ریسک‌‌اعتباری در بانکداری زیانی است که در اثر تأخیر یا نکول گیرنده تسهیلات در عمل به تعهدات خود در موعد مقرر ایجاد می‌گردد و به عنوان یکی از مهم‌ترین ریسک‌های صنعت بانکداری می‌باشد. یکی از عوامل مهم ایجادکننده ریسک‌‌اعتباری در بانک‌ها، عدم توجه کافی و اعتبار‌سنجی نامناسب مشتریان است. یعنی تسهیلات در اختیار کسانی قرار داده می‌شود که صلاحیت لازم را نداشته و لذا عمداً یا سهواً از بازپرداخت تسهیلات بازمانده یا امتناع می‌کنند. این پژوهش قرآنی از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و آیاتی از قرآن ‌کریم که به تبیین جایگاه و اهمیت مال و شرایط تصرف در مال و شخصی که می‌خواهد مالی را در اختیار گیرد پرداخته‌اند و بنیاد روش تفسیر موضوعی و به مدد موضوع‌شناسی اقتصاد مالی، مورد بررسی و تدبر قرار گرفته است. سوال اصلی این پژوهش این است که آیات ‌قرآن در نفی ریسک ‌اعتباری بر چه اصولی تأکید داشته و بر وجود چه ویژگی‌هایی در شخص وام‌گیرنده جهت دریافت تسهیلات دلالت ‌دارند؟ برای پاسخ‌دهی به این پرسش، فرضیه ما این است که از نظر قرآن ‌کریم، اصول لزوم رعایت عدالت اجتماعی، خلیفه اللهی انسان، لزوم وفای به عهد، لزوم حاکمیت اخلاق اسلامی بر بازار مالی مسلمانان، قوام جامعه بودن اموال، لزوم استفاده صحیح از اموال و ندادن مال به سفیه و اصل لاضرر در معاملات و روابط مالی، باید جهت‌دهنده رفتار بانکداری‌ اسلامی در حوزه مدیریت ‌ریسک‌اعتباری باشد که به دلالت التزامی بر اعتبار‌سنجی دقیق مشتریان با هدف کاهش ریسک‌اعتباری اشاره دارد. یافته‌های پژوهش به طور کامل موید این فرضیه‌ها بود.

کلیدواژه ها: ریسک‌اعتباری؛ مدیریت‌ریسک؛ بانک؛ اعتبار‌سنجی؛ قرآن؛ مال

نویسندگان:

احسان ذاکرنیا: دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع) و عضو مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع)

 امیر خادم علیزاده: استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی(ره)

نشریه تحقیقات مالی اسلامی - دوره 6، شماره 12، بهار و تابستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.