اما به نظر می رسد این اتفاقات که در ابتدا ظاهر مطالبات اقتصادی داشت صرفا بهانه ای بوده است برای تکمیل یک نقشه بزرگتر و برای همین می توان ادعا کرد افزایش سریع خشونت ها طبق برنامه ریزی قبلی بوده است.

نقشه اصلی را در طراحی آمریکا برای وادار کردن ایران جهت شروع مذاکرات موشکی و منطقه ای باید جستجو کرد.

در این چند روز ، تصاویر و فیلم های زیادی از اغتشاشات ایران به جهان مخابره شد. رسانه های خارجی مواد لازم برای بازنمایی این حوادث را در اختیار دارند. خصوصا کشته شدن افراد یکی از مهمترین چیزهایی است که در بازنمایی به آنها کمک می کند. رسانه های غربی به دنبال ترسیم چهره ای ظالم از نظام اسلامی هستند و می خواهند به مخاطب خود القا کنند که ایران حکومتی است که حقوق مردم خود را نادیده می گیرد و آنها را سرکوب می کند. این سیاست رسانه ای در مخاطب یک حس ترحم همراه با مطالبه حمایت از مردم ایران ایجاد خواهد کرد.

فعالیت این رسانه ها فضای لازم را برای پیگیری سیاست های خصمانه آمریکا علیه ایران مهیا می کند. همان چیزی که دولت آمریکا برای افزایش فشار تحریم ها نیاز داشت.

پس از آنکه کنگره آمریکا در مرداد ماه امسال قانون جدید تحریمی کاتسا را علیه ایران تصویب کرد، این انتظار وجود داشت که دولت آمریکا در آبان ماه، از ظرفیت حقوقی این قانون برای افزایش فشار تحریم علیه ایران حداکثر استفاده را بکند. اما دولت آمریکا با احتیاط این قانون را اجرا کرد. به نظر می رسد دولت آمریکا فضای بین المللی را برای اجرای حداکثری این قانون مهیا ندید. جامعه بین المللی نمی پذیرفت که آمریکا موج جدیدی از تحریم ها را علیه ایران اجرایی کند به طوری که توافق نامه برجام را نیز تحت تاثیر قرار دهد. چرا که ایران به توافق برجام پایبندی کامل داشته است. لذا آمریکا در آبان ماه تنها به مهیا کردن زیرساخت های اجرایی قانون کاتسا و به روز کردن نهادهایی که قبلا تحریم شده بود، اکتفا کرد.

این رفتار دولت آمریکا در حالی بود که در فوریه 2017 (اسفند 95) بنیاد دفاع از دموکراسی که نفوذ موثری در تصمیم گیران دولت ترامپ دارد، به طور جدی پیشنهاد داده بود که دولت ترامپ بیش از هزار شرکت مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحریم کند تا فشار کافی برای محدود کردن فعالیت های موشکی و منطقه ای ایران ایجاد شود.

راهبرد آمریکا تقریبا مشخص است. آمریکایی ها بارها گفته اند که تحریم ها باعث شد که ایران به میز مذاکره در موضوع هسته ای بیاید. بر اساس همین ادارک و تجربه از برجام، به دنبال افزایش فشار تحریم برای وادار کردن ایران جهت مذاکره در موضوع منطقه و موشکی است. قانون کاتسا زیرساخت حقوقی این افزایش فشار را مهیا کرد.

آمریکا حتی سفرهای منطقه ای برای هماهنگی در اجرای تحریم ها را نیز انجام داد. در یک گام مهم مرکز ره گیری جریان های مالی را در عربستان با همکاری 7 کشور عربی حوزه خلیج فارس تاسیس کرد.

اما به نظر می رسد برای اعمال تحریم ها به نحوی که بتواند روی ایران اثر عینی داشته باشد، نیازمند همراهی بیشتر بازیگران مختلف بین المللی بود. اتفاقات اخیر در ایران می تواند آمریکا را در همراه کردن دیگر بازیگران بین المللی کمک ویژه کند.

در این چند روز خبرهای متعددی منتشر شده است که این فرضیه را تقویت می کند. مهمترین آن سخنان معاون تیلرسون است. آندرو پیک معاون وزیر خارجه آمریکا در امور عراق و ایران گفته است «ما با همتایانمان به ویژه با اتحادیه اروپا در سطوح بسیار بالا در ارتباط هستیم و در حال کار برای ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی جهت حمایت از مردم ایران هستیم». همچنین گفته است: اعمال تحریمهای بیشتر علیه مقامات ایران که به ادعای وی در سرکوب معترضان دست دارند[1] محتمل است.

این سخنان حکایت از یک برنامه گسترده از سوی آمریکا برای بهره برداری حداکثری از وقایع اخیر است. حتی می توان گفت طراحی حوادث اخیر ایران از سوی آمریکا صورت گرفته است. شاید اکنون سندی برای آن وجود نداشته باشد اما از تحلیل فضای کلی می توان فهمید که این اتفاقات تنها در نقشه کلان آمریکا برای ایران معنای خود را پیدا می کند.

بر این اساس باید انتظار تشدید تحریم ها را داشت. آثارش نیز در شکل اختلال دسترسی به منابع ارزی و سخت شدن تجارت خارجی نمایان خواهد شد.

باید دولت و مجموعه مسئولان مرتبط، خصوصا بانک مرکزی برنامه مشخصی برای کنترل بازار ارز، مدیریت پول های بزرگ و جلوگیری از ورود آنها به بازار ارز و سکه و نیز مدیریت انتظارات مردم از بازار ارز و سکه داشته باشند.

هوشیاری و تدبیر دو عنصری است که اگر به اندازه کافی وجود داشته باشد می تواند به عبور از این مقطع حساس کمک شایانی کند.

پی نوشت:

[1] -http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13961012000080