دیدبان
توفیق شومان

«غوطه شرقی» سوریه عرصه تقابل میان دمشق و واشنگتن

«غوطه شرقی» سوریه عرصه تقابل میان دمشق و واشنگتن

به گزارش دیدبان،مدتی است که وضعیت «غوطه شرقی» در سوریه بسیار وخیم شده است. گروه های تروریستی ـ تکفیریِ تحت حمایت ایالات متحده آمریکا و همچنین کشورهای غربی حملات خمپاره ای و موشکی خود به غوطه شرقی را تشدید کرده اند؛ منطقه ای که 400 هزار نفر جمعیت دارد و به دلیل نزدیکی به مرکز دمشق و همچنین فرودگاه بین المللی این شهر، از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. حملات تکفیریها به غوطه شرقی که با چراغ سبز ایالات متحده آغاز شده و هم اکنون نیز ادامه دارد، درحالی است که سران غربی ـ عربی، دمشق و مسکو را عامل تحولات کنونی در این منطقه معرفی می کنند. درهمین ارتباط، «رکس تیلرسون» وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در سخنانی مدعی شده که روسیه مسئول تحولات کنونی در غوطه شرقی است. درهمین حال، مسئولان ریاض و ابوظبی نیز که خود سابقه ننگینی در عرصه حقوق بشری دارند، نسبت به آنچه که در غوطه شرقی می گذرد، ابراز نگرانی کرده اند!

حمایت های مستمر کشورهای غربی از تروریست های تکفیری در سوریه به حدی رسیده که حتی صدای سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه را نیز درآورده است. در همین راستا، لاوروف گفته است: «ظاهراً دوستان غربی ما متأسفانه نمی خواهند تروریست ها را از ساختار آتش ‌بس در سوریه خارج کنند. این امر سئوالات و تردیدهای زیادی را ایجاد کرده و مسکو اعلام می کند که تحت چنین شرایطی، هرگونه طرح پیشنهادی از سوی غرب در سازمان ملل متحد در خصوص سوریه را رد می کند». درهمین حال، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در واکنش به ادعاهای مطرح شده درباره مسئول دانستن ایران و روسیه پیرامون تحولات اخیر در غوطه شرقی اعلام کرد: «کشورهای حامی تروریسم مسئول ایجاد چنین اوضاعی هستند». سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در این باره گفت: مسئول اوضاع غوطه شرقی کسانی هستند که از تروریست‌ ها حمایت می‌کنند؛ تروریست‌ هایی که هنوز آنجا هستند».

«غوطه شرقی»؛ آخرین دژ تکفیری‌ها

واقعیت این است که «غوطه شرقی» دمشق از آن جهت حائز اهمیت است که آخرین دژ تکفیری‌ها در سوریه و پایتخت این کشور تلقی می شود؛ تکفیری هایی که توسط بسیاری از کشورهای عربی و غربی مورد حمایت های مالی و تسلیحاتی قرار گرفته و می گیرند. غوطه شرقی دمشق از اهمیت استراتژیک بسیار بالایی برخوردار است، چراکه در امتداد مرکز دمشق، پایتخت سوریه واقع شده است. به دلیل همین اهمیت استراتژیک است که تروریست های تکفیری از چندی پیش حملات گسترده خود به غوطه شرقی را کلید زده‌اند. طی روزهای گذشته تکفیری ها جنایت های زیادی را علیه غیرنظامیان سوری در حومه دمشق مرتکب شده اند. لذا آنچه که امروز در غوطه شرقی درحال رخ دادن است، تلاش نیروهای سوری برای به عقب راندن تکفیری ها و دور نگاه داشتن آنها از مرکز دمشق، پایتخت سوریه است. در واقع، دولت سوریه با عملیات نظامی خود علیه تکفیریها در غوطه شرقی به دنبال ایجاد فضایی امن در پایتخت این کشور است.

تلاش برای تنگ‌تر کردن عرصه بر «جبهه النصره»

ارتش سوریه درهمین راستا موفقیت های زیادی را نیز در عرصه میدانی به دست آورده است. بسیاری از مناطق تحت سیطره تکفیریها در حومه دمشق ازجمله «الزبدانی» تاکنون در عملیات نیروهای سوری آزاد شده اند. اکنون ارتش سوریه در صدد است تا دامنه امنیت در دمشق را بیش از پیش وسعت بخشد. درهمین حال، ارتش سوریه بخشی دیگر از تلاش های خود را بر مسئله تنگ‌تر کردن عرصه بر تروریست های «جبهه النصره» متمرکز کرده است. می دانیم که تروریست های تکفیری جبهه النصره در استان ادلب به شدت تحت فشار قرار گرفته اند. از همین روی، نیروهای سوری در صدد برآمده اند تا راه های تنفس برای این گروه تروریستی در دمشق را نیز مسدود کرده و آنها را در تنگنا قرار دهند تا تکفیریها موفق به بازگشایی جبهه های جدیدی در حومه دمشق نشوند.

غوطه شرقی عرصه رویارویی دمشق و واشنگتن

آنچه که امروز در غوطه شرقی دمشق اتفاق می افتد، به تحولات گذشته در عرصه میدانی سوریه کاملا گره خورده است و نمی توان این اتفاقات را با تحولات گذشته بدون ارتباط دانست. در واقع، تحولاتِ امروز غوطه شرقی در ادامه نبرد میدانی، سیاسی و حتی رسانه ای میان دولت دمشق و متحدان آن ازجمله روسیه با ایالات متحده آمریکا و همپیمانان آن، رخ می دهد. شما نگاه کنید طی ماه های اخیر فعل و انفعالات زیادی میان سوریه و همپیمانانش و آمریکا و متحدان رخ داده است. جنگنده‌هایِ وابسته به تکفیریهایِ مورد حمایت آمریکا پایگاه های «حمیمیم» و «طرطوس» روسیه در سوریه را هدف حملات هوایی قرار دادند و همچنین جنگنده سوخویِ روسی در اوایل سال جاری میلادی در سوریه منهدم شد. در آن سوی میدان، نیروهای سوری جنگنده متجاوز صهیونیستی را در آسمان خود هدف قرار داده و ساقط کردند. در واقع، باید گفت که اقدامات تحریک آمیز آمریکایی‌ها به ویژه از اوایل ماه گذشته میلادی موجب ظهور و بروز وضعیت کنونی در غوطه شرقی دمشق شده است.

عربستان سعودی حامی مالی اصلی تکفیری‌ها

اینکه گفته می شود ایالات متحده آمریکا از تروریست های تکفیری در سوریه حمایت تسلیحاتی به عمل می آورد کاملا درست است. ما شاهد حمایت های تسلیحاتی واشنگتن از تروریست های تکفیری در غوطه شرقی نیز هستیم و می بینیم که تسلیحات تکفیریها ساخته آمریکاست. البته نمی‌توان از حمایت های منطقه ای از گروه های تروریستی ـ تکفیری در غوطه شرقی دمشق نیز غافل شد. علاوه بر گروه تروریستی جبهه النصره، گروه تروریستی موسوم به «جیش الاسلام» نیز در غوطه شرقی بسیار فعال است. این گروه توسط عربستان سعودی مورد حمایت مالی قرار می گیرد. در واقع، باید گفت که مسئولیت حمایت مالی از گروه های تکفیری در سوریه بر عهده عربستان سعودی است و ایالات متحده آمریکا مسئول ارائه حمایت های نظامی و تسلیحاتی به این گروههاست.

اغراض سیاسی عامل اتهام زنی‌های واشنگتن

ایالات متحده آمریکا در حالی دمشق را متهم به استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان در غوطه شرقی دمشق می کند که کوچکترین ادلّه ای جهت اثبات این مدعا ارائه نکرده است. آمریکایی ها از چه الفاظی برای این اتهام زنی استفاده می کنند؟ آنها می گویند: «شاید»، «بعید نیست»، «احتمال دارد». بکارگیری از این الفاظ به دلیل عدم برخورداری آمریکایی ها از ادلّه محکمه پسند برای اثبات ادعایشان است. مطرح کردن چنین ادعایی با هدف ایجاد جنگ رسانه ای و فضاسازی تبلیغاتی علیه دولت دمشق صورت می پذیرد. این ادعا همچنین پس از آن مطرح شد که نشست سوچی در روسیه با موفقیت به کار خود پایان داد. این نشست همانطور که می دانید توسط معارضان مورد حمایت ریاض و واشنگتن تحریم شده بود. حتی خودِ آمریکا هم حاضر به مشارکت در این نشست نشده بود. بنابراین، آمریکایی ها به منظور تقابل سیاسی با روسیه به اتهام زنی به متحد آن یعنی دمشق مبادرت می ورزند.

علل بقای نظامی آمریکا در سوریه

اگر به خاطر داشته باشید «رکس تیلرسون» وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در تاریخ 17 ژانویه (ماه گذشته میلادی) از ایجاد پایگاه های جدید برای ایالات متحده آمریکا در سوریه و به ویژه در مناطق کُردنشین خبر داد و اعلام کرد که واشنگتن تا زمان یافتن یک راه حل سیاسی برای بحران سوریه قصد خروج از این کشور را ندارد. البته مقصود اصلی واشنگتن از راهکار سیاسی برای سوریه همان پروژه قدیمی «کنار رفتن اسد» است. واقعیت این است که آمریکایی ها تحت هیچ شرایطی نمی‌خواهند که تحقق هرگونه راهکار سیاسی برای بحران سوریه تحت نظارت روسیه و با نقش آفرینی ویژه مسکو صورت بپذیرد. از دیدگاه آمریکایی ها برگزاری نشست صلح سوری در شهر سوچی، روسیه را یک قدم به ایفای نقش اصلی در یافتن راه حل سیاسی برای بحران سوریه نزدیک‌تر کرده است.

لذا یکی از عوامل اصلی بقای نظامی آمریکایی ها در سوریه انگیزه دولتمردان آمریکایی برای مقابله جدی با مسکو در عرصه سیاسی است.  از سوی دیگر، آمریکایی ها می بینند که مساحت وسیعی از مناطق تحت سیطره تروریست های تکفیری هم اکنون از تصرف آنها خارج شده است. آنها نیک می دانند که دمشق با همراهی و کمک همپیمانان خود این مناطق را آزاد کرده است. لذا ایالات متحده آمریکا برای جبران چنین شکست هایی، استراتژی های جدیدی را برای خود در سوریه ترسیم کرده است. ازجمله این استراتژی ها، ائتلاف سازی است. آمریکا از طریق ائتلاف با کُردها در مناطقی مانند القامشلی و حسکه و دیگر مناطق سوریه، قصد دارد شکست های میدانی خود را در مقابل دمشق و متحدانش جبران کند.

توفیق شومان: تحلیلگر لبنانی مسائل استراتژیک

مرتبط‌ها

احمد دستمالچیان، کاردار پیشین ایران در عربستان

فادی جونی فعال فضای مجازی درباره آمار متبلایان به کرونا

آیا حملات اخیر آمریکا به عراق، غیر عادی و غیرقابل پیش‌بینی بود؟

دلیل اصلی کاهش مشارکت در  انتخابات مشکلات معیشتی بود نه کرونا

کاهش قیمت نفت بیشتر از همه ضرر عربستان و روسیه است نه ایران

توسعه‌طلبی‌های «اِسپارت خلیج فارس»