به گزارش دیدبان، حلب آزاد شد، خیلی ها می‌گفتند که تاثیرت نظامی این آزادی بر سوریه فوق‌العاده خواهد بود، اما این روزها کمتر کسی می‌گوید که حلب شهر صنعتی و قلب تجارت سوریه در این مدت چه بر سرش آمده و چرا آنقدر تروریست ها شریان های حیاتی خود را در حلب می دیدند؟
شهر حلب حدفاصل رود فرات و دریای مدیترانه است و از صدها و حتی هزاران سال پیش محل عبور و مرور مسافرانی بوده که از مدیترانه عازم بین النهرین بوده‌اند. حلب در طول سالیان دراز از اصلی‌ترین شهرهای حاضر در جاده ابریشم بوده و از قضا همین جایگاه ترانزیتی هم از عوامل افزایش اهمیت این شهر بوده است.
در سوریه جدید که از دوران حافظ اسد رئیس جمهور فقید این کشور شکل گرفت، حلب به لحاظ جایگاه ژئوپولتیکی خود به پایتخت صنعتی و تجاری سوریه تبدیل شد، از یک طرف هرکسی که قصد مراوده اقتصادی با ترکیه را داشت مجبور بود از حلب عبور کند و از طرف دیگر بالاجبار سوری ها برای رسیدن به دریا استان حلب را در می نوردیدند. به عبارتی حلب مانند یک جعبه تقسیم عمل می کند،این شهر راه رسیدن به کشور شمالی یعنی ترکیه را فراهم می‌کند و از غرب دسترسی به مدیترانه را میسر، از شرق با عبور از حلب به فرات می توان رسید و از جنوب غربی به حمص و پایتخت یعنی دمشق.
وجود آب و هوای مناسب و زمین های بسیار وسیع و قابل کشت در شمال منطقه بیابانی سوریه نیز مزید بر علت شد که حلب رونق یابد.
توسعه جدی و روزافزون بخش کشاورزی در این منطقه نهایتا باعث شد که حلب قطب صنایع تبدیلی کشاورزی و هرآنچه که به نوعی به این مجموعه وابسته است بشود. کارخانه های بزرگ صنایع غذایی، تولید زیتون و تمامی مشتقات آن از روغن گرفته تا مواد بهداشتی و آرایشی، کارخانه ها و کارگاه های بزرگ نساجی و پنبه زنی و صنایع تبدیلی دیگر وابسته به محصولات کشاورزی از جمله این پیشرفت ها بودند.
در کنار همه اینها حلب از قدیم به داشتن کارگاه های صابون سازی هم مشهور بوده است.
اما علاوه بر همه این صنایعی که به عنوان کسب و کارهای سنتی حلب به حساب می آیند و شاید قدمت هیچ کدامشان کمتر از چند ده سال نباشد، در دوران جدید نیز با ورود کشورهای خاورمیانه به دوران گسترش صنعت مدرن، کسب و کارهای امروزی نیز وارد این شهر شد تا در کنار کارخانه‌های سنتی، مجموعه های بزرگ صنایع شیمیایی و پتروشیمی، کارخانه های تولید سلاح و موشک، مجوعه های تولید ماشین آلات صنعتی و حتی خودرو، تولید لوازم خانگی، کاشی و سرامیک، آهن و فولاد، چرم، شیشه و چوب در این شهر شکل بگیرد. این اتفاق البته موجب شد که در طول چند سال بخش جدیدی از شهر تحت عنوان مناطق صنعتی حلب در نیمه شمالی ایجاد و گسترش یابد و منطقه‌ای را به مساحت 3500 هکتار بین جاده قدیم الباب و المسلمیه ایجاد کند. همچنین «الراموسه»، «اللیرمون» و «العرقوب» از دیگر مناطق صنعتی حلب به شمار می‌آمدند.
منابع خبری در سوریه می‌گویند که تا پیش از آغاز بحران در این کشور، بیش از 30 هزار کارگاه، کارخانه و مجتمع صنعتی در حلب مشغول به کار بودند و برای بیش از یک میلیون و 500 هزار نفر شغل ایجاد می‌کردند ولی با آغاز بحران سوریه نه تنها اغلب این کارگاه‌ها و کارخانه‌ها تعطیل و نیروی کار آنها بیکار شدند، بلکه دخالت‌های ترکیه به نوعی دیگر زمینه نابودی اقتصاد حلب و بخش صنعت این منطقه را فراهم کرد.
شواهد میدانی می گوید که بیش از 1300 کارگاه و کارخانه در دوران تهاجم ترورریست‌ها تعطیل، دستگاه ها و ماشین‌آلات آن ها از هم جدا شده و با همکاری گروه‌های تروریستی به ترکیه منتقل شده‌اند و البته این جدای از صدها کارگاه و کارخانه‌ای بود که وقتی گروه‌های تروریستی و مسلح مشاهده کردند، توان انتقال تجهیزات و دستگاه‌های آنها را ندارند، این کارگاه‌ها و کارخانه‌ها را به آتش کشیده و طعمه حریق کردند.
مسئولان سوری در این خصوص می گویند که خسارات وارده به بخش صنایع حلب ناشی از انتقال تجهیزات و دستگاه‌های کارخانجات آن توسط گروه‌های تروریستی به ترکیه بالغ بر 300 میلیارد لیره سوری است. روزنامه سوری "تشرین" هم می نویسد که تنها از مارس 2012 تا مارس 2013 میلادی 158 کارگاه مهندسی به ارزش 27 میلیارد لیره سوری، 140 کارخانه مواد شیمیایی به ارزش 26 میلیارد لیره سوری و 83 کارخانه صنایع غذایی به ارزش 15 میلیارد لیره سوری از سوی گروه‌های تروریستی غارت و تجهیزات و دستگاه‌های آنها به ترکیه منتقل شد.
همه این شرایط اما باعث شده که در این سال ها حلب از یک منطقه بزرگ اقتصادی در سوریه به شهری مخروب تبدیل شود و بسیاری از صنایع آن در این مدت از بین بروند، هرچند که هنوز هم باقیمانده کارگاه ها و کارخانه های این شهر کور سوی امیدی را برای مردم و حیات مجدد فراهم کرده است.
در این مدت تروریست ها از حلب به عنوان مرکز اصلی ترانزیتی خود با ترکیه بهره می بردند، سلاح و مهمات وارد می کردند و مواد شیمیایی صادر. حلب همچنین مرکز ترانزیت مواد نفتی و پتروشیمی برای تروریست ها هم بود و حتی کارشناسان می گویند که با آزادی حلب مشکلات تامین سوخت برای تروریست ها به مراتب افزایش می یابد، مشکلی که حالا با قطع مسیر لجستیک نظامی و تسلیحاتی به ترکیه می تواند تبعات جبران ناپذیری را برا تروریست ها فراهم کند.
* حسین حنیف