دیدبان

سیطره دوباره نئولیبرالیسم بر آمریکای لاتین

سیطره دوباره نئولیبرالیسم بر آمریکای لاتین

خبرگزاری فارس: سیطره دوباره نئولیبرالیسم بر آمریکای لاتین  یک دهه پیش دولت های چپگرا با به چالش کشیدن واشنگتن و شرکت های بین المللی، در برزیل، آرژانتین، پاراگونه، ونزوئلا، اوروگوئه، بولیوی و اکوادور به قدرت رسیدند. این گونه به نظر می رسید که گویی موجی  بزرگ در آمریکای لاتین در حال برخاستن است. به نظر می رسید که مداخله واشنگتن و بهره کشی شرکت های بین المللی  سرانجام به نقطه پایان رسیده بود. دولت های آمریکای لاتینی به پیشگامی رهبران کاریزماتیکی چون هوگو چاوز در ونزوئلا، لوئیز ایناسیو لولا دو سیلوا در برزیل، ایوو مورالس در بولیوی و رافائل کوریه در اکوادور پیروزی های چشمگیری در انتخابات به دست آوردند. آنها اصلاحات سوسیالیستی را نهادینه کردند که فقرا و طبقه کارگری از آن بهره مند شدند. آنها از دست نشانده بودن آمریکا امتناع کردند. منابع و سرنوشت کشورهایشان را در اختیار گرفتند. اولین قیام موفق علیه نئولیبرالیسم و سلطه شرکتی را به ثمر رساندند؛ قیامی که بسیاری در آمریکا امید داشتند در اینجا نیز تکرار شود.

اما این جنبش ها و دولت ها در آمریکای لاتین طعمه نیروهای تاریک امپریالیسم آمریکا و غضب قدرت شرکتی شدند. ترفندهایی که واشنگتن در آنها ید طولایی دارد به کار گرفته شدند و راه بازگشت متحدان شرکتی اش هموار شد؛ ترفندهایی چون تبلیغات سیاه؛ دستکاری رسانه ها؛ رشوه و فساد سیاستمداران، ژنرال ها، پلیس، رهبران کارگری و روزنامه نگاران؛ کودتاهای قانونی، اختناق اقتصادی؛ بی اعتبار کردن رهبرانی که به شکل دمکراتیک انتخاب شده بودند؛ پیگرد قضایی نیروهای چپ و استفاده از جوخه های مرگ برای ساکت و ناپدید کردن کسانی که به نفع فقرا مبارزه می کردند. این یک بازی قدیمی و کثیف است.

پرزیدنت کوریه که چهار سال پیش به دلیل دادن پناهندگی سیاسی به جولیان آسانژ و بستن پایگاه هوایی نظامی آمریکا در مانتا در سال 2009 دشمنی واشنگتن را برانگیخته است، اخیرا هشدار داد که نسخه جدیدی از عملیات کوندور در آمریکای لاتین در جریان است. عملیات کوندور که در دهه های 1970 و 1980 به اجرا گذاشته شد، به شکنجه، سوءقصد و ناپدید شدن هزاران تن از سازماندهندگان اتحادیه های کارگری، دانشجویان، فعالان سیاسی، سیاستمداران، دیپلمات ها، رهبران مذهبی، روزنامه نگاران و هنرمندان انجامید. روسای دستگاه های اطلاعاتی رژیم های دست راستی در آرژانتین، بولیوی، شیلی، پاراگوئه، اوروگوئه و بعدتر برزیل بر این کارزارهای ترور نظارت داشته اند. آنها بودجه خود را از ایالات متحده و حمایت لجستیک و آموزشی را از سازمان اطلاعات مرکزی دریافت می کردند. به این ترتیب آزادی مطبوعات، سازماندهی اتحادیه ها و کلیه اشکال مخالفت هنری و سیاسی لغو گردید. در تلاشی هماهنگ این رژیم ها با بی رحمی  جنبش های رادیکال و چپگرا را در سطح آمریکای لاتین قلع و قمع کردند. تنها در آرژانتین 30 هزار تن ناپدید شدند.

به نظر می رسید که آمریکای لاتین یک بار دیگر گرفتار آفت کنترل دیکتاتوری و بهره کشی عریان شرکتی شده است. دولت های اکوادور، بولیوی و ونزوئلا که اکنون در آستانه فروپاشی قرار دارند، با اقدام به کودتاهای دست راستی مقابله کرده اند و در حال تحمل خرابکاری های اقتصادی هستند. سنای برزیل دیلما روسف رئیس جمهور دمکراتیک انتخاب شده این کشور را برکنار کرده است. موریسیو ماکری رئیس جمهور جدید دست راستی آرژانتین که مورد حمایت صندوق های احتیاطی آمریکا قرار دارد، با پرداخت 4 میلیارد و 650 میلیون دلار به چهار صندوق احتیاطی از جمله الیوت منیجمنت که پل سینگر میلیاردر آن را اداره می کند، به سرعت سهم ذینفع های خود را بازپرداخت کرد. این پرداخت به صندوق های احتیاطی که آرژانتین را زیر بار بدهی برده به این معناست که موسسه سینگر دو میلیارد و 400 میلیون دلار به جیب زده است، مبلغی که 10 تا 15 برابر بیشتر از سرمایه گذاری اولیه اصلی آن است. دولت پیشین این کشور تحت ریاست کریستینا فرناندز دوکرچنر از پرداخت بدهی ایجاد شده توسط صندوق های احتیاطی خودداری کرده بود و با لحنی گزنده از آنان با عنوان «صندوق های لاشخور» نام برده بود.

من هفته گذشته با گیلمور لانگ وزیر امور خارجه و تحرک انسانی اکوادور در برنامه تلویزیونی ام «آن کنتاکت» گفتگویی انجام دادم. لانگ که دکترای خود را از انستیتو مطالعه کشورهای آمریکایی در دانشگاه لندن اخذ کرده، خواستار تشکیل یک آژانس قانونگذاری مالیاتی جهانی از سوی سازمان ملل شد. او گفت که چنین آژانسی باید شرکت هایی را که از پرداخت مالیات طفره می روند – که بر اساس تخمین صندوق بین المللی پول سالانه هزینه ای بیش از 200 میلیارد دلاری را به شکل از دست رفتن درآمد به کشورهای در حال توسعه تحمیل می کند- مجبور به پرداخت پول بابت منابع طبیعی که آنها استخراج می کنند و همچنین بابت خسارات ملی ناشی از معاملات شرکتی غالبا محرمانه کند. او همچنین خواستار از بین بردن بهشت های مالیاتی فرامرزی گردید.

لانگ گفت که سیاست های اقتصادی نئولیبرال دهه های 80 و 90 در آمریکای لاتین به شدت ویرانگر بودند. کنترل های اقتصادی که تا پیش از آن نیز ضعیف بودند به اسم تجارت آزاد و مقررات زدایی رها شدند. به شرکت ها و بانک های بین المللی مجوز بهره کشی داده شد. لانگ گفت: «این مقررات زدایی در یک محیط قبلا مقررات زدایی شده به هرج و مرج منتج شد. به گونه ای که حتی بر سازوکار قدرت افراد قدرتمند، کنترل و نظارت کمتری صورت گرفت.»

لانگ به من گفت: «نتیجه نئولیبرالیسم در بیشتر حوزه ها نامطلوب بوده است. در اروپا نامطلوب بوده است. در دیگر بخش های جهان نیز نامطلوب بوده است. نئولیبرالیسم دولت رفاه را از کار انداخته است. نئولیبرالیسم هر نوع پیمان اجتماعی را دچار فروپاشی می کند. نئولیبرالیسم به معنای فقر بیشتر، نابرابری بیشتر و امواج بزرگ بی ثباتی است.»

کشورها شاهد بودند که خدمات اساسی که بسیاری از آنها قبلا تا پیش از آن نیز ناکافی بودند، به اسم ریاضت اقتصادی کمتر شد یا به کلی از میان برداشته شدند. نخبگان ثروت ها را گردآوردند در حالی که تقریبا تمام مردمان دیگر گرفتار فلاکت اقتصادی شدند. چشم انداز سیاسی و اقتصادی بی ثبات شد. اکوادور بین سال های 1996 تا 2006 یعنی سالی که کوریه انتخاب شد 7 رئیس جمهور به خود دیده است. این کشور به بحران بانکی گسترده ای در سال 1999 گرفتار شد. این بحران باعث شد که از سر استیصال پول رایج کشور به دلار آمریکا تغییر یابد. هرج و مرج در اکوادور  در کشورهایی چون بولیوی و آرژانتین نیز به عینه تکرار شد. آرژانتین در سال 1998 وارد رکودی شد که طی آن اقتصاد به میزان 28 درصد کوچک شد. بیشتر از 50 درصد آرژانتینی ها گرفتار فقر شدند.»

لانگ تایید کرد که دولتش دشمنان قدرتمندی برای خود دست و پا کرده است، نه فقط به خاطر دادن پناهندگی سیاسی به آسانژ در سفارت خود در لندن، بلکه به دلیل کشاندن شرکت شورون تگزاکو به دادگاه در تلاش برای دریافت خسارات زیست محیطی که در نتیجه آلودگی های نفتی گسترده این شرکت به آمازون وارد آمده؛ منطقه ای که این شرکت از اوایل دهه 1960 تا زمان خروج آن در سال 1992 به حفاری و استخراج نفت اشتغال داشته است. شورون حدود هزار گودال دفن ضایعات سمی از خود بر جای گذاشته است. این آلودگی های نفتی در مجموع 85 بار بیشتر از آلودگی ای هستند که بریتیش پترولیوم به خلیج مکزیک وارد آورد و 18 برابر اندازه آلودگی اکسون والدز است. یک دادگاه اکوادور حکم کرد که شورون تگزاکو 18 میلیارد و 200 میلیون دلار غرامت بپردازد، مبلغی که به 9 میلیارد و 500 میلیون دلار کاهش یافت. اما این غول نفتی از پرداخت این مبلغ امتناع کرده است. اکوادور در تلاش برای گرفتن این پول از این شرکت به دادگاه های بین المللی روی آورده است.

 لانگ گفت که تفاوت بین آلودگی های نفتی گسترده در مناطق دیگر با آلودگی های نفتی در اکوادور در این است که  این فاجعه در اکوادر به شکل اتفاقی رخ نداده است. به گفته لانگ: «شورون با هدف کاستن از هزینه های خود این کار را انجام داده است. آنها در وسط آماوزن فعالیت می کردند و هنگام استخراج نفت باید از تجهیزات مخصوصی برای تصفیه آن استفاده می کردند. ولی آنها به جای این کار از سیستم های آب استفاده کرده و با این کار کل سیستم رود آمازون را آلوده کرده اند. این آلودگی ها مشکلات بهداشتی و سلامتی وسیعی را موجب شده است. تاکنون موارد بسیاری از ابتلای مردم به سرطان شناسایی شده است.»

به گفته لانگ سیاست های نئولیبرالیستی از این دست بود که آمریکای لاتین را به قعر فلاکت راند، اما دولت  های چپگرا در قعر همین منجلاب بود که نیروی خود را گردآوردند و توانستند به قدرت برسند.

منبع: http://www.truthdig.com/report/page2/the_empire_strikes_back_20161002

نویسنده: کریس هجز

ترجمه: هادی سعادت

منبع: فارس

 

مرتبط‌ها

بیشترین سقوط ارزش سهام وال استریت در یک روز

دولت آمریکا به کشتن شهروندان ایرانی افتخار می‌کند

مقابله با کرونا از منظر حکمرانی (1)

آمریکا برای آزادی مزدور اسرائیلی، دست به تهدید و ارعاب زد

افشای نام‌های جدید از شاهزادگان بازداشت‌شده

استیصال رسانه‌ای ائتلاف در یمن