به گزارش دیدبان، روز شنبه ۲۲ اردیبهشت‌ماه، چهارمین انتخابات پارلمانی عراق بعد از سقوط رژیم بعث، در فضایی تقریبا بدون تنش و امن برگزار شد.
مردم عراق حضور ۴۴ درصدی از خود به ثبت رساندند و با اینکه مشارکت در مقایسه با سه دوره قبل، کمتر بود، اما نتیجه آن کمتر طبق انتظارها پیش رفت؛ چرا که ائتلاف انتخاباتی وابسته به نخست‌وزیر تحت نام «النصر» عقب افتاد و دو ائتلاف «سائرون» وابسته به جریان صدر و «الفتح» نزدیک به «الحشد الشعبی» گوی سبقت را ربودند.
با اعلام رسمی کمیسیون انتخابات و انتشار نتیجه رسمی انتخابات مهلت سه ماهه برای تشکیل دولت جدید که به نظر می‌رسد متفاوت از دوره‌های گذشته باشد، آغاز می‌شود.
از انتخابات تا انتخاب نخست‌وزیر مراحل زیر باید طی شود:
۱- کمیسیون عالی انتخابات نتیجه رسمی انتخابات چهارم پارلمانی را اعلام می‌کند.
۲- طبق ماده ۵۴ قانون اساسی، رئیس جمهور (فؤاد معصوم) از مجلس نمایندگان (پارلمان) می‌خواهد تا حداکثر طی مدت ۱۵ روز از تاریخ تأیید نتایج انتخابات، اولین جلسه پارلمان را با نمایندگان جدید تشکیل بدهد. رئیس سنی انتخاب و با رأی اکثریت مطلق، دو نایب رئیس،انتخاب می‌شوند.
۳- رئیس جدید پارلمان نهایتا طی ۳۰ روز از برگزاری جلسه نخست و با رأی دو سوم نمایندگان (۳۲۸ نماینده) انتخاب می‌شود.
۴- رئیس جمهور، نامزد معرفی شده از جانب فراکسیون بزرگتر پارلمان را مأمور تشکیل دولت جدید می‌کند (ماده ۷۶).
۵- نخست‌وزیر مأمور به تشکیل کابینه، ۳۰ روز زمان دارد تا کابینه پیشنهادی را برای اخذ رأی اعتماد، به پارلمان معرفی کند.
۶- پارلمان برای هر وزیر پیشنهادی رأی می‌گیرد و با برنامه دولت موافقت می‌کند. وزرا به رأی اکثریت پارلمان نیاز دارند.
اگر نخست‌وزیر مأمور به تشکیل کابینه، نتواند طی ۳۰ روز دولت را تشکیل دهد، یا پارلمان کابینه پیشنهادی را رد کند، رئیس پارلمان طی ۱۵ روز باید نامزد بعدی فراکسیون بزرگتر را برای تشکیل دولت معرفی کند.
۷- نامزد نخست‌وزیری می‌بایست مثل نامزد ریاست جمهوری دارای مدرک دانشگاهی یا معادل آن باشد. او باید حداقل ۳۵ ساله باشد.
طبق ماده ۷۸ قانون اساسی عراق، نخست‌وزیر، مسئول مستقیم اجرای سیاست‌های کلی کشور و فرمانده کل قواست که ریاست کابینه را نیز بر عهده دارد و می‌تواند وزراء را با موافقت پارلمان، برکنار کند.
بعد از تشکیل کابینه، نخست‌وزیر و اعضای کابینه، در صحن پارلمان طبق آنچه در ماده ۵۰ قانون اساسی آمده، سوگند یاد می‌کنند.
طبق ماده ۸۱ قانون اساسی، در صورت فقدان نخست‌وزیر و به هر دلیلی که این پست خالی بماند، رئیس جمهور وظایف او را بر عهده می‌گیرد. در چنین حالتی، رئیس جمهور فرد دیگری را حداکثر تا ۱۵ روز مأمور تشکیل کابینه می‌کند.
با توجه به پیشتازی ائتلاف «سائرون نحو الاصلاح» وابسته به جریان صدر و ائتلاف «الفتح» نزدیک به الحشد الشعبی و سناریوهای مختلفی که برای ائتلاف این دو گروه با سایر احزاب وجود دارد، نگاه‌ها در عراق به روزهای آتی دوخته شده است تا اندک اندک چهره نخست‌وزیر جدید روشن شود.
منبع: فارس
مراحل قانونی از انتخابات تا انتخاب نخست‌وزیر عراق
