به گزارش دیدبان،دوگانه خوبی است. خروج یا عدم خروج ترامپ از برجام! اگر خارج شود اینگونه نتیجه می گیرند که ترامپ نادان از برجام خارج شد و این نشانه ای برای دانایی برجام است و اگر خارج نشد نیز نتیجه می گیرند که مردم ایران! دیدید ترامپ با آن همه تهدید علیه برجام جرات خارج شدن از چنین توافقی را ندارد. چراکه در جامعه جهانی منزوی می شود و ایران صاحب دست بالاتر در این معادله است. گویا جامعه جهانی با همان معنی مورد نظر مسببین برجام محتاج عبرت گرفتن از درس برجام ایران است تا به چشم برهم زدنی ترامپ را منزوی کرده و به ایران متمایل گردد. اگر چنین بود و اندکی ایمان به قدرت کنشگری ایران در فضای بین الملل نزد مسببین برجام وجود داشت دیگر چه نیازی به دادن آنهمه امتیاز در ازای اندکی تخفیف تحریمی روی کاغذ بود؟
تمام کاری که ترامپ باید بکند توقف تحریمهاست که تقریبا هیچ اثری در اقتصاد کلان کشور ندارد و برای مناقشات برجامی شعارها و تهدیدات جلوی دوربینها تعهدآور نیست بلکه معیار متن برجام است.
از دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکا (حدود 30 دستور اجرایی که 10 دستور آن فعال است) در متن توافق فقط به لغو 4 دستور اجرایی (که 3 دستور از آنها فعال است) و بخشهایی از یک دستور اجرایی دیگر اشاره شده و در ماباقی دستورات اجرایی رئیسجمهور آمریکا هیچ لغو و تعلیق و تغییری در کار نیست (حتی پس از روز لغو قطعنامه).
شایان ذکر است لغو تحریم این دستورات اجرایی، مستقلاً (و بدون قوانین کنگرهی متناظر آنها) تأثیری در تحریمهای ایران نمیگذارند. از میان دستورات اجرایی لغو شده در برجام، دستور 13590 پیش از این به طورکامل در قانون تحریم TRA ی کنگره آمریکا تجمیع شده بود و در عمل غیرفعال محسوب میشود. دستور اجرایی 13574 و بخش عمدهی دستور اجرایی 13645 نیز به ترتیب ابلاغیه اجرای قوانینISA (اصلاح شده) و IFCA ی کنگرهی آمریکا هستند، دستور اجرایی 13628 که بندهای 7-5 و 15 آن لغو شده نیز ابلاغیهی قانون TRA ی کنگره آمریکاست (بند 17.4 ضمیمه 5).
قوانین تحریمی کنگره آمریکا (بخش مورد بحث در برجام) تنها اجرا آنها متوقف میشود. یعنی نه تنها لغو نمیشوند، حتی قوانینشان تعلیق هم نمیشود (بند 17 ضمیمه 5 برجام). این توقف اجرا (cease application) و نه تعلیق (suspend) به این معناست که هر 4 ماه (یا 6 ماه) رئیس جمهور آمریکا باید دستور توقف اجرای این تحریمها را (با ذکر دلایل مجاب کنندهی خود برای کنگره) تمدید کند. این موضوع در تداوم توقف اجرای تحریمهای آمریکا تزلزل جدی می کرد که در همان ابتدای انتشار متن برجام توسط منتقدین گوشزد شد اما امروز به مساله اصلی تیم مذاکره کننده تبدیل شده است.
هیچ یک از قوانین تحریمی کنگره آمریکا (یعنی تحریمهای اصلی ایران) نه تنها در طول دوره اجرای برجام لغو نمیشوند، بلکه هیچ چشم اندازی هم برای لغو آنها وجود ندارد و به طور کلی در برجام هیچ تعهدی در زمینه لغو حتی یک تحریم کنگره آمریکا وجود ندارد و تنها در روز انتقال (8 سال بعد از روز توافق) سخن از «تلاش» دولت آمریکا برای خاتمه یا اصلاح این قوانین آمده است، که این عبارت «تلاش نمودن» هیچ تعهد حقوقیای را متوجه آمریکا نمیکند (بند 21 ضمیمه 5 برجام).
حال با چنین توافقی و امتیازاتی که پیشاپیش تمام و کمال تقدیم شده است، دمیدن و خیره شدن به دستان ترامپ تنها هیاهویی برای فراموش شدن از اصل موضوع تلقی نمی شود و نباید از آن ، خسارت محض برداشت کرد.