دیدبان
دیدبان گزارش می دهد:

نقش امریکا در هشت سال جنگ تحمیلی/توافق امریکایی برای عمل به وعده های جنگی

نقش امریکا در هشت سال جنگ تحمیلی/توافق امریکایی برای عمل به وعده های جنگی

به گزارش خبرنگار حوزه سیاسی پایگاه تحلیلی دیدبان، گفته می‌شود که جنگ میان کشور ایران و عراق یک جنگ نیابتی در دوران جنگ سرد مابین دو قدرت جهانی آمریکا و شوروی بود اما واقعیت چیز دیگری است بلکه بنا به اطلاعات غیررسمی، ایالات متحده آمریکا و شوروی قبل از شروع جنگ ایران و عراق، توافقی در این رابطه انجام دادند؛ به‌عبارت‌دیگر در این توافق دو قدرت جهانی یعنی آمریکا و شوروی توافق کردند تا در خاورمیانه جنگی بین ایران و عراق به مدت حدود 10 سال شکل گیرد.

 

 همان‌گونه که پیداست کشور عراق جزو بلوک شرق یا همان شوروی و کشور ایران (پیش از انقلاب) جزو بلوک غرب یا همان آمریکا قرار داشت؛ بنابراین اتحادیه جماهیر شوروی معتقد بود که چنانچه عراق در جنگ مقابل ایران پیروز شود، ایران نیز جزو کشورهای متعلق به بلوک شرق قرار می‌گیرد.

 

اتحاد جماهیر شوروی از یک‌سو به دنبال فروش تسلیحات نظامی به عراق و کسب درآمد فراوان از این طرق و از سوی دیگر سیاستمداران شوروی در جنگ میان ایران و عراق به دنبال شکست نظام اسلامی ایران بودند تا از این‌ رو بتوانند قدرت و روحیه 60 میلیون مسلمان روسیه را تضعیف کنند تا از قدرت مسلمانان در روسیه جلوگیری کنند.

 

همچنین باید گفت ارتش عراق در اوایل جنگ، یک ارتش کاملاً وابسته به شوروی بود. تا آنجا که ۸۵ درصد از تجهیزات و سلاح‌های این ارتش، طی ۵ سال پیش از جنگ با ایران، از شوروی وارد عراق شده بود.

 

اما آمریکا که می‌دید بعد از سرنگونی رژیم پهلوی یا همان ژاندارم ساختگی منطقه، بسیاری از تجهیزات و سلاح نظامی به دست نظام تازه متولدشده مبنی بر اسلام و آمریکاستیزی قرارگرفته است، نگران این بود ایران بتواند در آینده نزدیک به یک قدرت منطقه‌ای و فرا منطقه تبدیل شود بنابراین به فکر تضعیف قدرت نظامی، اقتصادی و سرمایه انسانی افتاد که این موضوع تنها با جنگ مقدور است.

 

آمریکا بعد از تسخیر سفارتش در ایران روابط دیپلماتیک خود را با کشورمان قطع و در چهارم اردیبهشت 1359 نیروهای آمریکایی در عملیاتی موسوم به «دلتا» و باهدف آزاد کردن گروگان‌های این کشور که در لانه جاسوسی امریکا در تهران تحت مراقبت بودند، در صحرای طبس پیاده شدند که در نهایت به شکست مفتضحانه ختم شد. این موضوع باعث شد تا آمریکایی‌ها دشمنی خودشان را علیه ملت و کشور ایران افزایش دهند. به همین جهت به فکر راهکار پایانی که همان جنگ بود، افتادند.

 

آمریکا با تحمیل کردن جنگ به ایران بیشترین حمایت را از صدام حسین رئیس‌جمهور عراق کرد. تا آنجا که در آستانه جنگ ملاقات محرمانه بین برژینسکی مشاور امنیت ملی آمریکا با صدام حسین رئیس‌جمهور عراق در تیرماه 95 انجام و خروجی آن جلسه محرمانه، فروش 5 فروند بوئینگ و 8 موتور توربین گازی به عراق بود.

 

عراق در آغاز جنگ با ایران به دسترسی به آب‌های آزاد می‌اندیشید بنابراین خرید 8 فروند موتور توربین گازی برای تجهیز ناوچه‌های جنگی عراق و تسلط بر خلیج‌فارس و دریای عمان ایده خوبی به نظر می‌رسید. در اینجا باید گفت که آمریکا جنگ نیابتی علیه ملت ایران توسط عراق را گزینه پایانی می‌دانست زیرا طبق شواهد و مدارک تاریخی به‌دست‌آمده آمریکا بارها در جهت تضعیف نظام جمهوری اسلامی ایران حرکت و گام‌هایی در این جهت برداشت.

 

ستوان ناصر رکنی از فرماندهان کودتای نوژه بعد از دستگیری در اعترافات خود گفت «در تیر 1359 آمریکایی‌ها با ما درباره تقدم و تأخر کودتا و جنگ به بحث و بررسی پرداختند و اجرای کودتا را در تقدم قراردادند؛ زیرا در صورت موفقیت کودتا دیگر نیازی به تهاجم نظامی عراق نبود». اعترافات رکنی یکی از عوامل کودتای آمریکایی نافرجام نوژه نشان می‌دهد که آمریکا در صورت پیروزی در کودتا به تمام اهداف خود می‌رسید و دیگر نیازی به جنگ ایران و عراق نبود؛ اما با شکست کودتای نوژه، حمله نظامی علیه کشورمان توسط عراق قطعی شد.

 

کشور ایران به‌طور رسمی در تاریخ 31 شهریور 59 با تجاوزگری عراق وارد جنگ شد و این جنگ 8 سال تا سال 68 طول کشید. جنگ میان ایران و عراق یکی از فاجعه‌های جنگی تاریخ بشری در قرن بیستم شناخته شد؛ زیرا صدام حسین در این جنگ سلاح‌های شیمیایی علیه کردهای عراق و مردم و نظامیان کشورمان به کاربرد. خسارت‌های انسانی ایران در این جنگ شهادت ۲۲۱ هزار و ۶۸۲ نفر از جوانان و فرماندهان و جانبازی ۵۵۴ هزار و ۸۵۸ رزمنده را بر جا گذاشت. به‌طوری‌که از این تعداد ۶۰ درصد جانباز زیر ۲۵ درصد و ۴۰ درصد باقی‌مانده جانباز ۲۵ درصد و بالاتر هستند.

 جالب آنکه هیچ زمان به‌طور رسمی آماری از تلفات نیروهای عراقی در 8 سال جنگ اعلام نشد اما برای اولین بار یاسین المعموری رئیس جمعیت هلال‌احمر عراق در خصوص تلفات کشور عراق در جنگ با ایران از آمار 2 میلیون کشته و زخمی برای دولت بعث عراق خبر داد.

 

بر اساس آمارهای رسمی بین‌المللی، جنگ عراق و ایران ۶۲۷ میلیارد دلار هزینه برای دولت جمهوری اسلامی ایران و ۵۶۱ میلیارد دلار هزینه برای عراق به همراه داشت. همچنین هزینه بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ برای کشورمان ۶۴۴ و برای عراق ۴۵۲ میلیارد دلار برآورد شد. این خسارت ها و تلفات تنها گوشه ای از ضربه ای است که امریکایی ها و همپیمانانش در اوایل انقلاب بر نظام جمهوری اسلامی وارد کردند و البته باید تاکید کرد که بعد از آن هم هرگونه جنگ در خاورمیانه همواره با مدیریت آمریکایی‌ها صورت گرفته است و تاکنون خسارات فراوانی را امریکا بر منطقه خاورمیانه وارد کرده است.

 

در دوران 8 سال دفاع مقدس بسیاری از سرمایه‌های انسانی و اقتصادی کشورمان از بین رفت ولی کشور و ملت ایران به آمریکا و هم‌پیمان‌هایش ثابت کرد که نمی‌توانند با گزینه‌های نظامی بر ملت ایران پیروز شوند. با این اوصاف بد نیست اکنون که برخی از دولتمردان از توافق‌های هسته ای و غیرهسته‌ای با آمریکا سخن می‌گویند و در حال محاسبه پرداختی و دریافتی از امریکا هستند، خسارات جنگ هشت ساله را نیز محاسبه کنند و آن را نیز با اسناد متقن در مطالبات خود جای دهند. هر چند که تا امروز امریکا بر سر مطالبات قبلی پایبند نبوده و همچون همیشه خلاف وعده ها عمل کرده و می کوشد تا شاید بتواند با راه اندازی جنگی دیگر در منطقه ما، از زیر بار برجام هم شانه خالی کند. چنانکه از زیر بار خسارات جنگ تحمیلی شانه خالی کرده است.

 

* محمدحسن فرهمند

مرتبط‌ها

بیشترین سقوط ارزش سهام وال استریت در یک روز

دولت آمریکا به کشتن شهروندان ایرانی افتخار می‌کند

مقابله با کرونا از منظر حکمرانی (1)

آمریکا برای آزادی مزدور اسرائیلی، دست به تهدید و ارعاب زد

افشای نام‌های جدید از شاهزادگان بازداشت‌شده

استیصال رسانه‌ای ائتلاف در یمن