دیدبان

حقوق شهروندی: از حرف تا عمل

 حقوق شهروندی: از حرف تا عمل

می توان رونمایی از منشور حقوق شهروندی در مراسمی با حضور دهها مقام و مسئول و نحوه اطلاع رسانی آن به صورت پیامک برای تمامی مردم ایران را نوعی فعالیت انتخاباتی دانست تا بخش هایی از جامعه را با این اقدام اقناع سازند.

به گزارش دیدبان، در واپسین روزهای آذرماه، در مراسمی،‌رئیس جمهور در همایش قانون اساسی و حقوق ملت، از منشور حقوق شهروندی رونمایی کرد؛ منشوری که وعده آن در تبلیغات ریاست جمهوری داده شده بود.

در نیمه پاییز 92 بود که حسن روحانی در اظهاراتی اعلام کرد قصد دارد به وعده تدوین حقوق شهروندی اش عمل کند و تدوین آن را به معاونت حقوقی ریاست جمهوری به ریاست الهام امین زاده سپرد. از آن روز تا اواخر پاییز 95،‌ نزدیک به سه سال گذشت تا وی تنها 4 ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری اردیبهشت 96،‌ سند حقوق شهروندی را امضا کند.

طرح تدوین حقوق شهروندی در همان روزهای نخست نیز با انتقادات فراوانی از سوی تمامی جریان های سیاسی همراه بود. الهام امین زاده در اواخر سال 93 اعلام کرد که پیش نویس منشور به رئیس جمهور تحویل داده شده تا وی تصمیم نهایی را در باره آن اتخاذ کند. تصمیمی که تا 29 آذر 95 طول کشید. برخی در مخالفت با تدوین این منشور به رئیس جمهور خرده گرفتند که در پیش نویس این سند، کلی گویی شده، قوانین ساری و جاری کشور از جمله مواد مربوط به استیفای حقوق متهمان در آیین دادرسی کیفری، به بیانی غیرحقوقی در این سند آورده شده و برخی نیز انتقاد کردند که کار رئیس جمهور، تدوین منشور حقوق شهروندان نیست، بلکه او طبق قانون اساسی، سوگند یاد کرده که حافظ اصول قانون اساسی باشد و با اجرای کامل فصل "حقوق ملت" در قانون اساسی، دیگر نیازی به تدوین منشور حقوق شهروندی نیست. آنها بر این استدلال کلی بودند که با داشتن متون قانونی الزام آور و متعدد، تدوین حقوق شهروندی، نه تنها الزام قانونی ندارد، بلکه اثرات قانونی متون صریح سابق را در استیفای حقوق شهروندی مردم، کمرنگ می کند.

با بررسی مجدد منشور حقوق شهروندی که به امضا رسید، ‌مباحث مربوط به کلی گویی ها همچنان مشاهده می شود و انتقاد کلی تر آنکه این منشور به هیچ وجه ضمانت اجرایی ندارد و از این رو بیشتر به نظر می رسد رونمایی از این سند تنها برای خالی نبودن عریضه دولت صورت گرفته است.

بررسی محتوایی سند خود نیازمند تحلیل های تخصصی تر و بیشتری است، اما این نکته باید در نظر گرفته شود که بسیاری از بندهای این منشور در قانون اساسی و قوانین دیگر نیز قابل مشاهده اند و حرف تازه ای در آن نیست. به هر روی، ورای محتوای حقوقی،‌ اقدام دولت یازدهم در چندماه مانده به انتخابات،‌ جای سوال بزرگی را در اذهان عمومی ایجاد می کند که چرا اقدامات اینچنینی در حال حاضر صورت می گیرد؟ و با فاکتور گرفتن تمامی نقدها و نقاط ضعف منشور حقوق شهروندی، آیا دولت نمی بایست در همان سال های نخست خود این منشور را تدوین و سپس اجرا می کرد و در ماههای پایانی به جای رونمایی از آن،‌ گزارشی از نحوه اجرا و اهداف محقق شده به مردم ارائه می داد؟

همین سوالات و دهها سوال دیگر است که در صداقت دولت تدبیر در زمینه عمل به وعده ها و شعارها تردید ایجاد می کند. از این رو می توان رونمایی از منشور حقوق شهروندی در مراسمی با حضور دهها مقام و مسئول و نحوه اطلاع رسانی آن به صورت پیامک برای تمامی مردم ایران را نوعی فعالیت انتخاباتی دانست تا بخش هایی از جامعه را با این اقدام اقناع سازند.

با وزیدن بادهای موسمی انتخابات ریاست جمهوری،‌ تکاپو دولت برای گرفتن رای اعتماد مجدد مردم افزایش یافته و اقدامات مانند رونمایی از حقوق شهروندی در ماههای اخیر را می توان صرفا با جنبه تبلیغاتی نگریست. از سوی دیگر، به نظر می رسد،‌ مسئولان دولتی به بی تاثیری کلید واژه برجام در افکار عمومی به خوبی پی برده اند و از این رو پروژه های دیگری را برای پر کردن این خلأ ذهنی در دستور کار قرار داده اند. وعده های برجامی برخلاف آنچه که در دو سال گذشته از سوی دولت به عنوان گشایش و رونق بخشی به بخش های مختلف اقتصادی و معیشتی،‌ تبلیغ می شد،‌ به عمل تبدیل نشدند و تاکید هرباره بر آن باعث کاهش اقبال عمومی و بی اعتمادی نسبت به شعارهای دولت می شد.

سیر تدریجی کاهش اثرپذیری برجام در جامعه و تبدیل شدن آن به نقطه ضعف کارنامه حسن روحانی،‌ درکنار نمره های ضعیف دولت در بخش های دیگر، توسل به گزینه هایی مانند حقوق شهروندی را برای دولت اجتناب ناپذیر ساخته است. مانور رسانه ای گسترده ای که در یک روز اخیر بر آن صورت گرفته،‌ موید این سخن است. بنابراین در ماههای آینده نیز باید شاهد رفتارهای از این دست از سوی دولت بود که تنها برای پر کردن جاهای خالی کارنامه دولت صورت می گیرد، هرچند هیچ اقدامی عملی برای آن صورت نپذیرد!

 

منبع: مشرق

مرتبط‌ها

بیشترین سقوط ارزش سهام وال استریت در یک روز

دولت آمریکا به کشتن شهروندان ایرانی افتخار می‌کند

مقابله با کرونا از منظر حکمرانی (1)

آمریکا برای آزادی مزدور اسرائیلی، دست به تهدید و ارعاب زد

افشای نام‌های جدید از شاهزادگان بازداشت‌شده

استیصال رسانه‌ای ائتلاف در یمن