دیدبان

نقش دلایل ژنتیکی در دعاوی اثبات نسب

نقش دلایل ژنتیکی در دعاوی اثبات نسب

چکیده

در دو دهه اخیر آزمایش ‏های ژنتیک به‏ عنوان یکی از ادله اثبات در دعاوی نسب، مورد توجه قرار گرفته است؛ بدین جهت تبیین اعتبار علمی‏‏ و حقوقی آن، ضرورت خاصی دارد‏‏. شناخته‏ شده‏ ترین ‏‏آزمایش ‏ها ‏‏در موضوع اثبات نسب، آزمایش تجزیه گروه ‏های خونی و آزمایش DNA است‏‏ و مورد اخیر ‏قطعیت واعتبار علمی‏‏ بیشتری دارد. با توجه به اطمینانی که از نتایج آزمایش DNA حاصل می ‏‏شود، این سؤال مطرح است که آیا می‏‏ توان با استناد به آزمایش مزبور حکم به اثبات نسب داد؟ برخی تمایل به این نظریه دارند که آزمایش ژنتیک در عرض ادله دیگر نظیر اماره فراش قرار می ‏‏گیرد و می‏‏ تواند مثبت نسب باشد. با این سؤال فرعی نیز مواجه هستیم که مراجعه به آزمایش ژنتیک در دعوی اثبات نسب در بین چه کسانی قابل اتکا و اعتناست؟ یافته مقاله حاضر این است که آزمایش ژنتیک نمی ‏‏تواند به خودی خود و مستقلاً در اثبات نسب مورد مراجعه قرار گیرد. نتیجه آزمایش ژنتیک همواره ایجاد علم نمی‏‏ کند؛ متعلق علم حاصل از آزمایش ژنتیک، با متعلق علم قاضی به وجود نسب از دو جنس هستند و در نتیجه، فرض تعارض نتیجه آزمایش با علم قاضی منتفی است. این آزمایش در دقیق‏ترین ‏‏حالت می‏‏ تواند رابطه خونی را اثبات کند؛ حال ‏آن که ‏‏ نسب یک رابطه حقوقی است و بدون وجود شرایط اماره فراش نمی ‏‏توان به آزمایش ژنتیک برای وجود نسب اعتنا کرد. در صورت وجود امارَه فراش، این اماره است که نسب را اثبات می ‏‏کند نه آزمایش ژنتیک. به همین دلیل، در موارد تحقق اماره فراش، مراجعه به آزمایش ژنتیک برای اثبات برخی دعاوی فرعی مانند احتمال عوض شدن نوزادان می ‏‏تواند راه‏گشا باشد.

کلیدواژه ها: قرابت نسبی؛ اماره فراش؛ آزمایش‏های ژنتیک؛ اثبات نسب؛ نفی نسب

نویسندگان:

پرویز عامری: رییس دانشکده حقوق دانشگاه شیراز

هاجر یاسینی نیا: دانشگاه شیراز

دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) - دوره 21، شماره 65، زمستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.  

مرتبط‌ها

بهترین هتل های شهر مشهد

گرگ یا گوسفند ناتو پشت آیفون است

آل خلیفه در سراشیبی سقوط

تحقیر با تدبیر رئیس‌جمهور چه نسبتی دارد؟

درس‌های عملیات آزادسازی خرمشهر

بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی و عزت نفس