به گزارش دیدبان،قسمت چهل و نهم برنامه جهان‌آرا با موضوع «تحلیل مناظره اخیر انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم» شب گذشته روی آنتن شبکه افق سیما رفت.
به گزارش روابط عمومی شبکه افق این برنامه با حضور دکتر سیدصادق خرازی رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان و مهندس مهرداد بذرپاش، نماینده سابق مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی برگزار شد. وحید یامین پور نیز مجری کارشناس این قسمت از جهان‌آرا بود.
در ابتدای این برنامه خرازی ضمن تبریک اعیاد شعبانیه در باره فضای انتخابات و همچنین مناظره انتخاباتی اخیر گفت: من مناظره را گرم و خوب دیدم، البته برخی واژه‌ها و نسبت‌هایی که داده می‌شد را در شأن مردم نمی‌دیدم، ولی مباحثه و مناظره توسط طرفین، فضای سرد آغازین بحث را تبدیل به یک فضای گرم کرد و توانست مخاطبین را جلوی تلویزیون بنشاند.
وی ادامه داد: در جهانی زندگی می‌کنیم که جهان انفجار خبر، اطلاعات و تحلیل است، اگر صداوسیما که به‌صورت رسمی عهده‌دار مسئول اطلاع‌رسانی است، نقش خود را به‌خوبی ایفا کند مطمئناً برای مخاطب جذابیت دارد و دلیلی ندارد پای شبکه‌های ماهواره‌ای بنشیند.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان این مطلب که رسانه‌های فارسی‌زبان در خارج از کشور حرف تازه‌ای برای گفتن نداشتند و باید این ابتکار عمل را به صداوسیما تبریک گفت تصریح کرد: باید صداوسیما را تهییج و تشویق کرد تا این‌گونه مسائل را جدی‌تر ببیند تا مسئولین که مخاطبین اصلی مردم هستند بتوانند سئوالات آنها را به‌خوبی پاسخ دهند. این حرکت صداوسیما باید ادامه‌دار و نه صرفاً به‌عنوان یک پدیده زودگذر باشد.
یامین‌پور نیز با تأیید صحبت‌های خرازی با بیان این مطلب که وقتی فضای مجازی اجتماعی را بررسی می‌کردم در خارج از مرزها برای بسیاری از کشورها این نوع از مناظرات انتخاباتی در ایران خیلی جذاب بود افزود: خیلی از افراد در کشورهای خارجی آرزو کرده بودند که این‌گونه رقابت‌های انتخاباتی را در کشور خود شاهد باشند.
وی با اشاره به بخشی از صحبت‌های خرازی در باره اینکه این حرکت صداوسیما باید ادامه‌دار با بیان این مطلب که این موضوع سه ضلع دارد؛ یک ضلع رسانه است، ضلع دیگر مسئولین و ضلع بعدی منتقدین هستند، این سئوال را مطرح کرد که مناظراتی که ناظر به عملکرد مسئولین و حکومت انجام نشده کدام‌یک از این سه ضلع وظایف خود را درست انجام نداده است؟
خرازی در پاسخ به این سئوال با هوشمند خطاب کردن افرادی که در صداوسیما فعالیت می‌کنند بیان کرد: ما دچار یک خودسانسوری شدیم. نگران هستیم از اینکه مردم آزادانه نقد کنند و مسئولین پاسخگو باشند. البته در سال‌های اخیر اتفاقات خوبی افتاده است. اگر رسانه نقش خود را به‌خوبی ایفا کند، مطمئن باشید مسئولین پاسخگو خواهند بود.
رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان «نقد آگاهانه» را دیگر موضوع مهم صداوسیما دانست و خاطر نشان کرد: کسانی‌که در تحولات اجتماعی و سیاسی صاحب نقش هستند و می‌توانند در باره آن تحلیل و نظر ارائه بدهند، باید دیدگاه و نقد خود را منصفانه و آگاهانه انجام دهند.
وی موضوع «مردم» را به‌عنوان مخاطبین سه ضلع یادشده دانست و گفت: اگر این نقدها باعث آگاهی و ارتقا سطح بینش مردم شود، آنها با مسئولین و رسانه همراهی می‌کنند. متأسفانه این نقد بر تلویزیون ما وجود دارد که موقع انتخابات مردم برای آن مهم می‌شود.
خرازی ادامه داد: این چند بعدی که اشاره شد، بخشی از تصمیم‌گیری‌هایی است که سازمان صداوسیما می‌تواند با آنها اداره شود که هم می‌تواند فضای جامعه را شفاف کند، هم از مسئولین پاسخ بخواهد و هم انصاف و تحقیق را در نقد نقادان وارد کند و باعث ارتقای سطح بینش و ارتقای ملی شود.
در ادامه یامین‌پور با اشاره به این مطلب که برای صنف رسانه هیچ چیزی جذاب‌تر از این نیست که در اتاق شیشه‌ای و شفاف بنشیند و از مسئولین پاسخ بخواهد گفت: متأسفانه آوردن مسئولین به برنامه‌های این‌چنینی برای توضیح عملکردشان بسیار مشکل است.
خرازی هم در باره این موضوع با بیان این مطلب که این مشکل هم راه چاره دارد گفت: اتاقی که شما می‌گویید یک کرکره دارد. اگر کرکره پایین بیاید این اتاق از حالت شفافیت خارج می‌شود. وقتی مسئولین ببینند دوگانه برخورد می‌شود و سئوالات جریانی است دل‌آزردگی پیش می‌آید، اما اگر پارادوکسی وجود نداشته باشد مسلماً افراد به اینجا می‌آیند و بحث می‌کنند. تحولات زندگی مردم به‌گونه‌ای شده که ما دور یک میز نشستیم و با هم مباحثه می‌کنیم و دیدگاه‌های خود را بیان می‌کنیم. این نشان‌دهنده یک تحول بزرگ و علمی است.
مهرداد بذرپاش نیز در باره مناظره انتخاباتی انجام شده ضمن تأکید بر این موضوع این انتخابات از روز مناظره کلید جدی خورد تصریح کرد: شاید تا قبل از مناظره درصد مردمی که درگیر فضای انتخاباتی شده بودند خیلی کم بود و به‌نظر می‌رسد روز جمعه هشتم اردیبهشت روز شروع انتخابات بود.
وی با بیان اینکه کارکرد اصلی مناظرات «آگاهی‌بخشی» است گفت: ویژگی مناظرات این است که نظرات مختلف شنیده شود و مردم قضاوت کنند که قول احسن کدام است.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی جذاب کردن فضای انتخابات را کارکرد دیگر مناظرات دانست و افزود: هیچ‌کدام از برنامه‌های دیگر انتخاباتی به جذابیت برنامه مناظرات نیست. در فواصل مختلف هم باعث شور بیشتری می‌شود.
وی بیان مشکلات مردم را کارکرد اصلی مناظرات انتخاباتی دانست و بیان کرد: مردم دنبال این هستند که کدام کاندیدا می‌تواند مشکلات‌شان را بهتر بیان کند و چه کسی راه حل بهتری برای رفع مشکلات دارد. مناظرات اگر نتواند پاسخ مناسبی به مشکلات مردم بدهد از کارکرد اصلی خود افتاده است.
بذرپاش برنامه مناظره انتخاباتی را که روز جمعه پخش شد با عنوان تقابل دو نگاه در اداره کشور نام برد و در توضیح آن گفت: یک نگاه می‌گوید که همه چیز خوب است و کلی کار انجام شده است. یک نگاه مقابل هم این بود که مسائلی که در کشور وجود دارد حتماً در شأن ملت ایران نیست.
وی گفت: قضاوت نهایی را مردم باید انجام دهند که کدام نگاه درست است، آیا وضعیت به همین منوالی که پیش می‌رود خوب است یا نه، باید تغییراتی صورت بگیرد.
نماینده سابق مجلس با طرح این موضوع که مناظره باید به این پرسش جواب دهد که چرا مسئولین وضع خوبی دارند اظهار کرد: مسئولین باید به این پرسش پاسخ دهند که چرا ما مسئولین با مردم فرق داریم. مناظره باید این را نشان دهد که چقدر مشتاق هستیم که ایران پیشرفت کند. شاید من خیلی دوست داشته باشم ایران پیشرفت کند، اما هیچ‌کدام از کارها و عملکرد من این را ثابت نمی‌کند.
وی کارکرد دیگر مناظره را پاسخ به چرایی عدم حل مشکلات کشور دانست و گفت: معمولاً مسئول، مسئولیت می‌گیرد که مشکلات را حل کند و شأن بالاتری از مردم ندارد. حداقل بعد از انقلاب امام به ما یاد داد که مسئول در جمهوری اسلامی شأنی بیشتر از خدمت‌گزار ندارد و هرچه خادم‌تر انقلابی‌تر، عزیزتر و محبوبی‌تر. کسانی که ادعای انقلابی‌گری می‌کنند باید خادم‌تر باشند.
بذرپاش با تأیید این صحبت که شاید نیمی از اظهارات در مناظره انجام شده از مسائل اصلی مردم فاصله داشت ابراز امیدواری کرد در مناظره‌های بعدی این موضوع جای خود را به بررسی مشکلات مردم بدهد و ادامه داد: مردم مشکلات مختلفی دارند و این را می‌بینند می‌بینند که از بین این شش نفر کدام‌یک بیشتر به مسائل آنها می‌پردازد.
خرازی نیز رسیدگی به امور مردم را در مناظرات مهم‌ترین موضوع دانست و گفت: مردم دغدغه‌های فراوانی دارند و اگر یک نظرسنجی در جامعه بگذاریم و بخواهیم دغدغه‌های مردم را بفهمیم، فهم و ادراک دغدغه‌ها کار سختی نیست.
وی با بیان این مطلب که فرهنگ پاسخگویی باید در جامعه ما جا بیفتد خاطرنشان کرد: البته من نسبت به این موضوع خیلی خوشبین هستم و معتقدم تحولات بزرگی در ادبیات اجتماعی- سیاسی مردم ایران رخ می‌دهد. مردم پرسش می‌کنند و نظر خود را اعلام می‌کنند و نسبت به سئوالات واکنش دارند. واکنش به این پرسش‌ها فقط در قلم و کلام آنها نیست، بلکه در رأی آنها نیز تجلی پیدا می‌کند.
رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان با طرح این موضوع که نظرات مطرح شده در باب عدالت اجتماعی باید از منظر ایدئولوژیک متفاوت باشد بیان داشت: عدالت شاخصه‌ای دارد و آن هم مبانی دینی ماست. متأسفانه در دهه‌های 40 و 50 بحث‌های ایدئولوژیکی در کشور ما صورت گرفت و نتایج آن بحث‌ها نگاه مردم به عدالت را با ایدئولوژی همراه کرد.
وی افزود: آنچه که ما از مفسرین و معلمین قرآن کریم یاد گرفتیم این است که لازمه عدالت تقوا است. وقتی در بحث‌ها ما صحبت مکنت و ثروت می‌کنیم دچار خلط مبحث نشویم. اسلام با ثروت مخالفتی ندارد، اسلام با جمع‌آوری و تکثر ثروت از راه حرام مشکل دارد. برخی از دولت‌ها تولید فقر کردند که این هیچ نسبتی با مبانی اعتقادی ما ندارد.
این کارشناس مسائل سیاسی اختلاف طبقاتی را یکی از معضلات بزرگ همه جوامع دانست و تأکید کرد: کاهش اختلاف طبقاتی یکی از وظایف حاکمیت است. در زمانی دولت قدرت مطلق بود و مردم رعیت بودند. دولت‌ها پول اندکی را به مردم می‌دادند و بیشتر آن را صرف ارتش و دربار می‌کردند. الان برعکس شده است و مردم قدرتمند و دولت فقیر شده است. دولت باید نگاه خود را نسبت به مردم تغییر دهد و تا زمانی‌که این نگاه تغییر نکند نمی‌شود منتظر تحول باشیم.
در ادامه بذرپاش در پاسخ به این سئوال که در مناظره انجام شده کدام حاشیه بر متن اثر بیشتری گذاشت و کدام کاندیدا توانست روی جریان مناظره اثر جدی بگذارد بیان کرد: از اول شروع جریان انتخابات گفته می‌شد آقای جهانگیری به‌عنوان کاندیدای پوششی در انتخابات شرکت کند که امری بدیع بود که چند پیام داشت. شاید به‌خاطر این بود که چون آقای جهانگیری مسلط‌تر به اعداد و ارقام هستند مناظره را به تریبون ارائه گزارش عملکرد دولت تبدیل کنند که همین الان اگر کانال‌های تلویزیون را عوض کنیم می‌بینیم که در هر کدام‌شان یکی از مسئولین دولت یا رئیس دولت مشغول صحبت است.
وی افزود: البته به‌نظر می‌رسد آقای جهانگیری بیش از پوشش دادن به آقای روحانی و ارائه گزارش عملکرد ظاهر شد و یکی از پدیده‌های دیگر انتخابات به غیر از نحوه ورود ایشان، رفتار ایشان بود که خارج از توقع ظاهر شد که حتی آقای روحانی هم تعجب کرده بود. استقبال رسانه‌های حامی دولت هم این‌طور بود که چنین توقعی نداشتند.
نماینده سابق مجلس با اشاره به اطلاعیه شورای مرکزی اصلاح‌طلبان مبنی بر اینکه روی آقای روحانی اجماع دارند گفت: 20 روز تا انتخابات مانده و ممکن است تا آن روز اتفاقات دیگری بیفتد و طیف منتسب به دولت و جریان‌های هم‌سو تصمیمات جدیدی در باره این موضوع بگیرند.
وی تصریح کرد: شاید یکی از دلایل تصمیم این طیف برای ورود جهانگیری به انتخابات این باشد که میزان محبوبیت آقای روحانی در نظرسنجی‌ها پایین باشد. به‌نظر می‌رسد جریان حامی دولت در این باره تدبیر به خرج داد تا به رئیس دولت کمک کند.
بذرپاش نکته دیگر در اظهارات نمایندگان دولت در مناظره‌ها را رویکرد پیش‌دستانه و تهاجمی آنها دانست و یادآور شد: البته در گذشته هم اینها مسائل را می‌دیدیم، چون دولت‌ها نمی‌خواهند در مقام پاسخگویی باشند و سعی می‌کنند خیلی در گوشه رینگ برای پاسخگویی قرار نگیرند.
خرازی نیز درباره نقش اسحاق جهانگیری در انتخابات و نوع مواجهه اقای روحانی و جهانگیری نسبت به وضع اقتصادی گفت: آقای جهانگیری در این کشور شناسنامه دارد در مجلس و جهان سازندگی بوده است. اقای جهانگیری اهل بازی نیست، احساس مسئولیت کرده و دفعه قبل هم می خواست بیاید اما اتفاقاتی افتاد که نتوانست.
رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان افزود: قرار نبوده آقای جهانگیری در سطح رئیس جمهور وارد شود. اینکه فکر کنیم آقای جهانگیری برنامه دارد درست نیست و از سوی دیگر اینکه گفته شود وی هماهنگ نیست و حرف هایی را که نباید می زند، درست نیست. این الزاماً درست نیست که آقای جهانگیری برای اینکه بهتر دولت را اداره می کند وارد انتخابات شده، همانطور که در دوران ریاست جمهوری رهبری مرحوم عسگراولادی اعلام کرد برای کمک وارد عرصه شده است. این حرف‌ها در آستانه انتخابات فرافکنی است. این درست نیست که بگوییم آرای آقای روحانی پایین است شاید آرا را ساختند. همانطور که رهبری تذکر دادند باید سعی کنیم دو قطبی‌سازی نشود. اینکه خدمات یک دولت را نادیده بگیریم به صورت عینی دچار خدشه است.
وی ادامه داد: شاید در آینده وضعیت کشور متفاوت شد. نیاز به زمان است، اما به هر حال من بعید می دانم که آقای جهانگیری پوششی باشد.
وی درپاسخ به این پرسش که آیا اصلاح‌طلبان به آقای جهانگیری به عنوان کاندیدای خود فکر می‌کنند، گفت: در عالم سیاست همه چیز ممکن است.
خرازی در پاسخ به اینکه شورای عالی اصلاح‌طلبان اعلام کرده که کاندیدای نهایی آنها آقای روحانی است، گفت: شورای عالی اصلاح‌طلبان نماینده بخشی از اصلاحات هستند. البته اتفاقات سال ۸۴ رخ نخواهد داد و اصلاح‌طلبان در وحدت کامل هستند، چون سال ۸۴ یک اشتباه بود.
رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان گفت: این تا اندازه‌ای جز مقتضیات کار تبلیغاتی برای آماده‌سازی کشور برای اخذ راأی است تا این حد و حتی بیشتر از این قابل قبول است؛ آنچه مقبول نبود این بود که در دوره‌ای اسرار زندگی مردم رو شد.
وی افزود: باز شدن دست ثروت در قدرت در دولت نهم و دهم اتفاق افتاد. باید فعالان آن دولت توضیح دهند ۱۶ سال پیش کجا بودند که یک‌باره وارد دولت شده و این ثروت‌های میلیاردی را از کجا آوردند. بالاخره باید روزی به مردم بگوییم مفهوم قانون و اختیار چیست.
خرازی تصریح کرد: نمی‌توان از یک سو از رسانه ملی بخواهیم مردم را به مشارکت در انتخابات دعوت کند و از سوی دیگر بگوییم مردم تا حد تهییج عصبیت پیش نروند. دغدغه مردم کم نیست مردم می‌خواهند وضعیت خود را در قبال شهرداری و دولت بدانند. آنچه مهم است این است که باید همه ما یک شعار داشته باشیم و آن اینکه همه ما برادر هستیم. راهکار مسئله دموکراسی و جمهوریت باید دنبال شود، اما منافع ملی هم حدی دارد نمی‌توان مردم را از پای تلویزیون تا حد عصبیت دچار تهییج کرد.