زهره سماواتی / بیانات رهبر معظم انقلاب درباره اینکه جوانان مومن و انقلابی در نقش «آتش به اختیار» به وظایف خود در دفاع از آرمانهای انقلابی و مطالبه‌گری از مسئولان بپردازند، باعث ایجاد سوءتفاهماتی شده که البته ریشه اصلی آن برخی غرض‌ورزی‌هاست.
ناگفته پیداست که یکی از اصول اولیه انقلاب اسلامی، واگذاری امور به مردم است. مردمی که در سال 57 انقلابی عظیم را در این کشور به پیروزی رساندند، هیچ‌گاه به فرموده حزب و یا جریانی مشخص اقدام به انقلاب علیه رژیم پهلوی نکردند. آنها هرچند گوش به فرمان رهبر کبیر انقلاب بودند اما در بسیاری از مواقع، به‌طور خودجوش در خیابان‌ها حاضر شده و رژیم پهلوی را به لرزه می‌انداختند. البته در همان زمان کم نبودند احزاب و گروه‌هایی که می‌خواستند حضور مردم را به نام خود تمام کنند اما بی‌تردید این حضور میلیونی هیچ‌ارتباطی با بیانیه‌های این یا آن حزب و گروه و دسته نداشت.
با پیروزی انقلاب اسلامی، بازهم جوانان انقلابی همین مسیر را طی کردند. پاسداری از انقلاب و جانفشانی در راه آرمانهای آن هیچ‌گاه وابسته به فرمان مقامات مسئول و یا احزاب نبود. در بسیاری از عرصه‌های انقلاب حتی انقلابی‌ترین احزاب نیز پشت‌سر جوانان انقلابی گام برمی‌داشتند.
در راهپیمایی‌های سالانه و یا مقاطع مهمی از انقلاب مانند تسخیر لانه جاسوسی که به «انقلاب دوم» مشهور شد، هیچ‌گاه جوانان انقلابی گوش به فرمان کسی نبودند و فراخوان‌های دعوت از مردم همواره جنبه نمادین داشت و کیست که نداند اگر شور و شوق خودخواسته مردم نبود، کمتر جریانی می‌توانست چنین حماسه‌هایی را در قریب به چهار دهه اخیر بیافریند.
بنابراین آشنایی هرچند مختصر با تاریخ انقلاب اسلامی به‌خوبی نشان می‌دهد که همواره جوانان انقلابی آتش به اختیار بوده‌اند و مجوز آن را از انقلاب اسلامی داشته‌اند. در جریان دفاع مقدس، مگر شخص، نهاد و یا سازمانی بود که مردم را برای حضور در جبهه‌های جنگ حق علیه باطل بسیج می‌کرد؟ مگر سیل خروشان رزمندگان، به فرموده نهادی خاص در جبهه‌ها حاضر می‌شدند؟ مگر اصولا این امکان وجود دارد که کسی برای دفاع از آرمانهای انقلاب و مراقبت از ارزش‌ها و مقدسات خود، منتظر دستور بماند؟
انقلاب اسلامی به مردم ایران آموخته است که باید متکی به خود باشند و برای عمل به تکلیف، منتظر این و آن نمانند. اصول ابتدایی امر به معروف و نهی از منکر ایجاب می‌کند که هر فرد مسلمان به وظیفه خود در جامعه اسلامی عمل کند. این تفکر انقلابی است که به مردم اجازه می‌دهد برای اسلامی کردن جامعه و مطالبه‌گری منتظر سلسله مراتب حکومتی نمانند. جامعه انقلابی یک جامعه کارمندی نیست که در چارچوب بسته بروکراسی اداری ارزش‌های خود را پاس بدارد. جامعه اسلامی و انقلابی جامعه‌ای است که در آن دولت و نهادهای اجرایی پشت سر مردم حرکت می‌کنند و همیشه مردم از نهادهای دیگر جلوتر هستند.
این تفکر که مردم باید برای پیگیری مطالبات انقلابی‌شان منتظر سلسله‌مراتب حکومتی بمانند، ریشه در یک نگاه محافظه‌کارانه دارد که اگر نگوییم ضدانقلابی، دست‌کم فاصله زیادی با گفتمان انقلابی‌گری دارد.
در گفتمان انقلابی، مردم در خط مقدم هستند و این مردم هستند که به‌طور خودجوش مطالبات را مطرح کرده و از مسئولان می‌خواهند که به این مطالبات پاسخ بگویند. این تفکر در برابر آن گفتمانی است که مردم را پشت‌سر مسئولان معنا کرده و انتظار دارد که همه امور توسط دولت‌ها انجام شود و مردم تنها در خانه نشسته و هر چهار سال یک‌بار برای انداختن رأی به صندوق انتخابات وارد عمل شوند. تفکر مردمسالاری دینی نمی‌پذیرد که مردم از عرصه‌های اجرایی و فرهنگی و اجتماعی حذف شوند. به تعبیر بنیانگذار انقلاب، مردم همیشه در همه‌جا صاحب انقلاب و کشورند و بنابراین «آتش به اختیار» نامیدن آنها چیزی به‌جز تاکید بر این اصل بدیهی نیست که جوانان مومن و انقلابی نباید برای امر به معروف و نهی از منکر منتظر این و آن بمانند.
بنابراین آنها که از آتش به اختیار بودن مردم می‌هراسند باید درک خود را از مردمسالاری دینی ارتقا داده و بدانند که مردمسالاری دینی در یک جامعه انقلابی، مانند دموکراسی‌های فرمایشی در غرب نیست که رای مردم تنها زینت سیاست باشد. در نظام اسلامی، مردم در رأس امور هستند و بنابراین متناسب با شرایط کشور برای دفاع از آرمانهای انقلاب خود عمل کرده و در این مسیر منتظر نمی‌مانند تا نهادهای بروکراتیک به آنها اجازه دهند که در امری مداخله کنند یا نه.
حال شاید در این شرایط عده ای بخواهند هر اقدام خودسرانه و غلطی را نیز منتسب به فرمان «آتش به اختیار» کنند اما خود بهتر می دانند که جوانان حامی ولایت، خط اصلی سخنان رهبر معظم انقلاب را در شرایط فعلی کشور درک کرده اند و می دانند که امروز خاصیت «آتش به اختیار» در عرصه جنگ فرهنگی و سیاسی و جنگ نرم است که قابلیت ظهور و بروز دارد؛ چه بسا سخنان رهبر انقلاب نیز در دیدار با دانشجویان روی همین ریل بود و خطاب «آتش به اختیار» مرتبط با فضای جنگ نرم بود. هر چند که اگر شرایطی مانند سال های دهه 60 و یا سال 88 در کشور احیا شود و عده ای مدعی، فتنه گرانه و وحشیانه به سوی مردم هجوم آورند، جماعت انقلابی نیز «آتش به اختیار» از مردم و انقلاب و ولایت، حفاظت و حراست خواهند کرد.