دیدبان
مجید صفاتاج

تلاش آمریکا برای تشکیل «اسرائیل بزرگ» و هم‌نوایی ارتجاع عرب

تلاش آمریکا برای تشکیل «اسرائیل بزرگ» و هم‌نوایی ارتجاع عرب

به گزارش دیدبان،مقامات آمریکایی اخیرا اعلام کرده اند که تصمیم انتقال سفارت واشنگتن از تل آویو به بیت‌المقدس در روز 14 مِی (24 اردیبهشت ماه) عملیاتی خواهد شد. این درحالی است که روز 14 مِی در واقع هفتادمین سالروز فاجعه اشغال اراضی فلسطینیان توسط صهیونیست ها محسوب می شود. «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی در واکنش به اعلام این خبر توسط مقامات ایالات متحده آمریکا از آنها به شدت قدردانی کرد. این تصمیم خصمانه، واکنش های طرف های مختلفی را به دنبال داشت. وزارت خارجه سوریه در همین ارتباط با صدور بیانیه ای اعلام کرد: «تصمیم دولت آمریکا مجددا دشمنی این کشور با امت عربی را آشکار ساخت. آمریکایی ها با اتخاذ چنین تصمیمی تلاش دارند ضمن تحقیر ملت های عربی و اسلامی، در راستای محقق ساختن منافع صهیونیستها گام بردارند. این اقدام، نقض آشکار قطعنامه های بین المللی تلقی می شود. بدون شک در صورت اجرایی شدن این تصمیم، اراده جامعه بین الملل مورد تحقیر واقع خواهد شد».

از سوی دیگر، «عبداللطیف القانوع» سخنگوی حماس نیز در بیانیه ای عنوان کرده است: «اقدام واشنگتن مبنی بر انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس هرگز به رژیم صهیونیستی مشروعیت نخواهد بخشید و منجر به تغییر واقعیت ها و آثار تاریخی قدس نخواهد شد. این اقدام نقض آشکار قوانین بین المللی و ناقض همه معاهدات بین المللی در مورد بیت المقدس است». درهمین حال، جنبش جهاد اسلامی هم در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت خود به قدس اشغالی، تاکید کرد که انتقال سفارت آمریکا به قدس در هفتادمین سالروز اشغال فلسطین به مثابه بی توجهی مقامات ایالات متحده به تجاوزات و جنایات علیه ملت فلسطین و سراسر امت اسلامی و عربی است. این جنبش تأکید کرد که این تصمیم غیرقانونی و باطل است و ثابت می‌کند که آمریکا در تهدید ثبات و امنیت منطقه و حمایت از تروریسم دست دارد.

آمریکا و هدف تشکیل «اسرائیل بزرگ»

ایالات متحده آمریکا از همان ابتدا با اتخاذ سیاست های یکجانبه به طور کامل با رژیم صهیونیستی همسو بوده و هست. از زمان امضای توافقنامه «اسلو» آمریکایی ها به دنبال انتقال پایتخت خود از تل آویو به بیت المقدس بودند. با این حال آنها در آن زمان نتوانستند به هدف خود جامه عمل بپوشانند، چراکه «یاسر عرفات» قدس اشغالی را به عنوان خط قرمز خود اعلام کرده بود. هرچند که آن موقع این هدف محقق نشد اما واشنگتن و تل آویو همواره مترصد فرصت مناسبی برای انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس بوده اند. به طور کلی، جریان نومحافظه کار آمریکایی و رژیم صهیونیستی بر این باورند که نبرد آخرالزمان زمانی آغاز می شود که دولت اسرائیل در قدس اشغالی تشکیل بشود. بنابراین، آنها یکی از راهکارهای تشکیل دولت اسرائیل را در به رسمیت شناختن قدس اشغالی به عنوان پایتخت ابدی آن می دانند.

مسأله انتقال سفارت ایالات متحده آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی مسأله ای نیست که پس از روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا مطرح شده باشد. پیش از روی کار آمدن ترامپ هم طرح انتقال سفارت واشنگتن به بیت المقدس در کنگره ایالات متحده به تصویب رسیده بود. با این حال، دولت های پی در پی در آمریکا به دلیل نگرانی از واکنش احتمالی کشورهای جهان عرب و جهان اسلام به انتقال سفارت واشنگتن به قدس اشغالی، همواره پیاده سازی این طرح را به تعویق می انداختند. برهمین اساس، عدم عملیاتی شدن انتقال سفارت آمریکا به قدس در زمان دولت های گذشته آمریکا به مثابه عدم تمایل آنها به انجام این مأموریت نیست. هدف اصلی و اساسی آمریکایی ها همواره تشکیل «اسرائیل بزرگ» به پایتختی قدس بوده و هست. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که ایالات متحده آمریکا انتقال سفارت خود به بیت المقدس را یکی از مستلزمات اصلی افزایش هژمونی‌اش در ساختار قدرت جهانی تلقی می‌کنند.  بنابراین، مسأله انتقال سفارت آمریکا به قدس پیش از ترامپ هم مطرح بوده است. زمانی که ترامپ در آمریکا روی کار آمد، وضعیت را در جهان اسلام آشفته دید. ترامپ وضعیت را اینگونه دید که جهان اسلام دچار چنددستگی شده و برخی کشورهای اسلامی به ویژه سوریه و عراق درگیر جنگ هستند. وی به منظور بهره برداری از این شرایط مسأله انتقال سفارت آمریکا به قدس را پیش کشید و اعلام کرد که عدم تحقق این مسأله در زمان دولت های گذشته به دلیل کارشکنی های آن ها بوده است.

نقش شیخ نشینان عرب در تصمیم واشنگتن درباره قدس

مسأله ای که در این میان حائز اهمیت به نظر می رسد این است که اقدام کشورهای عربی ازجمله عربستان سعودی، بحرین، امارات و اردن و دیگر کشورهای عربی ـ اسلامی در عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در اتخاذ تصمیم انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس بی تأثیر نبوده است. این کشورهای عربی ـ اسلامی نه تنها هویت و سرزمین فلسطین را به فراموشی سپردند، بلکه با اقدامات خود، به رژیم صهیونیستی نیز مشروعیت بخشیدند. کاملا واضح است که در شرایطی که کشورهای اسلامی چنین ضعف بزرگی را از خود به نمایش می گذارند، آمریکایی ها نهایت بهره برداری را از این وضعیت می‌کنند. اکنون برخی کشورهای عربی ـ اسلامی به جای رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران را دشمن خود می دانند. آمریکایی ها هم همواره تلاش کرده اند تا برای تقویت مناسبات میان کشورهای عربی ـ اسلامی و تل آویو، به اعراب اینگونه القاء کنند که آنها و اسرائیل دارای یک دشمن مشترک به نام ایران هستند. در این شرایط، در سایه عادی سازی روابط کشورهای عربی ـ اسلامی با رژیم صهیونیستی و همچنین مشغول بودن محور مقاومت به جنگ ها و درگیری ها در منطقه، طبیعی است که مقامات آمریکایی بخواهند از فرصت ایجاد شده استفاده کرده و سفارت خود را به بیت المقدس منتقل کنند.

واکنش قاطعانه به انتقال سفارت

کلمه «انتفاضه» معنای خاص خود را دارد. انتفاضه به معنای «قیام سراسری و فراگیر» است که در اراضی اشغالی 1948 و 1967 انجام می پذیرد. محور عمده اعتراضاتی که ما تاکنون شاهد بودیم در اراضی اشغالی 1967 بوده است و این اعتراضات در اراضی اشغالی 1948 یا جولان اشغالی کمتر بوده است. با این حال، انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی هرچند ممکن است باعث ایجاد یک انتفاضه به معنای واقعی آن که سالها به صورت متمادی به طول بینجامد، نشود اما قطع به یقین چنین اقدامی موجبات تحریک احساسات فلسطینیان، افکار عمومی منطقه و جهان اسلام را فراهم خواهد آورد و واکنش گسترده آنها را به دنبال خواهد داشت؛ واکنشی که بدون شک آمریکایی ها و صهیونیستها را برای یک مدت طولانی درگیر خود خواهد کرد. با تمامی اینها، در سایه شکسته شدن قبح صلح و سازش توسط رژیم های مرتجع عربی با رژیم صهیونیستی، بعید به نظر می رسد که شاهد وقوع انتفاضه ای به معنای واقعی و اصلی آن باشیم. این مسأله به معنای آن نیست که آمریکا و رژیم صهیونیستی از تبعات و پیامدهای انتقال سفارت واشنگتن به قدس اشغالی در امان خواهند بود. قطعا همانطور که پیشتر اشاره شد، قیام ها و اعتراضات گسترده ای علیه آمریکا و صهیونیسم شکل خواهد گرفت. واکنش ها به اقدام آمریکا به همین جا هم محدود نمی شود، بلکه گروه های مقاومت واکنش مسلحانه نیز به این اقدام نشان خواهند داد. کما اینکه عملیات های استشهادی در اراضی اشغالی نیز یکی دیگر از واکنش فلسطینیان به انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی خواهد بود.

«مقاومت مسلحانه» تنها راهکار مقابله

جانبداری های سریالی ایالات متحده آمریکا از رژیم صهیونیستی حتی موجب نا امیدی «محمود عباس» به عنوان متولی اصلی مذاکرات سازش با این رژیم شد. وی صراحتا اعلام کرد که تشکیلات خودگردان در سایه جانبداری های آمریکا از اسرائیل، از مذاکرات با تل آویو خارج خواهد شد. قطعا در چنین شرایطی نمی توان دورنما و افق روشنی برای مذاکرات میان رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطین متصور بود. در سایه کارشکنی های اسرائیل و اقدامات ایالات متحده برای انتقال سفارت واشنگتن به بیت المقدس، حتی گردان های «الاقصی» شاخه نظامی جنبش «فتح» نیز در کنار شاخه های نظامی جنبش های مقاومت به این نتیجه رسیده اند که تنها راه مقابله با اقدامات شوم آمریکا و اسرائیل، «مقاومت مسلحانه» است؛ گزینه ای که اتحادیه علمای جهان اسلام آن را تأیید و بر روی آن صحه گذاشته است.

مجید صفاتاج ـ کارشناس ارشد روابط بین الملل

مرتبط‌ها

احمد دستمالچیان، کاردار پیشین ایران در عربستان

فادی جونی فعال فضای مجازی درباره آمار متبلایان به کرونا

آیا حملات اخیر آمریکا به عراق، غیر عادی و غیرقابل پیش‌بینی بود؟

دلیل اصلی کاهش مشارکت در  انتخابات مشکلات معیشتی بود نه کرونا

کاهش قیمت نفت بیشتر از همه ضرر عربستان و روسیه است نه ایران

توسعه‌طلبی‌های «اِسپارت خلیج فارس»