به گزارش دیدبان به نقل از اندیشکده آمریکایی پراجکت سیندیکیت، اقدام یک‌جانبه ترامپ در مورد اورشلیم (قدس)، تنها واکنشی معتدل را از سوی قدرت‌های مهم عربی (عربستان سعودی، مصر و اردن) به همراه داشت. برای سعودی‌ها، مقابله با ایران، اولویت اول است؛ و این کشور همچنان روابط خود را با رقبای ایران تقویت می‌کند، به‌ویژه با ابر قدرت نظامی منطقه: اسرائیل.

یوشکا فیشر (JOSCHKA FISCHER)، وزیر خارجه و معاون صدراعظم آلمان طی سال‌های 2005- 1998در مطلبی برای اندیشکده پراجکت سیندیکیت نوشت: ما در عصر گذار ژئوپلیتیکی زندگی می‌کنیم. کوشش چین برای تبدیل شدن به ابر قدرت جهان یا دست‌کم شراکت با ایالات‌متحده در رهبری جهانی، شایسته توجه بسیار است اما این پویایی سطح کلانی که مدت‌هاست [روندهای] خاورمیانه را تعریف کرده است در حال تغییر است و نفوذ ایالات‌متحده در این منطقه نیز احتمالاً کاهش می‌یابد.

حدود یک قرن پیش، توافق سایکس پیکو، خاورمیانه را بین فرانسه و بریتانیای کبیر تقسیم و مرزهایی ملی ایجاد کرد که همچنان به قوت خود باقی است. اما حالا نظم منطقه‌ای در حال تغییر است.

از زمان تأسیس اسرائیل، منازعه عرب- اسرائیلی، عمدتاً بر ژئوپلیتیک منطقه مسلط بوده است. اسرائیل در جنگ اول با اعراب در سا 1948 و سایر جنگ‌های متعاقب آن برنده شد اما دستیابی به صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینیان همچنان دغدغه‌ای در روابط بین‌الملل باقی ماند.

پس از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و پس از آن بهار عربی در اواخر سال 2010، منازعه اسرائیل- فلسطین، محوریت خود را از دست داد. پس از سال 2011، جنگ داخلی سوریه و ظهور داعش بر روایت منطقه‌ای مسلط شد؛ اما حالا پس از سقوط "خلافت" داعش، کشمکش بین ایران و عربستان سعودی برای تسلط منطقه‌ای، برجسته شده است.

اگرچه دیپلمات‌ها همچنان از فرایند صلح خاورمیانه سخن میگویند، سال‌هاست که هیچ فرایندی برای صلح وجود نداشته است. راه‌حل دو دولتی همچنان تنها گزینه قابل تصور برای راضی ساختن هر دو طرف است اما با گذشت زمان و شهرک‌سازی مستمر اسرائیل در کرانه باختری، در حال از دست دادن اعتبار خود است.

و حالا به رسمیت شناختن اورشلیم (قدس) به‌عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا، می‌تواند به معنای پایان راه‌حل دو دولتی، یک‌بار و برای همیشه باشد.

مایه شگفتی است که چرا ترامپ حالا تصمیم به اقدام در مورد مسئله اورشلیم (قدس) گرفت. آیا این نتیجه بی‌خردی معمول او یا نتیجه سیاست داخلی است؟ یا راه‌حل سرزمینی جدید که فراتر از ویژگی‌های منازعه اسرائیل- فلسطین است؟

شایان ذکر است که اقدام یک‌جانبه ترامپ در مورد اورشلیم (قدس)، تنها واکنشی معتدل را از سوی قدرت‌های مهم عربی (عربستان سعودی، مصر و اردن) به همراه داشت. برای سعودی‌ها، مقابله با ایران، اولویت اول است؛ و به دلیل اینکه عربستان ضعیف‌تر از آن است که برای برنده شدن (به‌ویژه در لبنان و سوریه) تنها به خود متکی باشد، همچنان روابط خود را با رقبای ایران تقویت می‌کند، به‌ویژه با ابر قدرت نظامی منطقه: اسرائیل.

اتحاد در حال ظهور بین عربستان سعودی و اسرائیل که زمانی غیر قابل تصور بود، احتمالاً یکی از نیروهای محرکه خاورمیانه جدید است. تنها زمان قادر خواهد بود بهای چنین اتحادی علیه ایران را بیان کند.