دفاع مشروع از جمله نهادهای مورد پذیرش در حقوق کیفری است که با دارا بودن سابقه‌ای طولانی، به عنوان یک عامل موجهه، رکن قانونی جرم ارتکابی را زائل می‌سازد. در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، دفاع مشروع به نحو مترقی‌تری مورد تشریع قرار گرفته است. تصریح شرایطی همچون لزوم رعایت مراتب دفاع، ضرورت دفاع، ابتدایی و ارتجالی بودن دفاع، استناد دفاع به قرائن معقول یا خوف عقلایی و نیز قرار دادن ضابطین در کنار مأموران و نیز اتخاذ رویکردی صریح در خصوص دفاع مشروع ناقص، از جمله جنبه‌های مثبت قانون جدید است، کما اینکه شامل موارد بحث برانگیزی همچون جابجایی بار اثبات شرایط دفاع نیز است. در این پژوهش مفهوم و شرایط دفاع مشروع در قانون جدید مورد بازشناسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها: دفاع مشروع؛ دفاع ناقص؛ عوامل موحهه جرم؛ قانون مجازات اسلامی مصوب 1392؛ مراتب دفاع

نویسندگان:

محمد ابراهیم شمس ناتری: دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی پردیس فارابی دانشگاه تهران

 محمد کاظم زارع: دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی پردیس فارابی دانشگاه تهران  

دو فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی - دوره 50، شماره 1، بهار و تابستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.