و منش طلبگی به مدیرانی که اغلب آنها در سلک روحانیت و طلبگی شرف حضور ندارند، حکایت از تعیین شاخص تراز برای مدیران در نظام اسلامی است. یعنی سبک زندگی مدیران مکلا و کت و شلواری نیز باید مطابق سبک زندگی طلبگی باشد. این سبک زندگی در سطح رفاه شخصی خود و خانواده، مدل مواجهه با مردم و رعایت تقوی و احکام شرعی نمود و ظهور دارد.
 
زیّ طلبگی چیست؟

زیّ و منش طلبگی مدل رفتاری روحانی و ظاهری اهل ایمان است که در آن فرد روحانی بسیاری از مباحات و مکروهات را بر خود حرام و بسیاری مستحبّات را واجب تلقّی می نماید. در این سبک زندگی از لحاظ اقتصادی وضعیت طبقات متوسط مردم به پایین ملاک زیست رفاهی است. بر این اساس علاوه بر مقتضیّات فردی لازم است که انسان هنجارهای صنفی روحانیّت را نیز در نظر بگیرد.

مطابق با آنچه در بالا آمد حفظ و رعایت زیّ و منش طلبگی که سفارش امام خمینی و رهبر معظم انقلاب برای مسئولان و مدیران نظام اسلامی است؛ به نظام رفتاری اطلاق می شود که عموم مردم از آن برداشت گرایش به معنویّت و عبادت و دوری از دنیا و مشتهیات آن را برداشت می نمایند. رعایت زی طلبگی توسط مدیران زمانی حساسیت برانگیز می‌شود که دانسته شود بخش قابل توجهی از سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی به دلیل عدم رعایت منش طلبگی توسط مدیران از بین می‌رود و بلکه به ضد خود نیز می‌تواند تبدیل شود.

در ذیل به بخش هایی از زیّ طلبگی مناسب برای مدیران اشاره می شود:
 
التزام به معنویات و روحانیّت:

همانطور که وجه شاخص زی طلبگی در حالت معنوی و مهذّب وجود اوست. لزوم توجّه به مبارزه با نفس برای کارگزاران حکومت اسلامی در نامه های امیرالمؤمنین در نهج البلاغه و در توصیه‌های امامین انقلاب اسلامی در همه‌ی دیدارها با مسئولین نظام کاملا مشهود است. برای مدیران جمهوری اسلامی لازم است که خود را نسبت به واجبات شرعی و مستحبات چون نماز شب و ادعیه و مناجات ملتزم بدانند. پرهیز جدی از محرّمات و حفظ ظاهر اسلامی (مثلا در آرایش ظاهری و رفتار) از مبانی سیره‌ی طلبگی محسوب می‌شود. بدیهی است مسئول و مدیری که حد شرعی محاسن را رعایت نمی‌کند، یا احیانا دروغ بر زبانش جاری می‌شود یا... قطعا با مدیر تراز انقلاب اسلامی فاصله‌ای معنا دار دارد.
 
پرهیز از خوی سرمایه داری:

 در منطق طلبگی مال اندوزی و سرمایه داری به معنایی که در قرآن کریم مورد مذمت قرار گرفته است،[1] سبب کراهت و وعده ی عذاب شده است. مدیران تراز انقلاب اسلامی نیز باید از جمع آوری مال و سرمایه به شدت اجتناب نمایند. از دیگر سو اگر طبقه‌ی سرمایه دار مدیر شوند یا مدیران از طبقه ی سرمایه دار انتخاب شوند، علاوه بر مفاسد سیاسی و اقتصادی که رخ خواهد نمود، جامعه با دو‌ گسل موازی رو به رو خواهد شد که یکدیگر را تقویت خواهند کرد: 1) گسل غنی و فقیر؛ 2) گسل مسئولین و مردم
این دو شکاف موازی پس از تقویّت یکدیگر ضربات جبران ناپذیری را به سرمایه اجتماعی نظام وارد خواهند کرد.
 
این دو شکاف موازی پس از تقویّت یکدیگر ضربات جبران ناپذیری را به سرمایه اجتماعی نظام وارد خواهند کرد.
 
توجّه به خانواده:

آنچنان که تخلق به اخلاق الهی را فرد روحانی از خود و خانواده‌ی خود آغاز می‌نماید[2]، مدیر تراز انقلاب نسبت به وجود آمدن آقازادگی در بیت خود حسّاس است و به شدت با آن مقابله می‌کند. رانت اطلاعاتی و قدرت را از فرزندان و نزدیکانش دور نگه داشته و تزکیه‌ی روحی و خلقی ایشان را در دستور کار قرار می‌دهد. بدیهی است در این بخش سفرهای علمی و تفریحی به خارج از کشور (کوتاه مدت و بلند مدت) حتما با سیره و زیّ طلبگی منافات دارد.

خانه و وسیله‌ی نقلیه:

هر چند در روایات وجود خانه ی وسیع و مرکب خود از نشانه های سعادت برشمرده شده است اما با این حال به مقتضای رعایت اصل طلبگی در اختیار داشتن خانه ی چند میلیاردی یا ماشین چند صد میلیونی هرگز جزو شؤون مدیر تراز انقلاب اسلامی است. اینکه یک خانواده ی متوسط در ایران در چند متر خانه و در چه بخشی از شهر زندگی می‌کنند یا بیشترین ماشین سواری موجود در کشور چیست حتما باید در مطمح نظر مسئولین نظام اسلامی قرار بگیرد.

همانطور که اگر مردم فردی در سلک روحانیت را در یک خانه ی اشرافی یا ماشین گران قیمت سرزنش می‌کنند، نشان دهنده ی بخشی از منش و روش طلبگی در این رابطه است. بنابراین مدیران و مسئولین نظام در استفاده از اموال دولتی و اشرافی و غیر وطنی در بخش‌های غیر ضروری باید اکیدا خودداری نمایند. تردد همیشگی با اتومبیل های خارجی، گران قیمت و شیشه دودی به معنای پرده کشی میان خود و مردم است و قطعا با زی طلبگی و تراز انقلاب اسلامی فاصله ی بسیار دارد.

از طرف دیگر بخش مهمی از سیره ی طلبگی و روحانیت را حضور مداوم در میان مردم و نشست و برخاست با ایشان و به خصوص فقرا تشکیل می‌دهد. بنابراین رعایت اصول مردمداری باید در صدر برنامه‌ی‌های مدیران نظام قرار بگیرد.
 
خوراک و پوشاک:

مطابق فرمایش امیرالمؤمنین (ع) کارگزار حکومت اسلامی باید با پرهیز از خصائص اغنیاء و اهل دنیا از حضور در مجالس و بر سفره‌هایی که جز اغنیا و ثروتمندان حضور ندارند اجتناب کند. بر اساس سلک روحانیّت باید از خوردن لحمیات و مشتهیات بیش از حد اجتناب نماید. بلکه چنین تغذیه ای را نیز از مردم مخفی نگه دارد. ملاک در انتخاب نوع و مصرف مواد غذایی حد متوسّط و پایین تر مردم است.

در باب پوشش نیز همان اصل رعایت متوسط مردم و پایین تر الزامی است. پوشیدن انواع لباس های گران قیمت و به خصوص غیر وطنی مخالف زیّ طلبگی مدیران خواهد بود. مدیران در این باره به دلیل در دسترس بودن آمارهای خوراک و پوشاک عموم مردم می توانند حد مشخصی را برای خود به دست آورند.

پی‌نوشت:

1. یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ کَثِیرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَیَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ ۗ وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا یُنْفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ (توبه 34) (اى کسانى‌که ایمان آورده‌اید! بسیارى از دانشمندان و راهبان، (با سوء استفاده از موقعیّت خود،) اموال مردم را به ناحق مى‌خورند و آنان را از راه خدا باز مى‌دارند و کسانى‌که طلا و نقره مى‌اندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمى‌کنند، پس آنان را به عذابى دردناک، بشارت بده.)
2. یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا (تحریم 6) (اى کسانى که ایمان آورده‌اید! خود و خانواده خود را از آتش حفظ کنید.)

محسن خاکی

پایگاه برهان