«عبدالله غانم القحطانی» کارشناس امور نظامی عربستان در گفت‌وگوی تلفنی با خبرگزاری «اسپوتنیک» اظهار داشت «توانمندی‌های دفاعی انصارالله پیشرفت کرده است و ائتلاف عربی اخیرا دریافته‌اند که حوثی‌ها در پدافند هوایی نیز پیشرفت کرده‌اند.» این کارشناس نظامی سعودی تاکید کرد: «توانمندی‌های حوثی‌ها در مقایسه با آغاز جنگ، بسیار پیشرفته‌تر شده اند. این پیشرفت، محرمانه نیست وقتی که ائتلاف متوجه شد که آنها موشک سام-7 دارند، این پیشرفت را نشان داد زیرا در آغاز جنگ آنها چنین موشکی نداشتند.» این مسائل باعث شده است تا عربستان برای دور جدید از نبرد به دنبال خرید سامانه های دفاعی جدید در برابر انصارالله باشد.

  در همین ارتباط، روزنامه «جروزالم پست» اعلام کرده که  عربستان در تلاش است تا برای مقابله با موشک هایی که از سوی یمن شلیک می شود، سامانه «گنبد آهنین» را از رژیم صهیونیستی خریداری کند. کانال 10 اسرائیل نیز گزارش داده است که عربستان از طریق کانال های غیر مستقیم علاقه مندی خود برای خرید سامانه گنبد آهنین از اسرائیل را اعلام کرده است.  پیش از این  هم روزنامه ای سوییسی به نقل از یک تاجر سلاح اروپایی در ریاض گفته بود که عربستانی ها مسئله خرید سلاح از اسرائیل را مورد بررسی قرار می دهند و از تجهیزات نظامی تولید رژیم صهیونیستی در ابوظبی بازدید کرده اند. با وجود اینکه ریاض روابط دیپلماتیک آشکاری با تل آویو ندارد اما این نشریه سوییسی در گزارش خود عنوان کرده بود که همکاری اطلاعاتی اسرائیل و عربستان پیشرفتی قابل توجه داشته است.[1]

نقاط قوت و ضعف سامانه گنبد آهنین

گنبد آهنین یک سامانه دفاع زمین به هوای توسعه‌داده‌شده توسطاسرائیل است که در اوایل سال 2011 به کار گرفته شد و چندین میلیارد دلار برای برپایی آن هزینه شده‌است که آمریکا بیش از 200 میلیون دلار برای این سیستم به رژیم کمک مالی کرد. این سامانه قادر است با موشک‌های کوتاه‌برد (تا 40 کیلومتر) در هر شرایط آب‌وهوایی درگیر شود. این سیستم برای مقابله با موشک‌های شلیک‌شده توسط مقاومت لبنان و فلسطین توسعه داده شده‌است. در کنار آن سیستم دفاع موشکی ختس (پیکان) برای تهدیدهای موشکی میان‌برد (مانند موشک‌های شهاب) استفاده شده‌است. این سیستم در داخل رژیم صهیونیستی منتقدان زیادی دارد. هزینه برپا کردن هر سکوی عملیاتی گنبد آهنین، 50 میلیون دلار است و هزینه ساخت هریک از این موشک های رهگیر به نام تامیر، حدودا 60 هزار دلار است.[2]

 ریشه سیستم سپر دفاع موشکی اسرائیل به درگیری سال 2006 اسرائیل با حزب‌الله لبنان بر می‌گردد. در آن نبرد، حزب‌الله راکت‌های پرشماری به سمت اسرائیل شلیک کرد که خسارات و کشته‌های فراوانی را برای اسرائیل به همراه آورد، راکت هایی که در اواسط جنگ ایستگاه قطار شهر حیفا را مورد حمله قرار داد و واحد پدافندی ارتش اسرائیل را به این واقعیت رساند که سیستم دفاع ضد موشک سابق دیگر کاربرد خاصی ندارد. یک سال بعد، امیر پرتس، وزیر وقت جنگ اسرائیل اعلام کرد که کمپانی اسرائیلی رافائل که تولیدکننده تجهیزات نظامی است، برای مقابله با تهدیدهای آینده یک سپر دفاع موشکی جدید خواهد ساخت.[3]

 تکمیل و گسترش سپر دفاعی جدید، چند سال زمان برد و نهایتا اوایل سال 2011 به خدمت گرفته شد. این در حالی است که گنبد آهنین نیز سامانه دفاعی قابل اطمینانی نیست. گنبد آهنین تاکنون در چند برهه عدم کارایی خود را نشان داده است. نفوذ یک فروند پهپاد شناسایی به سرزمین های اشغالی در تیرماه 95 بدون آن که سامانه های دفاعی این رژیم متوجه شود یا بتواند آن را هدف قرار دهد، ضعف گنبد آهنین رژیم صهیونیستی و سردرگمی رسانه های این رژیم را به همراه داشت.

روزنامه انگلیسی گاردین در ابتدای شروع به کار این سامانه دفاعی در اسرائیل نیز اعلام کرد گنبد آهنین 7موشک پرتاب شده از سوی حماس را سرنگون کرده اما دستکم در 11 مورد نتوانسته این موشک‌ها را ردیابی کند. عملکرد ناموفق سامانه "گنبد آهنین" در سال 2014 در جنگ با حماس و جهاد اسلامی نیز نشان داد که در مقابل بیش از 100 موشک در روز، این سامانه تنها بین 20 تا 30 درصد از موشک ها را نابود خواهد کرد، یعنی از هر 100 موشک 70موشک به اهداف مورد نظر اصابت خواهد کرد.[4]

دلایل استمداد عربستان از اسرائیل

عربستان در برابر یمن در عرصه موشکی دچار نوعی بن بست شده است. چرا که بزرگترین نقطه قوت عربستان در جنگ یمن قدرت هوایی آل سعود بود اما با رونمایی انقلابیون یمن از موشک های بالستیک که به نوعی رادارگریز هستند این برتری و نقطه قوت تحت الشعاع قرار گرفت. دوشنبه هفته گذشته  سامانه دفاعی یمن جنگنده پیشرفته اف-15 سعودی را بر فراز صنعا ساقط کرد. علاوه بر این موشک های بالستیک یمنی در ماه های اخیر سه بار ریاض را هدف قرارداده اند. چهارم نوامبر گذشته (13 آبان) یک فروند موشک بالستیک دوربرد به‌سمت فرودگاه «ملک خالد» ریاض از سوی یمن شلیک شد و این مسئله باعث شد آل سعود تمامی گذرگاه‌های زمینی، هوایی و دریایی با یمن را ببندد. در عملیات دیگر کاخ الیمامه به عنوان مقر اصلی پادشاهی سعودی هدف قرار گرفت. این شکست ها برای عربستان به عنوان بزرگترین وارد کننده و خریدار سلاح در جهان بسیار گران آمده و این کشور سعی دارد در جهت مقابله با موشک های بالستیک یمن دست به دامان سامانه گنبد آهنین اسرائیل شود.

تشدید روابط عربستان و اسرائیل

تمایل عربستان برای خرید سامانه دفاعی گنبد آهنین جدای از اینکه به معنای شکست سامانه های کنونی عربستان در برابر موشک های انقلابیون یمنی است به معنای تشدید روابط عربستان و اسرائیل نیز می باشد. روند عادی سازی روابط دو رژیم در سه سال گذشته و در زمان پادشاهی ملک سلمان تشدید شده و اکنون به مرحله آشکار سازی روابط رسیده است. در مسئله فلسطین رسانه های انگلیسی به صراحت اعلام کردند که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان پیشنهاد کرده که از قدس به عنوان پایتخت فلسطین چشم پوشی کند. علاوه بر این تاکنون اخبار زیادی از دیدار مقامات صهیونیستی و سعودی منتشر شده است. اما در صورت عملیاتی شدن قرارداد خرید سامانه گنبد آهنین از اسرائیل باید شاهد رسمی شدن روابط ریاض و تل آویو بود. چرا که این برای نخستین بار خواهد بود که یک کشور عربی(به استثنای مصر و اردن که با اسرائیل قرارداد صلح دارند) به صورت آشکار وارد معامله کلان با اسرائیل می شود.

پایان سخن

شکست سامانه های دفاعی عربستان در برابر موشک های بالستیک انصارلله یمن باعث شده است تا ریاض به دنبال جایگزین کردن این سامانه ها با گنبد آهنین اسرائیل باشد. این در حالی است که این سامانه دفاعی در برابر راکت ها و موشک هایی به مراتب ساده تر از موشک های بالستیک یمنی شکست خورده است و در بهترین حالت توان رهگیری و انهدام 30 درصد موشک ها را دارد. بنابراین در صورت عملیاتی شدن این قرارداد نیز سامانه گنبد آهنین نیز نخواهد توانست مانع از رسیدن موشک های یمن به کاخ های سعودی شوند. علاوه بر این، تمایل ریاض به خرید این سامانه نشان داد که روابط عربستان و اسرائیل از مرحله حساسیت سنجی و پنهان خارج شده و اکنون دو رژیم به دنبال راه هایی برای علنی کردن روابط خود هستند.

پی نوشت:

[1] http://alwaght.com/fa/News/121290/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D8%9F

[2] http://didban.ir/fa/news-details/2927/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-%60%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86%60-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84/

[3] http://www.bbc.com/persian/world/2012/11/121118_asf_iron_dome_shield.shtml

[4] http://alwaght.com/fa/News/121290/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D8%9F

شلیک موشک های بالستیک یمن به ریاض پایتخت عربستان معادلات نبرد را تغییر داده و سامانه های دفاعی عربستان موسوم به پاتریوت در برابر رهگیری و انهدام این موشک ها کاملا ناتوان نشان داده اند. این مسئله می تواند باعث تغییر حتی نتیجه جنگ یمن نیز شود. چرا که انقلابیون یمنی در سه سال گذشته با تکیه بر دانش بومی خود موشک های ارتش این کشور را ارتقا داده و همین مسئله مانع از رهگیری این موشک ها شده است. هفته گذشته نیز پدافند هوایی یمن جنگنده فوق پیشرفته اف-15 عربستان را بر فراز صنعا ساقط کرد. این مسئله به معنای پایان برتری عربستان در عرصه هوایی خواهد بود.

«عبدالله غانم القحطانی» کارشناس امور نظامی عربستان در گفت‌وگوی تلفنی با خبرگزاری «اسپوتنیک» اظهار داشت «توانمندی‌های دفاعی انصارالله پیشرفت کرده است و ائتلاف عربی اخیرا دریافته‌اند که حوثی‌ها در پدافند هوایی نیز پیشرفت کرده‌اند.» این کارشناس نظامی سعودی تاکید کرد: «توانمندی‌های حوثی‌ها در مقایسه با آغاز جنگ، بسیار پیشرفته‌تر شده اند. این پیشرفت، محرمانه نیست وقتی که ائتلاف متوجه شد که آنها موشک سام-7 دارند، این پیشرفت را نشان داد زیرا در آغاز جنگ آنها چنین موشکی نداشتند.» این مسائل باعث شده است تا عربستان برای دور جدید از نبرد به دنبال خرید سامانه های دفاعی جدید در برابر انصارالله باشد.

  در همین ارتباط، روزنامه «جروزالم پست» اعلام کرده که  عربستان در تلاش است تا برای مقابله با موشک هایی که از سوی یمن شلیک می شود، سامانه «گنبد آهنین» را از رژیم صهیونیستی خریداری کند. کانال 10 اسرائیل نیز گزارش داده است که عربستان از طریق کانال های غیر مستقیم علاقه مندی خود برای خرید سامانه گنبد آهنین از اسرائیل را اعلام کرده است.  پیش از این  هم روزنامه ای سوییسی به نقل از یک تاجر سلاح اروپایی در ریاض گفته بود که عربستانی ها مسئله خرید سلاح از اسرائیل را مورد بررسی قرار می دهند و از تجهیزات نظامی تولید رژیم صهیونیستی در ابوظبی بازدید کرده اند. با وجود اینکه ریاض روابط دیپلماتیک آشکاری با تل آویو ندارد اما این نشریه سوییسی در گزارش خود عنوان کرده بود که همکاری اطلاعاتی اسرائیل و عربستان پیشرفتی قابل توجه داشته است.[1]

نقاط قوت و ضعف سامانه گنبد آهنین

گنبد آهنین یک سامانه دفاع زمین به هوای توسعه‌داده‌شده توسطاسرائیل است که در اوایل سال 2011 به کار گرفته شد و چندین میلیارد دلار برای برپایی آن هزینه شده‌است که آمریکا بیش از 200 میلیون دلار برای این سیستم به رژیم کمک مالی کرد. این سامانه قادر است با موشک‌های کوتاه‌برد (تا 40 کیلومتر) در هر شرایط آب‌وهوایی درگیر شود. این سیستم برای مقابله با موشک‌های شلیک‌شده توسط مقاومت لبنان و فلسطین توسعه داده شده‌است. در کنار آن سیستم دفاع موشکی ختس (پیکان) برای تهدیدهای موشکی میان‌برد (مانند موشک‌های شهاب) استفاده شده‌است. این سیستم در داخل رژیم صهیونیستی منتقدان زیادی دارد. هزینه برپا کردن هر سکوی عملیاتی گنبد آهنین، 50 میلیون دلار است و هزینه ساخت هریک از این موشک های رهگیر به نام تامیر، حدودا 60 هزار دلار است.[2]

 ریشه سیستم سپر دفاع موشکی اسرائیل به درگیری سال 2006 اسرائیل با حزب‌الله لبنان بر می‌گردد. در آن نبرد، حزب‌الله راکت‌های پرشماری به سمت اسرائیل شلیک کرد که خسارات و کشته‌های فراوانی را برای اسرائیل به همراه آورد، راکت هایی که در اواسط جنگ ایستگاه قطار شهر حیفا را مورد حمله قرار داد و واحد پدافندی ارتش اسرائیل را به این واقعیت رساند که سیستم دفاع ضد موشک سابق دیگر کاربرد خاصی ندارد. یک سال بعد، امیر پرتس، وزیر وقت جنگ اسرائیل اعلام کرد که کمپانی اسرائیلی رافائل که تولیدکننده تجهیزات نظامی است، برای مقابله با تهدیدهای آینده یک سپر دفاع موشکی جدید خواهد ساخت.[3]

 تکمیل و گسترش سپر دفاعی جدید، چند سال زمان برد و نهایتا اوایل سال 2011 به خدمت گرفته شد. این در حالی است که گنبد آهنین نیز سامانه دفاعی قابل اطمینانی نیست. گنبد آهنین تاکنون در چند برهه عدم کارایی خود را نشان داده است. نفوذ یک فروند پهپاد شناسایی به سرزمین های اشغالی در تیرماه 95 بدون آن که سامانه های دفاعی این رژیم متوجه شود یا بتواند آن را هدف قرار دهد، ضعف گنبد آهنین رژیم صهیونیستی و سردرگمی رسانه های این رژیم را به همراه داشت.

روزنامه انگلیسی گاردین در ابتدای شروع به کار این سامانه دفاعی در اسرائیل نیز اعلام کرد گنبد آهنین 7موشک پرتاب شده از سوی حماس را سرنگون کرده اما دستکم در 11 مورد نتوانسته این موشک‌ها را ردیابی کند. عملکرد ناموفق سامانه "گنبد آهنین" در سال 2014 در جنگ با حماس و جهاد اسلامی نیز نشان داد که در مقابل بیش از 100 موشک در روز، این سامانه تنها بین 20 تا 30 درصد از موشک ها را نابود خواهد کرد، یعنی از هر 100 موشک 70موشک به اهداف مورد نظر اصابت خواهد کرد.[4]

دلایل استمداد عربستان از اسرائیل

عربستان در برابر یمن در عرصه موشکی دچار نوعی بن بست شده است. چرا که بزرگترین نقطه قوت عربستان در جنگ یمن قدرت هوایی آل سعود بود اما با رونمایی انقلابیون یمن از موشک های بالستیک که به نوعی رادارگریز هستند این برتری و نقطه قوت تحت الشعاع قرار گرفت. دوشنبه هفته گذشته  سامانه دفاعی یمن جنگنده پیشرفته اف-15 سعودی را بر فراز صنعا ساقط کرد. علاوه بر این موشک های بالستیک یمنی در ماه های اخیر سه بار ریاض را هدف قرارداده اند. چهارم نوامبر گذشته (13 آبان) یک فروند موشک بالستیک دوربرد به‌سمت فرودگاه «ملک خالد» ریاض از سوی یمن شلیک شد و این مسئله باعث شد آل سعود تمامی گذرگاه‌های زمینی، هوایی و دریایی با یمن را ببندد. در عملیات دیگر کاخ الیمامه به عنوان مقر اصلی پادشاهی سعودی هدف قرار گرفت. این شکست ها برای عربستان به عنوان بزرگترین وارد کننده و خریدار سلاح در جهان بسیار گران آمده و این کشور سعی دارد در جهت مقابله با موشک های بالستیک یمن دست به دامان سامانه گنبد آهنین اسرائیل شود.

تشدید روابط عربستان و اسرائیل

تمایل عربستان برای خرید سامانه دفاعی گنبد آهنین جدای از اینکه به معنای شکست سامانه های کنونی عربستان در برابر موشک های انقلابیون یمنی است به معنای تشدید روابط عربستان و اسرائیل نیز می باشد. روند عادی سازی روابط دو رژیم در سه سال گذشته و در زمان پادشاهی ملک سلمان تشدید شده و اکنون به مرحله آشکار سازی روابط رسیده است. در مسئله فلسطین رسانه های انگلیسی به صراحت اعلام کردند که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان پیشنهاد کرده که از قدس به عنوان پایتخت فلسطین چشم پوشی کند. علاوه بر این تاکنون اخبار زیادی از دیدار مقامات صهیونیستی و سعودی منتشر شده است. اما در صورت عملیاتی شدن قرارداد خرید سامانه گنبد آهنین از اسرائیل باید شاهد رسمی شدن روابط ریاض و تل آویو بود. چرا که این برای نخستین بار خواهد بود که یک کشور عربی(به استثنای مصر و اردن که با اسرائیل قرارداد صلح دارند) به صورت آشکار وارد معامله کلان با اسرائیل می شود.

پایان سخن

شکست سامانه های دفاعی عربستان در برابر موشک های بالستیک انصارلله یمن باعث شده است تا ریاض به دنبال جایگزین کردن این سامانه ها با گنبد آهنین اسرائیل باشد. این در حالی است که این سامانه دفاعی در برابر راکت ها و موشک هایی به مراتب ساده تر از موشک های بالستیک یمنی شکست خورده است و در بهترین حالت توان رهگیری و انهدام 30 درصد موشک ها را دارد. بنابراین در صورت عملیاتی شدن این قرارداد نیز سامانه گنبد آهنین نیز نخواهد توانست مانع از رسیدن موشک های یمن به کاخ های سعودی شوند. علاوه بر این، تمایل ریاض به خرید این سامانه نشان داد که روابط عربستان و اسرائیل از مرحله حساسیت سنجی و پنهان خارج شده و اکنون دو رژیم به دنبال راه هایی برای علنی کردن روابط خود هستند.

پی نوشت:

[1] http://alwaght.com/fa/News/121290/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D8%9F

[2] http://didban.ir/fa/news-details/2927/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-%60%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86%60-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84/

[3] http://www.bbc.com/persian/world/2012/11/121118_asf_iron_dome_shield.shtml

[4] http://alwaght.com/fa/News/121290/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D8%9F