به گزارش دیدبان، از ابتدای تحولات بیداری اخیر درغرب آسیا و شمال آفریقا، روند سیال گونه تحولات به حدی بوده است که تاکنون به تعدد شاهد جابجایی ها در مواضع دولت های منطقه و بیگانه بوده ایم.

به عنوان مثال در قضیه تحولات بیداری مصر، عربستان که پیشتر متحد حسنی مبارک رئیس جمهور مخلوع مصر محسوب می‌شد در دقایق پایانی حکومت مبارک به یکباره با انقلابیون مصری همراه شد و دولت اسلامگرای آقای مُرسی را برخاسته از ارای مردم و قانونی دانست و پا را فراتر گذاشته و با انعقاد قرار دادهای متعدد اقتصادی دست کمک از سوی دولت نوپای وی را به گرمی فشرد. یکسال بعد اما در همراهی آشکار با نهاد نظامی مصر از دولت اخوانی اقای مرسی بیزاری جست و ضمن آنکه اقدام آقای السیسی را در محبوس کردن رییس جمهور منتخب، قانونی توصیف کرد جماعت اخوان المسلمین را در فهرست سازمان های تروریستی خود گنجاند.

این جابجایی حیرت آمیز مواضع سعودی‌ها تغییراتی جدی را در میان مواضع بازیگران رسمی و غیر رسمی منطقه موجب شد.

اقدام اول سعودی ها در تایید دولت مرسی، بیش از همه ترکیه، قطر و دفتر سیاسی جنبش فلسطینی حماس را غافلگیر و درعین حال به دام انداخت. هدف ریاض از این همراهی پیشگیری ازدومینوی انقلاب مشابه درعربستان و انتقال این «تهدید» به سمت سوریه با ظرفیت اخوانی ها بود که تا حدودی محقق شد. آنکارا اما این همراهی را فرصتی برای تحقق رویای تاسیس جنبش جهانی اخوان در منطقه و چه بسا جهان می دید. هم ترکیه و هم جنبش فلسطینی حماس که متحد اصلی نظام سوریه در محور مقاومت تعریف می شد در کسری از ثانیه در خدمت به جبهه سعودی در آمدند و از مواهب مالی بیشماری بهره مند شدند.

یکسال بعد سعودی ها در چرخش مواضعی آشکار به یاری نهاد نظامی مصر شتافته و از سقوط دولت اخوانی اقای مرسی استقبال کردند. ریاض و به همراه او امارات اعلام کرد که همه چالش های اقتصادی دولت عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور جدید مصر را با تزریق میلیاردها دلار مرتفع خواهد کرد. بلافاصله وزارت کشور عربستان اقدام به ارائه فهرستی جدید از سازمانهای تروریستی و غیر قانونی کرد که اخوان المسلمین در صدر این فهرست قرار داشت.

اقدام دوم سعودی ها این بار به مذاق ترکیه و حماس خوش نیامد چه اینکه ریاض مزورانه از فردی در مصر حمایت کرده بود که متحد آنان یعنی دولت اخوانی را ساقط کرده بود.

این اقدام عربستان اگرچه شکافی میان ائتلاف ضد سوری محسوب می شد و تا حدودی از فشارها در بحران سوریه کاست اما زمانی روی داد که:

اولا؛ بحران سوریه تا حد زیادی تعمیق یافته بود و تا همین اندازه منویات سعودی ها را چه از حیث امنیتی و چه صف بندی های سیاسی تامین می کرد

ثانیا؛ از دید سعودی ها خطر بزرگ اشاعه انقلاب مصر به عربستان بود که با سقوط دولت اخوانی مرسی این تهدید رفع شده بود و دیگر نیازی به آن نبود

با این وجود اقدام فریبکارانه سعودی ها بیش از همه ترکیه و دفتر سیاسی جنبش فلسطینی حماس را به زحمت انداخت. ترکیه را با فشارهای سیاسی، مالی و اقتصادی و حتی امنیتی ناشی از تحولات سوریه روبرو کرد و جنبش حماس را در گردنه های سخت و دشوار تعیین روابط با سایر اجزای محور مقاومت و کشورهای عربی و اسلامی از جمله سوریه و ایران قرار داد.

ترکیه برای نیل به اهداف معلوم سیاسی،‌امنیتی و اقتصادی خود پس از وقوع بیداری اسلامی به سمت محور سعودی – صهیونیستی چرخیده بود و حماس هم برای آنچه که خود استفاده از همه ظرفیت های کشورهای عربی و اسلامی در مقابله با رژیم صهیونیستی می نامید از سوریه و ایران و سایر زنجیره های  مقاومت رها شد و به امید جذب توانایی های دیپلماتیک ترکیه و مساعدت های مالی قطر و عربستان به  محور ترکیه، قطر و عربستان پیوست.

 صرف نظر از اینکه دفتر سیاسی حماس در پی این تغییر و تحولات تا چه میزان مرتکب یک خطای راهبردی شد این یادداشت نمی خواهد برادران جنبش مقاومت حماس را مورد شماتت قرار دهد بلکه هدف تنبُه دادن نسبت به رفتار مشابهی است که سعودی ها بار دیگر برای برهم زدن برخی صف بندی های جدید منطقه ای اغاز کرده اند و بی شک بنا دارند علاوه بر سایر دولت ها، حماس را وارد گردنه های به مراتب دشوار تری نمایند.

شواهد حاکی از آن است که در پی مواضع اخیر دولت مصر در خصوص تحولات لیبی، یمن، عراق و سوریه، سعودی ها بنای اقدامات تنبیهی علیه مصر را دارند و از باصطلاح دوستان خود انتظاراتی دارند. بی شک این اقدامات در وهله نخست به مذاق ترکیه، قطر و تا حدودی حماس خوش خواهد آمد. ترکیه و قطر از آن رو که معتقدند دولت فعلی مصر در اقدامی غیر قانونی و با سرنگونی دولت منتخب مُرسی به قدرت رسیده و حماس نیز از آن رو که مرزهای نوار غزه را طی سالهای صدارت آقای سیسی همواره به روی دنیای خارج بسته دیده است.

نباید فراموش کرد که مصر فارغ از حکمای آن خط مقدم راهبری جهان عرب در رویارویی با اشغالگران صهیونیست برای رهایی فلسطین و قدس محسوب شده و از این حیث هیچ کشور عربی دیگری به اندازه این کشور در تهییج افکار عمومی عربی برای حمایت از قضیه فلسطین توانمندتر نبوده و نخواهد بود. 

این اقدام ریاض در آستانه چند رویداد حساس منطقه ای و خارجی و کاملا هدفمند صورت گرفته است. عراق به حساس ترین روزهای مبارزه با تروریسم داعش در کشورش(آزاد سازی موصل) نزدیک می شود. حلب در سوریه نیز در آستانه آزاد سازی قرار گرفته است و جمهوری خواهان جنگ سالار در آمریکا نیز آرام آرام به تصدی قدرت در کاخ سفید نزدیک می شوند. اضافه کنید به این رویدادها دور شدن قاهره از ائتلاف سعودی و نزدیک شدن به محور سوریه و روسیه. وقوع هریک از این رویدادها به تنهایی کافی است که ماجراجویان سعودی را برای خروج از شکست مفتضحانه در منطقه به تکاپو واداشته تا به زعم خود با طرحی نوع بازی موجود را برهم زنند نظیر همان طرح نویی که پس از توفان بیداری اسلامی در انداختند و با کمک غرب از مهلکه فروپاشی چندصباحی گریختند و از یک سو با خلق گروههای تروریستی داعش و النصره مسبب رنج و محنت ملت های منطقه شد و از دیگر سو تامین امنیت رژیم اشغالگر صهیونیستی را تضمین کرد.

بی شک نه تلاش برای سقوط دولت برآمده از آرای مردمی آقای مرسی و نه کمک به رژیم غاصب صهیونیستی برای محاصره یک میلیون هشتصد هزار انسان فلسطینی در غزه هیچ یک قابل دفاع نیست لیکن افتادن در دام جناح بندی های بیهوده منطقه ای و دورکردن فلسطینی ها ازکانون مقابله با دشمن صهیونیستی اگر گناهی بیشتر ازگناه محاصره فلسطینی ها نباشد کمتر نخواهد بود.

حماس با علم به فریب کاری سعودی ها طی شش سال اخیر می بایست فارغ از نزاعات و دسته بندی های منطقه ای نوک پیکان توجه خود را متوجه رویارویی با اشغالگران صهیونیستی کرده و از افتادن در ورطه نزاع های سیاسی و مقطعی حکام عرب پرهیز نماید. انتفاضه قدس به تنهایی ظرفیت جذب حمایت های عربی و اسلامی را دارد و جذب هرگونه حمایتی غیر از مدار انتفاضه و رویارویی بااشغالگران ممکن است آلوده به وعده های سراب گونه ای باشد که دست کم طی شش سال اخیر بارها به ازمون گذاشته شد.

حماس از یک سو درآستانه انتخابات حساس ریاست دفترسیاسی خود است و از سوی دیگر با درخواست ها برای حمایت از انتفاضه قدس روبرو است، غلتیدن در دام پروژه منطقه ای جدید عربستان و ترکیه، تلاش های دوستداران این جنبش ضد صهیونیستی را برای طی صفحات تلخ  گذشته با سایر اجزای محور مقاومت را بی ثمر خواهد گذاشت.

ما حماس را از خانواده مقاومت و چه بسا فرزند اندیشه مقاومت می‌دانیم و معتقدیم در یک خانواده ممکن است فرزند یا فرزندانی اشتباهاتی را مرتکب شوند که فرصت برای جبران آن بی شک وجود دارد.

منبع: فارس