به گزارش دیدبان،چکیده
توجه به نقش تربیتی قرآن کریم در زندگی بشر و تأثیر شگرف آن در هدایت، نشانگر آن است که علاوه بر اثربخشی محتوا، روشهای بهکارگرفتهشده در آن نیز از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و شایسته تأمل است. یکی از روش هایی که کاربست آن بهوفور در قرآن مشاهده میشود، راهبرد پرسش است. پژوهش حاضر درصدد است تا با تأمل در پرسشهای قرآنی با روش تحلیل زبان فنی-رسمی، ضمن تبیین جایگاه ویژه پرسش در فرآیند تربیت، کارکردهای آن را استخراج نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد ادبیات پرسشی در قرآن کریم، راهبردی است که مشتمل بر کارکردهای متعدد در مسیر تربیت مخاطبان است: برقراری ارتباط با موضوع (حکایی و تمرکزی)، وارد ساختن تنشِ شناختی، بازبینی بینشها در ساحت تحول درونی، غفلتزدایی و یادآوری بدیهیات فطری و عقلی، بسط منظر فرد نسبت به واقعیت ها، برانگیختگی عاطفی، طرح دلیل بر مدعا، تذکر نسبت به موقعیت ارتباطی فرد، نمایانسازی تناقضات فکری مخاطب، خطایابی و کمک به تغییر عملکرد و گشودن عرصه های تفکر ازجمله کارکردهای تربیتی پرسش در قرآن کریم است که در مجموع، راهبرد ویژهای را در مسیر تعلیم و تربیت رقم میزند.
کلیدواژه ها: قرآن؛ پرسش؛ پرسشگری؛ کارکرد؛ تربیت
نویسندگان:
نرگس سجادیه: استادیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران و عضو انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران
نیکو دیالمه: استادیار گروه معارف اسلامی و علوم تربیتی از دانشگاه امام صادق
سارا طوسیان خلیل آباد: دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه علامه طباطبایی و عضو انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران
مجله کتاب قیم - دوره 7، شماره 16، بهار و تابستان 1396.